Zinvol netwerken! Elkaar leren kennen in de zorg voor zingeving

Zorg voor zingeving kan op verschillende manieren geboden worden. Via welzijns- of vrijwilligersinitiatieven. Via levensbeschouwelijke organisaties, zoals bijvoorbeeld kerken. Door extra aandacht van betrokken zorgverleners. Of door specialistische ondersteuning van bijvoorbeeld geestelijk verzorgers. 

Deze noodzakelijke zorg voor zingeving bereikt echter regelmatig de mensen in de palliatieve fase en hun naasten niet. Hier zijn 2 belangrijke oorzaken voor aan te wijzen. Ten eerste missen zorgverleners de deskundigheid om levensvragen te herkennen en begeleiden. Ten tweede zijn de ondersteunende initiatieven vaak niet van elkaars bestaan op de hoogte. In ons project ‘Zinvol netwerken’ gaan we hiermee aan de slag in de regio's Haaglanden en Westland-Schieland-Delfland. Met als doel de zorg voor zingeving voor mensen in de palliatieve fase en hun naasten verbeteren!

We starten ons project met een onderzoek naar waar mensen in de palliatieve fase en hun naasten behoefte aan hebben rondom zorg voor zingeving. 2 onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek spreken in interviews en een dagboekmethode met 40 mensen. Daarnaast wordt het zorgaanbod in de regio’s in beeld gebracht en vertaald naar een sociale kaart voor zorgverleners. Zij vergelijken de behoeften met het aanbod in de regio’s: mist er iets?

Op basis van de uitkomsten van het onderzoek gaan de zorgverleners in elke regio in een groep, een leernetwerk, aan de slag om de zorg voor zingeving te verbeteren. De zorgverleners bestaan uit bijvoorbeeld een huisarts, wijkverpleegkundige, verzorgende, geestelijk verzorger, vrijwilliger en een sociaal werker. Ook sluiten een patiënt en naaste aan. Elk leernetwerk stelt een plan op om de deskundigheid, samenwerking, en mogelijk ook het aanbod binnen de regio’s te vergroten. In 2 jaar voeren zij dit plan uit, en leren daarbij ook van elkaar. 

Een deelnemende geestelijk verzorger vertelt: ‘Juist het opzoeken van de samenwerking is belangrijk. Bijvoorbeeld voor meneer Ilic. Zijn wijkverpleegkundige bemerkte dat het niet goed met hem ging. Zij voelde zich niet toegerust om zijn grote vragen te bespreken en heeft mij erbij geroepen. Ik heb met meneer gepraat over zijn levensvragen, over de spanning tussen zijn verantwoordelijkheden en kwetsbaarheid, over zijn verdriet. Met de sociaal werker hebben we toen afgestemd hoe hij bijvoorbeeld via taxivervoer naar zijn vrouw en zoon kan reizen. Zo zorgen we samen voor wat voor hem belangrijk is nu’.

Door meteen in de praktijk met elkaar aan de slag te gaan, hopen we de zorg voor zingeving aan het einde van het project te hebben ingebed in de 2 regio’s. Bijvoorbeeld door deze zorg een vast onderdeel te maken van het scholingsaanbod, door geestelijk verzorgers in Palliatieve zorg Thuis (PaTz)-groepen te betrekken, of via andere wegen die de leernetwerken in hun plan opnemen. Tussentijds evalueren we regelmatig of de plannen duurzaam zijn ingebed. Lessen uit de evaluaties en best practices verzamelen we ter inspiratie voor andere regio’s.

Dit artikel staat in de nieuwsbrief Palliatieve Zorg, editie juni 2024, over sociaal domein en de palliatieve zorg. Wilt u de nieuwsbrief ontvangen? Meld u dan aan.