Implementeren kun je leren (maar vraagt om ander gedrag)

Congres Goed Gebruik Geneesmiddelen: 'Schakelen naar de toekomst'
Stijn de Vries is gedragswetenschapper en bekijkt in de sessie wat succesvol implementeren en gedragsverandering met elkaar te maken hebben. Zijn doel: de aanwezige onderzoekers, zorgverleners, beleidsmedewerkers, zorginstituten etc. te inspireren en mee te nemen in de wereld van gedragsverandering.

Gedragsverandering is een complex proces waarbij oud gedrag moet worden losgelaten en nieuw gedrag moet worden aangeleerd. Het is niet voldoende om meer kennis te krijgen of andere gedachten en nieuwe inzichten. Gedragsverandering gaat over iets wat je anders doet gedurende langere tijd. 
Interventies ontwikkelen en implementeren is vaak een hele uitdaging. Wij denken vaak te weten wat de oplossingen zijn maar hoe krijg je de mensen mee die ermee aan de slag moeten en sluit de boodschap ook wel aan bij de doelgroep?

Kloof tussen boodschap en doelgroep

Goedbedoelde veranderpogingen mislukken vaak omdat men niet altijd rekening houdt met wat mensen beweegt. Menselijk gedrag is voorspelbaar en pas als je begrijpt waarom je doelgroep doet wat ze doet, kun je duurzame gedragsverandering realiseren. Dikwijls is er echter een kloof tussen de boodschap en de doelgroep waardoor de gewenste gedragsverandering niet tot stand komt. 
Bekende valkuilen zijn: teveel nadruk op ratio (vergroten van kennis), het ‘probleemgedrag’ laten zien in plaats van het gewenste gedrag, en het doelgedrag is te abstract geformuleerd of een te grote stap. 
Tijdens de sessie is stilgestaan bij de motieven en de verschillende type weerstanden die mensen kunnen ervaren bij het realiseren van duurzame gedragsverandering. Belangrijke aandachtspunten bij gedragsverandering zijn onder andere: maak het doel concreet en meetbaar, neem kleine stappen, maak het makkelijk, laat ook gelijken zien die het doelgedrag al vertonen, en weet wat jouw doelgroep belangrijk vindt en koppel dat aan gedrag.

Afbeelding
Stijn de Vries tijdens zijn presentatie op het GGG-congres 2024
Stijn de Vries: 'Maak het doel concreet en meetbaar, neem kleine stappen, maak het makkelijk, laat ook gelijken zien die het doelgedrag al vertonen, en weet wat jouw doelgroep belangrijk vindt en koppel dat aan gedrag.'

Aandachtspunten mee

Vanuit een inspirerende sessie nemen de deelnemers de volgende aandachtspunten mee die essentieel zijn bij het realiseren van duurzame gedragsverandering: 

  • Concretiseer je doel(gedrag).
  • Breng de belangrijkste omgevingsfactoren, competenties, drijfveren en weerstanden van je doelgroep in kaart.
  • Onderzoek welke waarden belangrijk zijn voor jouw doelgroep.
  • Zorg dat interventies en communicatie aansluiten op deze factoren, zodat aan de basisbehoeften kan worden voldaan.