In 30 projecten realiseren gemeenten en GGD’en praktische verbeteringen in leefomgeving

De 30 impuls-projecten richting zich op een gezonde leefomgeving en starten tussen 1 september 2024 en 1 januari 2025 en lopen door tot 1 juli 2025. Gedurende deze periode organiseren het RIVM en ZonMw samen 2 leernetwerkbijeenkomsten om de opgedane kennis te delen. Aan het einde van de projecten wordt een factsheet opgesteld met de geleerde lessen.

De projecten gaan bijvoorbeeld aan de slag met het groen inrichten van een plein, het stimuleren van fietsen of het investeren in een dorpsmoestuin. Ook is in sommige projecten gekozen voor het aanstellen van een procesbegeleider om partijen bij elkaar te brengen in het ruimtelijk, sociaal en gezondheidsdomein.

Elk van de 30 projecten richt zich in ieder geval op 1 of meerdere thema’s:

• stimuleren en bevorderen van sociale cohesie; 
• omgeving groener en aantrekkelijker maken voor inwoners;
• veilige voorzieningen die inwoners stimuleren tot ontmoeting, beweging, spelen, rust; 
• beschermen van inwoners, bijvoorbeeld tegen hittestress, infectieziekten, geluidsoverlast; 
• toegankelijke en veilige (sociale) voorzieningen en gezonde keuzes in de openbare ruimte.

