Hersenen

In Nederland heeft een kwart van de mensen een hersen- en/of psychische aandoening. Deze aandoeningen hebben grote impact op het dagelijks leven van mensen en hun naaste omgeving. Veel aandoeningen waarbij de hersenen een rol spelen, ontstaan al vroeg in het leven en kunnen iemand een leven lang problemen bezorgen. Denk aan migraine, angststoornissen, epilepsie, multiple sclerose of meer zeldzame aandoeningen. Hetzelfde geldt uiteraard voor hersenschade ontstaan tijdens de geboorte of door een  ongeluk op jonge leeftijd. Bovendien hebben mensen vaak verschillende aandoeningen, bijvoorbeeld parkinson én depressie. Daarnaast is het voor mensen met hersen- en/of psychische aandoeningen soms moeilijker om gezond te leven, waardoor hun levensverwachting lager is.

Om de hersen- en psychische gezondheid in Nederland te verbeteren, is meer onderzoek nodig. Daarom hebben we samen met de Hersenstichting, MIND, NWO en Health~Holland initiatief genomen voor het Nationaal Plan Hoofdzaken (NPH). Samen met patiënten en hun naasten, onderzoekers, zorgprofessionals, kennisinstellingen, bedrijven, en maatschappelijke en overheidsorganisaties hebben we de ambitie om in het jaar 2040 mensen met een hersen- en/of psychische aandoening 5 jaar langer in goede gezondheid te laten leven. Om dit te realiseren werken we vanuit drie kansen:

Lijn 1: oplossingen voor patiënten sneller realiseren. Dit betekent:

• patiënten en naasten als samenwerkingspartners betrekken in alle fasen van wetenschappelijk onderzoek naar zorgpraktijk,
• een versnelling creëren in de kenniscyclus door het stimuleren van ondernemerschap.

Lijn 2: combineren van kennis over aandoeningen. Concreet:

• investeren in onderzoek naar aandoeningoverstijgende overeenkomsten in klachten, oorzaken, onderliggende mechanismen en oplossingen,
• nieuwe technieken realiseren voor precisiegeneeskunde en gepersonaliseerde leefstijlinterventies.

Lijn 3: Kennis en data beter delen door:

• samenwerking te stimuleren en door op alle niveaus en tussen alle disciplines kennis, technieken en data te delen,
• netwerken en interdisciplinaire communicatie te organiseren.

NPH-programma gaat starten bij ZonMw

Er is een startimpuls vanuit VWS beschikbaar gesteld voor een kick-start van de ambities van Nationaal Plan Hoofdzaken. Hiermee kunnen de eerste projecten worden gefinancierd. Er gaat hiervoor een programma starten bij ZonMw (2023-2025, budget €11,5 miljoen). Binnen dit programma wordt gefocust op praktijken die direct impact opleveren voor de patiënt van vandaag (lijn 1). Ook wordt er een start gemaakt met een betere kennisen innovatiestructuur (lijn 3). Dit betekent naast het delen van kennis en data, het samenbrengen van mensen. Om geïntegreerd, interdisciplinair en transdiagnostisch te kunnen werken, is het namelijk nodig dat de verschillende disciplines en partijen elkaar op alle niveaus kunnen ontmoeten en tot productieve interacties kunnen komen.

Meer informatie over het programma en de eerste subsidiemogelijkheden volgt de komende periode.