De verstuikte enkel in de huisartsenzorg

Op die vraag moet het onderzoek Prognosis and treatment of acute ankle sprains in general practice antwoord geven. Volgens de richtlijn schrijft de huisarts iemand met een verstuikte enkel voor rust te nemen, met het been omhoog te gaan zitten en te koelen met compressen. Maar met deze gebruikelijke behandeling duurt het vaak een hele tijd voordat de klachten verdwijnen. Veel patiënten houden last van stijfheid en pijn van hun enkel. Ze raken makkelijker uit balans en verzwikken hun enkel opnieuw. Genezing duurt soms langer dan een jaar, vertelt bewegingswetenschapper en projectleider Marienke van Middelkoop van Erasmus MC.

Van Middelkoop en haar collega’s vroegen zich af of er geen effectievere behandelingen mogelijk waren. Sporters met een verstuikte enkel maken bijvoorbeeld al een tijd gebruik van een neuromusculaire training om snel te herstellen. De oefeningen zijn vooral gericht op versterking van de spieren en de balans. ‘Het lijkt erop dat ze na het doorlopen van de training een lager risico hebben op herhaling van de klachten,’ zegt Van Middelkoop. ‘Dat is een belangrijke uitkomstmaat. Als je steeds opnieuw door je enkel gaat, herstel je niet goed.’

Zou een soortgelijk trainingsprogramma ook voor patiënten in de huisartsenpraktijk effectief kunnen zijn? Om dat te kunnen onderzoeken is van het trainingsprogramma een applicatie gemaakt voor de smartphone of tablet. Mensen met een verstuikte enkel kunnen daarmee zelfstandig, zonder begeleiding, een oefenprogramma volgen. Het programma, dat in principe acht weken duurt, geeft precies aan welke oefeningen patiënten moeten doen en hoe ze de zwaarte ervan kunnen opbouwen.

Een randomized controlled trial (RCT) moet uitwijzen of de app-gebruikers sneller en duurzamer herstellen dan de groep die dit niet doet. De onderzoekers volgen beide groepen een jaar lang, meldt Van Middelkoop. ‘We kunnen niet controleren of mensen de oefeningen echt doen, maar we vragen dat na. In de eerste periode gebeurt dat wekelijks. We vragen ook of mensen nog eens door hun enkel zijn gegaan of zich hersteld voelen. We kijken naar aanvullende behandelingen en of mensen hebben verzuimd van hun werk, om ook de kosteneffectiviteit van de training mee te wegen.’

Van Middelkoop kan nog niet zeggen of de app effectief is. Het onderzoek loopt weliswaar al even, maar het rekruteren van de beoogde 170 patiënten blijkt lastiger dan gedacht. De aanmeldingen komen vaak te laat binnen. Er zijn nog zo’n 15 patiënten nodig. ‘De werving is het lastigste deel van de studie,’ besluit Van Middelkoop.

Tekst: Veronique Huijbregts
Eindredactie: ZonMw