Leefstijlgeneeskunde

Van steeds meer ziekten is duidelijk dat leefstijl een belangrijke rol kan spelen in de behandeling en/of het herstel. Belangrijk dus, om een gezonde leefstijl onderdeel te maken van de reguliere zorg. Niet alleen preventief, maar vooral ook voor mensen met een gezondheidsklacht, aandoening of ziekte. ZonMw draagt er met onderzoek en kennis aan bij dat leefstijlinterventies onderdeel (gaan) uitmaken van de behandeling - naast medicatie of medische ingrepen. Dit belang van leefstijl in de zorg wordt ook onderstreept in het Integraal Zorg Akkoord (IZA).

Welke kennis is nodig voor het inbedden van leefstijl als behandeling in of vanuit de curatieve zorg? Zorgprofessionals, kennisinstellingen en patiëntvertegenwoordigers slaan de handen ineen voor de implementatie van leefstijl in de gezondheidszorg. Dit doen ze samen met TNO en de Patiëntenfederatie Nederland in de coalitie Leefstijl in de Zorg. 

Met input van deze coalitie genereert ZonMw bruikbare kennis over de inzet van leefstijlinterventies binnen de curatieve zorg, die leiden tot verbetering van de kwaliteit van leven van patiënten. Met ons subsidieprogramma Leefstijl in de Zorg willen we komen tot breed toepasbare kennis om leefstijl effectief en duurzaam in te bedden in de zorgpraktijk en om beter inzicht te krijgen in effectieve implementatiestrategieën en de werkingsmechanismen van deze strategieën.

Dit doen we met 2 subsidierondes. De 1e subsidieronde is gericht op de (kosten)effectiviteit van leefstijlinterventies in de zorg. Begin 2024 zijn deze projecten gehonoreerd. Deze ronde doen we samen met Samenwerkende GezondheidsFondsen (SGF) en Health~Holland). De 2e subsidieronde staat op dit moment open. Interdisciplinaire samenwerkingsverbanden kunnen  subsidie aanvragen voor implementatieonderzoek binnen het thema leefstijl in de zorg. 

Kan je bij chronische aandoeningen leefstijl inzetten om het verloop van de ziekte te verzachten? Tien consortia onderzoeken welke leefstijlinterventies geschikt zijn, bij welke aandoeningen en bij welke patiënten. Bijvoorbeeld bij psychische aandoeningen, hart- en vaatziekten, artrose of diabetes. In de artikelenreeks 'Inzet van leefstijlgeneeskunde in de zorg' vertellen de projectleiders meer over hun projecten.

Om te zorgen dat effectief bevonden leefstijlinterventies uiteindelijk in de praktijk landen is het belangrijk om meer inzicht te krijgen in belangrijke factoren rondom implementatie. Vijf aanvullende projecten geven de al lopende projecten verdere uitwerking en verdieping aan implementatie gerichte activiteiten. Om kennis op te leveren voor implementatie en impact, zodat professionals in praktijk en beleid de betreffende leefstijlinterventies optimaal kunnen implementeren.

Leefstijl speelt een belangrijke rol bij corona. Wat zijn de lange-termijn effecten van COVID-19 op leefstijl en op het ontstaan van leefstijl gerelateerde ziekten, zoals hart- en vaatziekten? Dit wordt onderzocht binnen het leefstijlloket van een ziekenhuis. Vanuit zo'n loket worden de patiënten doorverwezen naar leefstijlaanbieders in de regio.

Samen met artsen zijn methoden ontwikkeld, zoals scholing en digitale tools die de arts helpen om bewegen als medicijn voor te schrijven. Dit is nodig omdat in de zorg nog weinig wordt gedaan met het belang van een actieve leefstijl. Bekijk de resultaten van Exercise is medicine.

Sport en bewegen is in veel gevallen geen integraal onderdeel van de medische behandeling en zorg, ook niet van de preventieve gezondheidszorg. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat zorgprofessionals bewegen gaan voorschrijven als preventie en behandeling van ziekten en aandoeningen? Bekijk deze maatschappelijke uitdaging van MOOI in Beweging.