Samen Sportief in Beweging zet in op gezonde leefstijl


Het doel is een gezond gewicht bereiken en behouden
Marjo en Meike ontmoetten elkaar in 2012 in het leefstijlprogramma Van Klacht naar Kracht van GGD Rotterdam. De cursus ‘Sportief Samen Afvallen’ was een onderdeel van dit preventieproject en werd gefinancierd door ZonMw. Toen het project was afgerond, gebruikten ze effectieve onderdelen uit deze cursus in de GLI SSiB. Meike: “Doel van de interventie is dat deelnemers een gezond gewicht bereiken en behouden door aanpassing van hun leefstijl. Succesfactor is de nauwe samenwerking tussen welzijn, zorg en lokale sportaanbieders. De GLI start na de intake met een intensieve basiscursus waarbij deelnemers begeleid worden door een fysiotherapeut en diëtist en er een warme overdracht plaatsvindt richting de sportaanbieders in de wijk. De deelnemers worden gedurende twee jaar begeleid door een leefstijlcoach.” De GLI is gericht op mensen met lage sociaal economische status (lage ses) en een slechte gezondheidsbeleving en werd de afgelopen zes jaar doorontwikkeld met subsidie uit onder meer het preventieprogramma PreventieKracht Dicht bij Huis van ZonMw.
Structurele financiering
Marjo: “Tot onze voldoening zagen we hele mooie gezondheidseffecten optreden bij deze traditioneel moeilijk bereikbare doelgroep. Een groep die niet of nauwelijks door andere GLI’s bereikt wordt. Al vanaf het begin was het daarom onze droom om structurele financiering te vinden voor deze effectieve interventie, zodat we niet meer afhankelijk waren van subsidies. Door opname in de basisverzekering zouden we ook landelijk een hele grote groep deelnemers kunnen bereiken en daarmee kunnen bijdragen aan het terugdringen van sociaal economische gezondheidsverschillen. Met hulp van ZonMw hebben we dat dit jaar voor elkaar gekregen.”

Marjo van Hal
We willen startinstructies online gaan geven en gedeeltelijk in e-learningmodules via onze website aanbieden. Dat scheelt ons veel tijd.
280 oud-deelnemers bellen
Om in de basisverzekering te komen heeft een GLI minimaal het keurmerk ‘eerste bewijs voor effectiviteit’ nodig van het RIVM, vertelt Meike. “Dankzij de implementatie-subsidie van ZonMw konden we het daarvoor vereiste onderzoek uitvoeren. We moesten ‘zonder twijfel’ aantonen dat we met onze GLI de lage ses-doelgroep bereiken en bij deze groep een positief resultaat behalen. Daarvoor wilden we de interventie zes maal uitvoeren op zes locaties in Rotterdam. Door corona kon dat jammer genoeg niet doorgaan. Toen besloten we mensen te bellen die de afgelopen zes jaar aan onze interventie hebben deelgenomen. Uiteindelijk hebben we 183 deelnemers bereikt en vragen gesteld over hun leefsituatie gedurende die periode.” Met hulp van het Erasmus Medisch Centrum (EMC) werden de gegevens verwerkt en kon het gevraagde bewijs worden geleverd. “Het EMC concludeerde dat het merendeel van de deelnemers uit lagere sociaaleconomische groepen komt. Bij hen veranderden gewicht, BMI, buikomvang en zelf ervaren gezondheid positief gedurende de basiscursus van de interventie en tot een jaar na start van de interventie.”
Aan de slag met opschaling
De Gezonde Leefstijl Company staat nu voor de opgave om de interventie onder de aandacht te brengen van verzekeraars, zorgcentra en leefstijlcoaches die met de interventie aan de slag kunnen gaan. Marjo: “Onze grootste uitdaging is op een goede en verantwoorde manier opschalen: nu werken we vraaggericht, maar we willen graag zelf ons aanbod meer stroomlijnen. Tijdens de ZonMw *Masterclasses Implementatie kregen we daarvoor een goede theoretische basis aangereikt en konden we leren van andere projectleiders van gehonoreerde impulssubsidies. Met alle tips en kennis hebben we ons projectplan kunnen bijslijpen. Erg leuk en leerzaam!”
Meike: “Onze eerste prioriteit is communicatie. We willen het resterende deel van de implementatie-impuls inzetten op de naamsbekendheid, positionering en branding van SSiB met hulp van een professionele communicatieadviseur. Mensen moeten vertrouwen krijgen in de GLI SSiB, we moeten draagvlak creëren bij de verschillende stakeholders.”
*In de Preventienieuwsbrief van januari geven we een terugblik op de masterclasses Implementatie

Meike Los
Onze grootste uitdaging is op een goede en verantwoorde manier opschalen: nu werken we vraaggericht, maar we willen graag zelf ons aanbod meer stroomlijnen.
Efficiënt met e-learning
In het projectplan hebben Meike en Marjo ook hun strategie voor verdere implementatie vastgelegd, waaronder het verzorgen van trainingen aan samenwerkingsverbanden in Nederland die de interventie willen uitvoeren. Marjo: “Het werkt in ons voordeel dat Nederland dankzij corona gewend is geraakt aan online trainingen. We willen startinstructies online gaan geven en gedeeltelijk in e-learningmodules via onze website aanbieden. Dat scheelt ons veel tijd. Ook daar gaan we de subsidie voor inzetten.” Daarnaast hebben ze een systeem ontwikkeld om de kwaliteit van SSiB te bewaken als deze landelijk wordt uitgevoerd. Meike: “We willen onder meer gaan werken met intervisie met de samenwerkingsverbanden en evaluaties onder de deelnemers om zo de interventie te blijven verbeteren.”
Lessons learned? Tips?
Marjo: “We hebben de wind mee. De opname in de basisverzekering zorgt voor een verzekerde borging die noodzakelijk is voor de implementatie. Door COVID-19 is bovendien landelijk urgentie ontstaan voor het belang van gezonde leefstijl. Gemeentelijke instellingen staan welwillend tegenover initiatieven die wijken naar een betere gezondheid willen brengen. Er is behoefte aan een GLI voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden, zoals SSiB. Voordeel is ook dat onze GLI een domein-overstijgende aanpak heeft en dat professionals meerdere (in)directe uren te besteden hebben binnen de interventie. Binnen SSiB is netwerkvorming het essentiële onderdeel. Voor de organisatie van de GLI zijn daarom uren gereserveerd voor werving, regelen locaties, afstemming onder professionals. Onze droom is onze GLI SSIB op 100 locaties in 2021. Dat moet lukken!”
Onze droom is onze GLI SSiB op 100 locaties in 2021. Dat moet lukken!
Implementatie impulsen
Het project Samen Sportief in Beweging is één van de 13 gehonoreerde projecten binnen de ronde Implementatie-impulsen van de programmalijn Kennisbenutting en implementatie (preventieprogramma 2019-2022). Met de ontvangen implementatie-impuls stimuleren deze projecten de implementatie en het gebruik van al eerder opgedane kennis uit eerdere preventieprogramma’s te stimuleren.