Ondersteunend team voor huisarts zorgt voor eerdere en betere hulp bij mentale problemen bij jeugdigen

De transitie van de jeugdhulp in 2015 maakte dat gemeenten de verantwoordelijkheid kregen voor signalering en behandeling van mentale problemen bij haar jonge inwoners. De focus kwam te liggen op preventie, vroegtijdige ondersteuning en betere samenwerking tussen professionals. Die focus vertaalden gemeenten en regio’s op verschillende manieren naar de praktijk. Zo hebben 7 gemeenten in de Gooi en Vechtstreek een CenA team opgericht: een team van experts, bestaande uit jeugdartsen, een orthopedagoog en een GZ-psycholoog, dat huisartsen ondersteunt met consultatie en advies. 

'Als ouders bij de huisarts komen voor psychosociale problemen van hun kind, heeft de huisarts niet altijd voldoende tijd of kennis om de meest passende zorg te indiceren', vertelt Tang. 'Het CenA team helpt de huisarts daarbij en kan bij leeftijdsgebonden of lichte klachten zelf adviezen geven of verwijzen naar vrij toegankelijke hulp zoals de JGZ. Dit laatste bijvoorbeeld bij omgaan met boosheid, angsten, slaapproblemen en opvoedproblemen. Bij vermoedens van psychiatrische stoornissen of ernstige gezinsproblemen wordt verwezen naar GGZ of Jeugdhulp.'

Het CenA team helpt om zo vroeg mogelijk te signaleren en laagdrempelig en passend te behandelen. Elk teamlid neemt zijn eigen specialisatie mee. De jeugdarts zijn sociaal-medische expertise en kennis over de ontwikkeling van het kind en de psycholoog en orthopedagoog hun kennis over psychosociale en psychiatrische problemen. 'Zo hebben wij een brede blik op mentale problemen bij jonge mensen', weet Mona Habibuw, die ook als jeugdarts in het team zit. 'Door het team in te schakelen, benutten huisartsen onze expertise.'

Afbeelding

Habibuw schetst: 'Een huisarts kreeg onlangs een meisje op spreekuur wiens ouders vermoedden dat zij ADD had. De huisarts legde ons deze casus voor met de vraag of diagnostiek nodig was. Uit contact met de school bleek dat het meisje al extra begeleiding kreeg en dat er verbetering was. Met de ouders hebben we de voor- en nadelen van diagnostiek besproken en we hebben geadviseerd om vooral in te blijven zetten op goede begeleiding vanuit school.' In dit geval was verdere actie dus niet nodig, zoals dit bij andere casussen soms wel het geval is. 'Onze teamleden kunnen op korte termijn zorg bieden', aldus Tang. 

'Soms sparren we direct met de huisarts, omdat we toevallig die dag op locatie werken', vertelt Tang. 'Maar we hebben ook veel contact op afstand.' Daarnaast ondersteunt het team de jeugdconsulenten van de gemeenten door eens in de 1 of 2 weken met hen casuïstiek te bespreken. 

Het team was in eerste instantie in 2014 opgericht als pilot. Maar een evaluatie toonde grote meerwaarde aan en de geluiden uit de praktijk waren louter positief. Daarom bestaat inmiddels een vast team met eigen budget. 'We beantwoorden aan de vraag', merkt Tang. 'De huisartsen blijven ons inschakelen en geven aan dat ze het prettig vinden om te sparren.' Habibuw spreekt van een mooie manier van netwerkgeneeskunde: 'We willen huisartsen, gemeenten, JGZ en GGZ met elkaar verbinden. Om goede zorg aan kinderen en jongeren te kunnen bieden, moet je oog hebben voor verschillende dimensies van een probleem.'

Een belangrijk kenmerk van het team vindt Tang dat het erg mobiel en flexibel werkt. 'We werken op locatie bij huisartsen en spreken op wisselende locaties af met ouders en zorgprofessionals.' Het team is daarnaast alert op tendensen. Habibuw: 'Zien we dat er veel sprake is van bepaalde problematiek, bijvoorbeeld van faalangst of suïcidale gedachten, dan gaan we hierover in gesprek met het veld. Het is belangrijk dat zorgprofessionals slim samenwerken, elkaars kennis en kunde blijven benutten en alert blijven op mogelijkheden om zorg voor jongeren met mentale problemen te verbeteren.'

Tekst : Leene Communicatie
Beeld: Portret Martin de Bouter