1. Gezond leven en bewegen in Colmschate Zuid
   Bij de herinrichting van de wijkspeelplek Westerhuispad komen meer voorzieningen voor spelen, bewegen en ontmoeten. Gemeente Deventer en GGD IJsselland maakt bewegen en sport laagdrempelig en wil zo inwoners stimuleren om te bewegen.
   Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Deventer, E.W. Scheffers 
2. Wijksgewijze aanpak Hamburgerrak/ 't Want Franeker
   In de gemeente Waadhoeke (in wijk Hamburgerrak/ 't Want) komt een moestuin en/of beweegroute om de leefomgeving aantrekkelijker te maken. Om dit te realiseren werkt de gemeente samen met GGD Fryslân en belanghebbenden. 
   Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Waadhoeke, W. Stienstra 
3. Vergroenen, bewegen, ontmoeten in en rondom wijkcentrum De Damwand in Huizen
   Hoe vergroen het terrein rondom een nieuw wijkcentrum? Dit project ontwerpt een beleef- en beweegtuin met bijvoorbeeld een beweegbank, jeu-de-boulesbaan en watertappunten. Om zo te komen tot een toegankelijke, uitnodigende en inspirerende plek met groene uitstraling voor inwoners.                                                                                                                    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Huizen, T.L.M. van Dongen
4. Beweegroutes in Ede
   Hoe komen inwoners meer in beweging? In de Kernhem (gemeente Ede) komt een beweegroute, waar inwoners kunnen hardlopen, wandelen of oefeningen kunnen doen. 
   Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Ede, N.G. Oude Vrielink
5. Versterken en ontwikkeling duurzame dorpsmoestuin Graan voor Visch in Haarlemmermeer
   Hoe kan leefbaarheid en sociale cohesie in de wijk versterken? In de wijk Graan voor Visch in Haarlemmermeer komt een duurzame dorpsmoestuin om dit te realiseren.
   Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Haarlemmermeer, R. Holterman
6.  In het Ringovenpark kan iedereen ontmoeten, beleven en bewegen
   Dit project legt een ontmoetingsplek met moestuin en plukbos aan in het Ringovenpark én ontwikkelt een educatief programma via de GGD op bassischool ‘de Groenling’. Zo ontwikkelen ze een gezonde leeromgeving. 
   Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Peel en Maas, A.F.M.J. Hellebrand
7. Een veilig en beweegvriendelijk sportpark Weltevreden
   Sportpark Weltevreden kent een aantal uitdagingen zoals de combinatie van wandelaars, fietsers en auto’s leidt ertoe dat veel mensen met de auto komen. Ook nodigen de sportvelden (nog) niet uit tot iets anders dan voetbal.  Daarom gaat dit project -samen met de inwoners van de Bilt- het sportpark ontwikkelen tot een (meer) beweegvriendelijke omgeving. 
   Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente de Bilt, S. Ott
8. Gezond in de Wijk
   Dit project doet aanpassingen in de fysieke leefomgeving, voor mensen die bij 3 of meer leefgebieden problemen ervaren. Dit doen ze in co-creatie met de inwoners. 
   Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Noordwijk, L. Freling
9. Beesel vergroent!
   Op veel plekken in Beesel kleurt het rood op de klimaat atlas. De gemeente plant daarom bomen en zorgt voor zitplaatsen. Deze moeten verkoeling en rustplekken creëren voor bewoners. De aanpak is geïnspireerd op de successen van GroenBlauwe schoolpleinen in Limburg.
   Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Beesel, C. Beerens
10. Herinrichten Beweeg- en ontmoetingspark Neder-Betuwe
    Door het beweegpark te vergroenen, gaat dit project de gevolgen van hittestress en hevige regenval tegen. Ook is er aandacht voor valpreventie, door het plaatsen van een beweegtoestel en aanbod van passende beweegprogramma’s.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Neder-Betuwe, O. Horsman
11. Moestuinen voor het dorp
    Hoe vermindert eenzaamheid onder bewoners en komt jong en oud met elkaar in contact? Dit project legt moestuinen aan voor de inwoners van Vlieland. Hier kunnen inwoners eigen voedsel kweken en is gezond eten voor iedereen toegankelijk. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Vlieland, S.Geurtsen
12. Beweegpark Ussen (Oss)
    Gemeente Oss wil een duurzaam, groen, veilig en inclusief Beweegprak opleveren in de wijk Ussen. Het park biedt faciliteiten voor calisthenics en fitness, met speciale toestellen die toegankelijk zijn voor mensen in een rolstoel. Ook kunnen inwoners gebruik maken van het Move2Health Program om gezamenlijk te sporten. Zo wil de gemeente de algemene gezondheid verbeteren en ontmoeting tussen inwoners stimuleren. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Oss, B. Swarts
13. Lifestylepark Brunssum
    Dit project ontwikkelt een groen lifestylepark, wat een initiatief is van jongeren in Brunssum. Het park wordt een verbindingsplek, waar mensen van alle leeftijden elkaar kunnen ontmoeten en om te beleven en bewegen. Het is een fysieke verbindingsplek tussen de wijken ‘centrum’ en de kwetsbare wijk ‘oost’.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Brunssum, R. van der Steen
14. Bergen Klimaatklaar & Leefbaar: Pilot Gezond spelen, bewegen en ontmoeten voor 0 tot 100 jaar
    Hoe komt er meer verbinding tussen de verschillende doelgroepen? Hoe daagt u jong en oud uit om naar buiten te gaan? En hoe creëert u een gezonde en klimaatbestendige leefomgeving? Dit project ontwikkelt een speel-, beweeg- en ontmoetingspark met daarin speel- en beweegtoestellen en ontmoetingsmogelijkheden. Het park is gericht op sociale en sportieve contacten, gezondheid, en plezier voor alle leeftijden van 0-100 jaar. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Bergen, A.W. Grutters
15. De Appelboom Groenprojecten
    Dit project ondersteunt initiatieven van De Appelboom. Denk aan het aanleggen van een voedselbos en aan het vergroenen van openbare ruimtes. Maar ook het aanleggen van bloemrijke oevers, om biodiversiteit te bevorderen .
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Wijdemeren, I. Dekkinga
