Zorg voor kinderen is niet een kwestie van je eigen hokjes afvinken
‘Om het kind écht centraal te kunnen stellen en daaromheen passende zorg te organiseren, is het cruciaal dat de JGZ samenwerkt binnen het sociaal domein’, vertelt voormalig jeugdarts van Leerdam. Hij is sinds 2009 specialistisch inspecteur bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. ‘De invoering van de Jeugdwet in 2015 en de decentralisatie van de jeugdhulp naar gemeenten maakten samenwerken nog belangrijker. Deze ontwikkelingen vereisen afstemming tussen de zorgverleners op meer lokaal niveau.’ Goede samenwerking werkt daarin bevorderend, weet van Leerdam. ‘Zorg voor kinderen is niet een kwestie van je eigen hokjes afvinken. We moeten ons afvragen: wat heeft dit kind nodig, wat kan ik vanuit mijn organisatie bieden en wie moet ik bij deze casus betrekken?’
Ken je collega’s
Wat is nodig voor goede samenwerking? ‘Je moet vooral je collega’s en netwerkpartners kennen. Dat wil zeggen: elkaars naam en telefoonnummer weten, maar ook van elkaar weten hoe je werkt, wie welke rol inneemt en wat je van elkaar kunt verwachten.’ Van Leerdam illustreert dit met een voorbeeld: ‘Wanneer een moeder naar het wijkteam komt voor een opvoedcursus vanwege haar onhandelbare zoontje, dan kan het wijkteam direct een cursus aanbieden. Maar misschien is de oorzaak van het onhandelbare gedrag wel een oorontsteking. Weten de wijkteamleden niet dat de JGZ kan helpen met het zoeken naar lichamelijke oorzaken, dan komen ze niet achter zo’n oorzaak. Het kind krijgt dan geen passende zorg.’
‘We moeten ons afvragen: wat heeft dit kind nodig, wat kan ik vanuit mijn organisatie bieden en wie moet ik bij deze casus betrekken?’
Van Leerdam noemt het programma VoorZorg als mooi voorbeeld van samenwerking in het sociaal domein: ‘Binnen dit programma voeren verpleegkundigen huisbezoeken uit bij kwetsbare vrouwen vanaf de zwangerschap van hun eerste kind. Daarbij richten ze zich niet alleen op de medische aandachtspunten; ze hebben ook aandacht voor onder andere huisvesting, financiën en relaties. Een divers netwerk rondom de moeder en haar kind komt in actie – dát is samenwerken!’
JGZ als belangrijke speler
Met haar sociaal-medische expertise is de JGZ een belangrijke speler in het sociaal domein. Van Leerdam heeft meerdere adviezen voor de JGZ om een sterkere positie in te nemen. ‘Maak afspraken met de gemeente over je rol in het sociaal domein. Spreek af welke overleggen je vanuit je rol moet bijwonen en versterk zo je positie. Laat ook aan je partners in het domein zien wie je bent, wat je doet en waar je te vinden bent. Bijvoorbeeld via de lokale media of door multidisciplinaire casusbesprekingen te organiseren. En wees bereikbaar op meerdere kanalen.’
De samenwerking tussen de JGZ en het sociale domein kan nog verstevigd worden, maar veel gaat al goed. ‘Ik ken JGZ-artsen die veel tijd steken in deskundig en professioneel informatie leveren en vragen aan hun collega’s in het medische en sociale veld. Zij weten aan wie ze welke informatie kunnen vragen en wat die collega van hen nodig heeft om aan het verzoek te voldoen. Dit versoepelt de uitwisseling.’ Ook over het hoge bereik en de laagdrempeligheid van de JGZ is Van Leerdam te spreken. ‘En steeds meer JGZ-professionals voelen dat ze een intermediaire rol kunnen spelen en pakken die rol. Dit komt de preventieve zorg ten goede.’
Colofon
Tekst: Leene Communicatie
Beeld: Portret Martin de Bouter