PaTz-groepen ontwikkelen zich tot grote steun voor patiënten

PaTz startte in 2010 naar voorbeeld van het Gold Standard Framework in Engeland. Nu bijna 14 jaar later blijkt dat de PaTz-werkwijze een aantoonbare toegevoegde waarde heeft voor patiënten en mantelzorgers, maar ook voor de samenwerkende professionals in de palliatieve zorg. De PaTz-werkwijze draagt bij aan het eerder anticiperen op zorgvragen waardoor onnodige ziekenhuisopnames en spoedeisende hulp (SEH) bezoeken voorkomen worden, patiënten vaker op plek van voorkeur sterven en een veilig gevoel biedt voor patiënten en mantelzorgers omdat zorgverleners samen alerter zijn en eigen emoties kunnen delen. Dat zijn belangrijke redenen om deel te nemen aan een PaTz-groep, blijkt uit een behoefte-inventarisatie onder huisartsen, verpleegkundigen, geestelijk verzorgers en vrijwilligers.

Een PaTz-groep bestaat uit huisartsen en wijkverpleegkundigen aangevuld met andere zorgverleners die lokaal 4 tot 6 keer per jaar bij elkaar komen. Zij worden begeleid door een inhoudelijk deskundige palliatieve zorg, dat kan een kaderhuisarts palliatieve zorg zijn of een verpleegkundig specialist palliatieve zorg, de zogenaamde PaTz-consulent. Daarnaast wordt er uit de deelnemers een voorzitter en eventueel vicevoorzitter gekozen. De consulent en voorzitter krijgen vanuit Stichting PaTz een speciale voorzitterscursus en consulentenscholing aangeboden. 

Ook is het belangrijk dat deelnemers voor iedere bijeenkomst zelf patiënten aanleveren ter bespreking. Er wordt gebruik gemaakt van een register waar de deelnemers patiënten in kunnen registreren zodat er methodisch gewerkt kan worden. Een Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) veilige en gestructureerde manier hiervoor is via de PaTz-portal, een beveiligde webbased applicatie waarmee zorgverleners gegevens, diagnoses en adviezen kunnen vastleggen. Met een kleurensysteem krijgen ze inzicht in de urgentie van palliatieve zorgbehoeften van patiënten. Naast het bespreken van patiënten wordt er ook regelmatig een thema besproken om de kwaliteit en kennis over palliatieve zorg te verhogen. Huisartsen kunnen via de Erkend Kwaliteits Consulent (EKC-er) accreditatiepunten krijgen voor deelname aan hun PaTz-groep en verpleegkundigen kunnen hun deelname bijschrijven in hun Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) register.

Afbeelding

PaTz-groepen kunnen zeker als ze net starten een steuntje in de rug goed gebruiken. Sinds 2023 is er een startpakket voor startende PaTz-groepen. Dit startpakket bestaat uit verschillende onderdelen en vertegenwoordigt een waarde van €1.629,-. Een van de onderdelen is de mogelijkheid voor het volgen van de speciaal op PaTz-groepen gerichte voorzitterscursus voor de voorzitter en vicevoorzitter. Deze geaccrediteerde voorzitterscursus is ontwikkeld doordat deelnemers aan PaTz-groepen aangaven dat een goed getrainde voorzitter nodig is voor het effectief bespreken van complexe casuïstiek. De cursus is erkend als EKC-vervolgcursus en nascholing voor kaderhuisartsen palliatieve zorg. Inschrijven kan op patz.nu. Voorwaarde voor het starten van een PaTz-groep is een minimaal aantal deelnemers, een voorzitter en een consulent. Voor inspiratie over thema’s die besproken kunnen worden tijdens een PaTz-bijeenkomst kan er een beroep gedaan worden op ‘Peper voor de Patz’.

‘Peper voor de PaTz’ is een impactvol hulpmiddel voor palliatieve zorg in de eerste lijn. Het helpt bij het houden van korte en interactieve themabesprekingen tijdens de PaTz-bijeenkomst en staat boordevol werkvormen en andere handige hulpmiddelen over palliatieve zorg. Daarnaast draagt het hulpmiddel bij aan implementatie van het kwaliteitskader palliatieve zorg en vergroot het de kennis over palliatieve zorg bij huisartsen en wijkverpleegkundigen. ‘Peper voor de PaTz’ werd in februari 2024 genomineerd voor de Jaarprijs Palliatieve Zorg om zijn impact, compleet- en gedetailleerdheid. Voor meer informatie en de inhoud kijk op Peper voor de PaTz.

Afbeelding

Inmiddels zijn er ruim 250 PaTz-groepen in Nederland. De grootste moeilijkheid om effectief samen te werken is het vinden van voldoende tijd, geven huisartsen en verpleegkundigen aan. ‘De werkdruk is en blijft hoog’. Tegelijk bespaart een investering in een PaTz-groep op langere termijn juist tijd, benadrukt een deelnemend huisarts. ‘Door 6 keer per jaar anderhalf uur te overleggen voorkom je veel ellende voor patiënten en naasten.’ Dat blijkt ook uit het SentiMELC onderzoek uit 2021. Patiënten die besproken worden in een PaTz-groep zijn minder vaak opgenomen in het ziekenhuis of op de SEH in de laatste maand voor overlijden.

Naast dat het werken volgens de PaTz-werkwijze kostenbesparend is, geeft het ook meer werkplezier voor de zorgprofessionals en biedt het patiënten en naasten betere kwaliteit van zorg. Daarom willen we zoveel mogelijk hobbels om aan een PaTz-groep deel te nemen wegnemen. Op dit moment wordt er hard gewerkt om de PaTz-bijeenkomsten vergoed te krijgen om structureel de juiste zorg op het juiste moment op de juiste plek te creëren.

Tekst: Stichting PaTz
Beeld: Stichting PaTz
Eindredactie: ZonMw