16. Gezonde Leefomgeving Bloeizone Ens
    Gemeente Ens wil samen met inwoners gezond leven makkelijker maken en de samenredzaamheid bevorderen. In aanloop naar een nieuw woon-zorgcomplex haalt dit project de wensen van inwoners op over de leefomgeving én brengt het project deze in de praktijk. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Noordoostpolder, R. Klein Hulse
17. Adviseur Gezonde Leefomgeving
    Gemeente Altena wil gezondheid meewegen in alle domeinen. Dit project zet een adviseur gezonde leefomgeving in om gezondheid en welzijn te bevorderen. Bijvoorbeeld door aan slag te gaan met groene ontmoetingsplaatsen, speelplekken en samenwerking tussen verschillende domeinen.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Altena, S. van ’t Noordende
18. Inrichten veilige beweegvriendelijke omgeving met ruimte voor spel, bewegen en ontmoeting
    Gemeente Lingewaard gaat een sportpark en 2 beweegvriendelijke zones door ontwikkelen met lessen uit een eerder onderzoek en de input van inwoners. Om zo de omgeving aantrekkelijker te maken, sociale cohesie te bevorderen en het beweegaanbod uit te breiden.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Lingewaard, V.H. Schippers
19. Sportzone Dedemsvaart
    Hoe richt u de openbare ruimte zo in dat het uitdaagt tot bewegen? Dit project realiseert een sportzone in samenwerking met scholen, omwonenden, jongeren en sportaanbieders. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Hardenberg, J.M. Smid
20. Droomplantsoen Marsdijk
    In gemeente Assen komt een plantsoen voor inwoners van alle leeftijden. Denk aan het aanplanten van een moestuin, inrichting van speeltoestellen en het opzetten van een activiteitenprogramma. Zo wil het project zorgen voor een aantrekkelijke buurt waar inwoners bewegen, ontmoeten, spelen en sporten. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Assen, J.A. van der Haar
21. Jeugdpark Lissevoort (Spelen, Bewegen en ontmoeten)
    Dit project breidt het beweegaanbod voor jongeren van 12 tot 17 jaar uit met een jeugdpark. Hiermee wil gemeente Nuenen jongeren stimuleren om meer te gaan bewegen. Omwonenden en jongeren hebben inspraak gehad bij het ontwerp van het park. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Nuenen, R.J.W. Brekelmans
22. Opschalen Sociale Voedseltuin in gemeente Ooststellingwerf
    Hoe kunt u bijdragen aan een gezonde leefstijl, vermindering van sociale ongelijkheid en sociale cohesie bevorderen? Dit project schaalt de sociale voedseltuin op voor de gezondheid en inclusie van huishoudens met een minimuminkomen. De tuin biedt voeding en een plek voor sociale verbinding en educatie. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Ooststellingwerf, R. de Boer
23. Vergroening Albert Verweyplein
    Hoe kunt u bewegen en spelen stimuleren, de fysieke en mentale gezondheid verbeteren en hittestress tegengaan? Gemeente Harderwijk herontwikkelt het Albert Verweyplein met aandacht voor vergroening en voor bewegen en spelen. Denk aan het planten van bomen, een beweegroute voor ouderen en aan spelelementen voor kinderen. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Harderwijk, R.R. van Hoogstraten
24. Vergroening wijk Ludinga Harlingen
    In samenwerking met de buurtverenging gaat de gemeente pleinen vergroenen en aantrekkelijker maken. Dit project vervangt verharding door gazon en heesterbeplanting. Het doel is om bewegen en spelen te stimuleren, de buurt veiliger te maken en hittestress te verminderen.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager:gemeente Harlingen, B. Meijer
25. De SOA automatiek: een innovatief antwoord ter verbetering van de seksuele gezondheidzorg
    GGD Amsterdam wil soa-preventie toegankelijk maken voor jongeren onder de 25 jaar, praktisch opgeleiden en mensen met een migratieachtergrond. Er komen digitale vending machines met soa zelf-testen, condooms, glijmiddel, tampons en maandverband. Zo maakt het project SOA zorg beschikbaar voor onder bediende groepen.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: GGD Amsterdam, E. Hoornenborg
26. Skatepark Oosterhout
    Gemeente Oosterhout realiseert een skatepark waar jongeren kunnen sporten en elkaar kunnen ontmoeten.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Oosterhout B. Schuurs
27. Een leefbare en gezonde Marterrade
    Gemeente Den Haag richt samen met de buurt een plein opnieuw in. Zodoende wil dit project sociale interactie en bewegen bevorderen.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Den Haag, M.G.J. van Muijen
28. Sociale voedseltuinen Fryslân
    In dit project gaat een procesbegeleider draagvlak creëren voor de implementatie van sociale voedseltuinen bij geïnteresseerde gemeenten. De voedseltuinen zijn gericht op de laagste inkomensgroepen. Deze tuinen dragen bij aan de kwaliteit van leven, verbeteren van gezondheid en verminderen van ongelijkheid, bevorderen van participatie en stimuleren van voedselzekerheid.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: GGD Fryslân, L. van den Berg
29. Aanleg pumptrackbaan Ameland
    Gemeente Ameland legt een pumptrackbaan aan om kinderen en jongeren te stimuleren om te bewegen én om sociale cohesie te bevorderen.
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Ameland, L.W. Brouwer
30. Almelo sport buiten
    Dit project stimuleert het gebruik van openbare sport- en beweegplekken in 3 kwetsbare wijken. Een procesbegeleider gaat niet-actieve inwoners benaderen en stimuleren om te bewegen. Zo wil gemeente Almelo het fysiek, mentaal en sociaal welbevinden van inwoners bevorderen. 
    Aanvragende organisatie en hoofdaanvrager: gemeente Almelo, M. Visscher

• In 3 (afgeronde) living labs werkten het fysiek en sociaal domein -over de domeinen heen- nauw met elkaar samen om kennis te benutten en toe te passen in de praktijk. 
• Gids Gezonde Leefomgeving (RIVM)
• Kennisbundel Gezond leven in gemeente en regio

Blijf op de hoogte via de Preventienieuwsbrief en LinkedIn ZonMw: Preventie