COVID-19

Het coronavirus (SARS-CoV-2) veroorzaakt een infectieziekte, COVID-19, die sinds het begin van 2020 jarenlang de hele wereld in zijn greep hield. Sinds de start van de coronapandemie hebben we veel onderzoeken gefinancierd in ons COVID-19 programma naar bijvoorbeeld vaccins, zorg voor patiënten, preventie, Long COVID, maar ook de maatschappelijke gevolgen van corona en COVID-19.

COVID-19-resultaten toegepast in overheidsbeleid

De resultaten van deze onderzoeken zijn meegenomen in het overheidsbeleid tijdens de pandemie. Ook worden ze gebruikt in het kennisprogramma Pandemische Paraatheid om ons voor te bereiden op een volgende pandemie. Het programma loopt door tot en met 2026.

Onderzoeksprogramma’s

We maken onderscheid in 3 aandachtsgebieden waar COVID-19 onderzoeksprogramma’s aan bijdragen. Alle COVID-19-projecten vallen onder één van deze onderdelen: Behandeling, diagnostiek en vaccinatie, Zorg, preventie en verspreiding, en Maatschappelijke dynamiek en effect op de maatschappij. Op de programmapagina van COVID-19 leest u meer over de (deel)programma’s en de projecten.

Long COVID

Bij Long COVID, ook wel post-COVID syndroom genoemd, houden mensen lange tijd klachten na een COVID-19-infectie. Er is behoefte aan meer kennis over dit ziektebeeld. Welke onderzoeken er worden gedaan naar Long COVID is te vinden op de pagina Long COVID.

> Bekijk de pagina over Long COVID 

Oversterfte

In 2020 en 2021 is er een nog niet verklaarbare oversterfte te zien. Er overleden meer mensen dan verwacht. Deze verklaring kan niet worden gegeven door alleen COVID-19. ZonMw financiert onderzoek naar deze oversterfte tijdens de coronapandemie. Meer informatie over de projecten en vragen en antwoorden zijn vindbaar op de pagina Oversterfte.

> Lees meer over oversterfte tijdens de coronapandemie

COVID-vaccinatie

De onderzoeken naar COVID-vaccins en -vaccinatie richt(t)en zich op het genereren van kennis die direct te gebruiken is voor patiënten en behandelaars in Nederland. Alle onderzoeken naar COVID vaccinatie staan op COVID-vaccinatie. ZonMw doet ook onderzoek naar vaccinatie tegen andere ziektes.

COVID-19 en mentale gezondheid

Tijdens de coronapandemie werd het al snel duidelijk dat corona en de coronamaatregelen effect hebben op de mentale gezondheid van mensen. ZonMw heeft daarom onderzoek gefinancierd om in kaart te brengen welke groepen extra hinder ondervonden, hoe een passend aanbod van zorg en ondersteuning opgezet kan worden en wat de lessen zijn. Alle informatie hierover is te vinden op COVID-19 en mentale gezondheid. ZonMw financiert nog meer projecten over mentale gezondheid, deze zijn te vinden op deze pagina.

Organisatie van zorg

COVID-19 had een negatieve impact op het gehele zorgsysteem in Nederland. Overal waar mensen en zorgverleners bij elkaar kwamen, gingen dingen anders. Beleidsmakers en zorgprofessionals hadden vaak moeite om de organisatie van de zorg daarop aan te passen. Om uit te vinden hoe we dat nu en in de toekomst beter kunnen aanpakken, maakt ZonMw onderzoek mogelijk naar de organisatie van de zorg in tijden van een pandemie. Lees meer over organisatie van zorg tijdens de coronapandemie.

De impact van uitgestelde zorg

ZonMw maakt onderzoeken mogelijk die de impact van uitgestelde zorg als gevolg van de coronapandemie bestuderen. Lees de blogs van onderzoekers of luister naar de 2 podcasts op de pagina uitgestelde zorg.

Besmetting en verspreiding

ZonMw financiert ook onderzoek naar besmetting en verspreiding van COVID-19. Hierin worden vragen beantwoord als wat is de rol van kinderen en scholen, maar ook bijvoorbeeld hoe kan je besmettingen in publieke ruimtes voorkomen? Veel onderzoeken zijn al afgerond`, lees over de resultaten op besmetting en verspreiding.

Effecten van maatregelen

Welke gevolgen hebben de maatregelen tegen COVID-19 gehad? ZonMw financiert onderzoek naar de effecten van deze maatregelen op verschillende aspecten van de samenleving. Lees hier de belangrijkste onderdelen en ontdek meer over het onderzoek.

Medisch-specialistische zorg

Samen met de Federatie Medisch Specialisten heeft ZonMw een kennisagenda opgesteld naar onderzoek van behandeling van coronapatiënten. De kennisagenda bevat hiaten naar de zorg voor deze patiënten. Meer informatie over de lopende projecten staat op medisch-specialistische zorg. Binnen het COVID-19 programma wordt op verschillende onderwerpen onderzoek gedaan naar de behandeling en diagnositiek van COVID-19. Op deze pagina vindt u een overzicht van thema's en de bijbehorende projecten. 

Versterken van de mentale vitaliteit van werknemers

Door de coronapandemie hebben veel werkenden extra ondersteuning nodig om hun mentale vitaliteit te versterken, bijvoorbeeld bij langdurige gezondheidsklachten of thuis- of hybride werken. Met het programma Mentale vitaliteit van werkenden geven we belangenbehartigende partijen de mogelijkheid om voor hun achterban ondersteuning en tools van speciaal geselecteerde professionals in de huren. Daarnaast kunnen veelbelovende, innovatieve interventies in arbeidsorganisaties worden ingezet en geëvalueerd.

Alle projecten zijn FAIR gemaakt

Onderzoekers die subsidie aanvragen bij ZonMw worden gevraagd om hun onderzoeksdata te beheren, geschikt te maken voor hergebruik en te delen. Zo dragen zij bij aan toekomstig en innovatief onderzoek. Alle data van de COVID-19 projecten zijn FAIR (Findable, Accessible, Interoperable and Reusable) ingericht en vindbaar op data portal www.health-ri.nl. Meer informatie over Open Science in COVID-19 research kunt u hier vinden.

Onze kennispartners in nationaal en internationaal onderzoek

Hoewel het programma zich in eerste instantie focust op de Nederlandse situatie, vraagt het internationale karakter van de coronacrisis en de mondiale effecten van de maatregelen daartegen, een bredere, wereldwijde blik. Vanuit ZonMw wordt doorlopend afgestemd met GloPID-R, een internationaal netwerk van onderzoeksfinanciers op het gebied van infectieziektenuitbraken, en onze projecten worden opgenomen in de COVID-19 Research Project Tracker by UKCDR & GloPID-R | UKCDR. Lees ook over de samenwerking tussen ZonMw en GloPID-r over FAIR metadata (Pandemic PACT – Global research collaboration for infectious disease preparedness en Summary of Annecy Tool Development Meeting).

De geleerde lessen nemen we mee in het programma Pandemische paraatheid. Pandemische paraatheid betekent dat we goed voorbereid zijn op toekomstige pandemieën, als gevolg van uitbraken van micro-organismen.

Artikelen

Bekijk meer artikelen