HTA: je studie is het waard!

Vaatchirurg Çağdaş Ünlü is er eerlijk over: ‘Vroeger vond ik een HTA vooral ‘irritant’. Het zorgde maar voor vertraging, was mijn gevoel.’ Maar sinds hij er concreet mee heeft gewerkt in de CLEAR-PATH-trial, ziet hij de meerwaarde ervan. De trial onderzoekt clopidogrel en aspirine als antistollingsmiddel. Goedkope medicijnen die al decennia lang worden voorgeschreven. Wat is de juiste keuze voor de patiënt na een dotterbehandeling? Met een HTA kijk je niet alleen naar de pure behandelkosten – het gaat hier om geneesmiddelen die letterlijk maar een paar cent kosten – maar trek je de analyse veel breder, legt Ünlü uit. Bijvoorbeeld de gevolgen van een amputatie op de kwaliteit van leven én op alle bijkomende kosten die zo’n ingreep met zich meebrengt.

Afbeelding

Wat is nu precies een HTA? Chris van Lieshout adviseert onderzoekers erover vanuit The Healthcare Innovation Center (THINC). Het gaat, zo licht hij toe, om een assessment (een toetsing) van technologieën in de gezondheidszorg vanuit economisch, organisatorisch, ethisch, sociaal en klinisch perspectief. Het doel: goede beslisinformatie genereren. De term ‘technologie’ is in de definitie zeer ruim bedoeld, benadrukt Van Lieshout. Het gaat om elke procedure of elk product in de preventie, diagnostiek en behandeling van ziekte, of in de zorg na ziekte. Een HTA vergelijkt altijd twee of meer alternatieven, door systematisch de kosten en effecten van deze alternatieven te identificeren, meten, waarderen en te vergelijken.

Manon Generaal promoveert op de HTA-methode en is als adviseur betrokken bij de CLEAR-PATH-trial. Ze wijst op de verschillende benaderingen van een HTA. Economische evaluaties kunnen geïntegreerd worden in klinisch onderzoek, de zogeheten piggyback-studies. Dit betekent dat ook data over kosten van zorg en algemene gegevens over kwaliteit van leven verzameld worden. Een andere benadering is het bijeenbrengen van data uit verschillende bronnen. Deze komen dan samen in een wiskundig beslismodel. Een HTA kan uiteenlopende vragen beantwoorden. Bijvoorbeeld: wat is de kosteneffectiviteit van mijn innovatie in vergelijking met de huidige zorg? Of: welk niveau van effectiviteit moet ik halen om waarde toe te voegen?

De workshopleiders geven de deelnemers een paar duidelijke boodschappen mee (zie hiervoor ook de Roadmap op slide 35 in de presentatie). Een HTA-expert kan zowel voor als tijdens de trial adviseren over de juiste opzet van de HTA, om zo een passende dataverzameling te garanderen. Vroege analyses leveren veel informatie die meerwaarde heeft voor de verdere ontwikkeling en toepassing van een innovatie. Welke ruimte is er om de zorg te verbeteren? Op effectniveau is dan bijvoorbeeld de vraag: hoeveel patiënten krijgen momenteel suboptimale zorg? En op kostenniveau: hoeveel onnodige of vermijdbare kosten zitten er in het systeem?
Kortom: een HTA draagt bij aan het vergroten van de impact van een studie, door in te schatten waar de grootste (gezondheids)winst zit.