Gezonde leefomgeving stimuleren met nicotinevrije schooldagen
Steve Lauriks werkt als programmamanager bij GGD Amsterdam. Hij richt zich in zijn werk op drugspreventie in Amsterdam, waaronder nicotinevrije schooldagen.
Nicotinevrije schooldagen
Steve: ‘In dit project introduceren we nicotinevrije schooldagen op minimaal 5 middelbare scholen in Amsterdam. Tijdens deze dagen is het voor zowel leerlingen als docenten niet toegestaan om te roken of vapen op én rondom het schoolterrein. Vanuit het project bieden we scholen de mogelijkheid om extra pauzefaciliteiten aan te schaffen om leerlingen afleiding te bieden rond de tijd dat zij normaal zouden roken of vapen. Denk bijvoorbeeld aan de aanschaf van een tafeltennistafel of een andere inrichting van het schoolplein. Daarnaast organiseren we bijeenkomsten en voorlichtingsactiviteiten voor leerlingen en bieden we ondersteuning bij het stoppen met roken.’
Roken en vapen op en rondom middelbare scholen verminderen
Naast traditionele sigaretten worden e-sigaretten steeds populairder onder jongeren. ‘Zowel roken als vapen kunnen leiden tot concentratieverlies en brengen serieuze gezondheidsrisico’s met zich mee.’ Desondanks is het nog steeds ‘normaal’ dat leerlingen nicotineproducten mee naar school nemen, deze onder schooltijd gebruiken en roken docenten in sommige gevallen in het zicht van hun leerlingen. ‘Door roken op dezelfde manier te benaderen als alcohol- en drugsgebruik tijdens schooluren, wordt het minder normaal. Drugs en alcohol mogen immers niet openbaar op en rond het schoolplein worden gebruikt. Bovendien biedt een nicotinevrije schooltijd praktische voordelen, zoals minder overlast voor de buurt en een schonere schoolomgeving.’
‘Maak roken en vapen minder ‘normaal’. Benader roken en vapen op dezelfde manier als alcohol en drugs in het schoolbeleid.’
Volgende stap in beleid voor nicotinevrije scholen
Steve: ‘Nicotinevrije schooldagen vormen een belangrijke volgende stap in het beleid om nicotinegebruik onder jongeren te denormaliseren. Tot op heden richtten we ons vooral op maatregelen in de fysieke ruimte, zoals rookvrije schoolterreinen. Dit project legt de focus meer op de gebruikers van deze ruimte, waarbij de tijd die ze erin doorbrengen als uitgangspunt wordt genomen. De ervaringen en lessen die we uit dit (pilot)project halen, worden verzameld om de implementatie van nicotinevrije schooldagen op andere scholen te ondersteunen.’ Dit project levert een praktische handreiking voor GGD’en, gemeenten en scholen om nicotinevrije schooldagen te implementeren.
‘’We focussen op de scholieren, en dan vooral op hun gedrag tijdens schooltijden.‘’
Samenwerkende partijen
Het project is een samenwerking tussen de Gemeente/Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) Amsterdam, het Amsterdam UMC-Universiteit van Amsterdam en de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij. Daarnaast werken we in de uitvoering samen met scholen voor voortgezet onderwijs binnen het werkgebied van de GGD Amsterdam.
Prioriteit Gezonde Leefomgeving
Dit project is 1 van de 15 projecten waarin gemeenten en GGD’en praktijkgerichte kennis beter benutten en borgen binnen de ontwikkeling en uitvoering van beleid. Dit doen ze met subsidie uit ons programma Gezonde Leefomgeving Integrale Aanpak (GLIA). GLIA zet in op de samenwerking tussen verschillende disciplines, domeinen en stakeholders voor een gezonde leefomgeving in de nabijheid voor iedereen, en het (beleids)proces dat daaraan is verbonden. Centraal staat het samen leren en het (door)ontwikkelen van kennis. Zo dragen we bij aan een gezonde leefomgeving voor iedere inwoner van Nederland.
Een gezonde leefomgeving is actueel én belangrijk. Het is een speerpunt voor beleidsmakers in het fysieke en sociale domein. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en de Omgevingswet. Als onderzoeksfinancier van kennis verbindt ZonMw beleid, praktijk, onderzoek en onderwijs met elkaar op het gebied van gezondheid.
Meer weten
- Projectpagina nicotinevrije scholen: Nicotinevrije schooldagen | ZonMw Projects
- 15 projecten gaan kennis over een gezonde leefomgeving toepassen in praktijk: Toepassen van kennis over een gezonde leefomgeving (zonmw.nl)
- Sportclubs rookvrij maken en jongeren ontmoedigen om te beginnen met roken
- Trimbos Instituut: Helder op school (rookvrij onderwijsterrein)
- Bijna 700.000 Nederlanders ziek door roken, blijkt uit nieuw onderzoek (rtl.nl)