COVID-19 - organisatie van zorg

Iedereen merkt dat het door COVID-19 minder goed gaat in de zorg. En dan gaat het niet alleen over de zorg voor coronapatiënten en de zorg in de ziekenhuizen. Vrijwel alle zorg verloopt anders dan we gewend zijn. Bijvoorbeeld in de thuiszorg, bij de huisarts en in de geestelijke gezondheidszorg. Wat precies de langetermijngevolgen zijn voor de volksgezondheid, is heel moeilijk in te schatten. De zorgen daarover nemen wel flink toe.

COVID-19 organisatie van zorg is een uitdaging

In alle sectoren moeten beleidsmakers, bestuurders, managers en zorgprofessionals andere manieren vinden om de zorg optimaal in te richten. Dat blijkt vaak een enorme uitdaging. Daarom is er meer onderzoek nodig om te begrijpen hoe we dat nu en in de toekomst beter kunnen aanpakken.

Een van de belangrijke vraagstukken binnen dit thema gaat over uitgestelde zorg. Dit is een verzamelbegrip voor zorgbehandelingen die door de coronamaatregelen later of helemaal niet worden gegeven. Dan gaat het bijvoorbeeld over uitgestelde operaties, over mensen die niet of te laat naar de huisarts gaan met klachten, over geplande zorg die niet kan doorgaan door uitval van personeel of door een tekort aan materialen. De uitgestelde zorg is echter slechts een van de vele indirecte gevolgen van de coronapandemie op de zorg.

Om zorgorganisaties, beleidsmakers en zorgprofessionals te helpen bij deze problematiek, maakt ZonMw onderzoek mogelijk naar de organisatie van de zorg. Dit doen wij door het financiëren van onderzoek, maar ook door het stimuleren van kennisontwikkeling en benutting van kennis. Daarbij ligt de nadruk op het verkrijgen van inzichten en leren van lessen die helpen bij de aanpak van de coronapandemie. Ook wordt gekeken naar de manier waarop de zorg nu en in de toekomst beter kan functioneren in een vergelijkbare gezondheidscrisis.

Aandachtsgebieden van de onderzoeken

ZonMw ondersteunt wetenschappelijk onderzoek naar de organisatie van de zorg in de volgende aandachtsgebieden:

• Positieve leereffecten van landelijke en regionale samenwerking;
• Ontwikkeling en evaluatie van zorg en preventie op afstand, zoals e-health;
• De zorg voor zorgprofessionals zelf;
• De indirecte effecten van de coronapandemie en -maatregelen op de zorg.

ZonMw zorgt voor actieve ondersteuning

Om de onderzoeken optimaal te laten verlopen, vraagt ZonMw elke drie maanden om een tussenrapportage. Zo zorgen we er bijvoorbeeld voor dat onderzoekers beter met elkaar kunnen samenwerken of dat ze worden ondersteund bij het maken van de implementatieplannen. Op die manier kan de kennis uit de onderzoeken zo snel mogelijk worden toegepast in de praktijk.

Hoe is het om onderzoek te doen naar COVID-19? Een aantal onderzoekers schreef een blog over het project waar zij aan werken binnen het thema Organisatie van Zorg. De eerste blog, geschreven door Daan Westra en Bram Fleuren, gaat over hun onderzoek: Uitproberen, aanpassen, opbranden? Begrijpen en leren van COVID-19 gerelateerde aanpassingen door ziekenhuizen en hun effecten op duurzame inzetbaarheid en herstel van zorgprofessionals.

Ook Taco van der Vaart, Paul Buijs en Gerdien Regts schreven een blog over hun onderzoek 'Landelijke en regionale coördinatie van schaarse capaciteit en middelen tijdens de coronapandemie'. Het verdelen van schaarse middelen werd een uitdaging tijdens de pandemie. In dit onderzoeken zij hoe de coördinatie hiervan verloopt en wat de effecten zijn op de beschikbaarheid en benutting van middelen.

Lees hun persoonlijke verhaal hier

ZonMw werkt aan mogelijkheden om nu en in de toekomst met onderzoek en kennis bij te dragen aan oplossingen in de strijd tegen het coronavirus en de effecten daarvan op de maatschappij. Dit doen we in samenwerking met opdrachtgevers, beleidsmakers, onderzoekers, patiënten, praktijkprofessionals, dataprofessionals en internationale partners. Deze studies naar de organisatie van zorg horen ook bij het brede onderzoek naar COVID-19. De studies over uitgestelde zorg zijn onderdeel van organisatie van zorg en hebben ook raakvlakken met Kwaliteit van Zorg.