‘Soms moet je een beetje brutaal zijn’

‘De verpleging werd altijd gezien als dienend beroep. Dat beeld is gelukkig aan het verschuiven naar “in dienst staan van je patiënt”. Want als je handelt vanuit het idee dat alles wat je doet ten gunste van de patiënt moet zijn, ga je vanzelf op je strepen staan als dat niet gebeurt. Dan ga je onderzoeken hoe het beter kan, evidence based werken, positioneer je jezelf als gelijkwaardige gesprekspartner en durf je verantwoordelijkheid te nemen. Dát is verpleegkundig leiderschap. Ik merk dat dat meer en meer doordringt in alle geledingen van het vak. We staan voor ons vak en willen niet meepraten, nee, dat móet!’

Dineke: ‘Wat in de loop der tijd veranderd is, is dat implementatie er nu vanzelfsprekend bij hoort. Toentertijd zeiden de hoogleraren tegen ons: “Zorg ervoor dat je gepromoveerden óók weten hoe ze kennis naar de praktijk brengen.” In de projectaanvragen wordt daarom ook om een implementatiedoelstelling gevraagd. Naast aandacht voor onderzoek, dagen we talentvolle onderzoekers al jaren uit om via leiderschapstrajecten (zoals de verpleegkundig leiderschapstraining Leadership in Mentoring Nursing Research), of door persoonsgebonden subsidietrajecten te volgen, belangrijke posities te ‘pakken'. Bijvoorbeeld richting het hoogleraarschap. Als er nu een plek vrijkomt, zijn er kandidaten vanuit onze verpleegkundige poule. Daar ben ik heel trots op.’

Onvergetelijk was dat ene project over onzinnige zorg: 'Beter laten!'. ‘We besteedden er € 30.000,- aan, een klein bedrag vergeleken met de gangbare budgetten. Maar uiteindelijk werd het onderzoek naar overbodige handelingen zo breed opgepakt, dat het leek alsof de hele sector ermee aan de slag ging. Ineens was het gerechtvaardigd om dingen aan de kaak te stellen “die we al jaren zo doen, maar waarvan niemand weet waarom we het eigenlijk zo doen”. Het werd een heel succesvol project!’

En zo zijn er meer projecten waar Dineke aan terug zal denken: 'Het ZonMw-programma voor verpleging en verzorging, "Tussen Weten en Doen", was begin 2000 een heel klein programma. Voor het vervolgprogramma "Tussen Weten en Doen II" was gelobbyd voor € 50 miljoen, maar we kregen maar 6. We besloten om in plaats van projecten onderzoekslijnen uit te zetten, waarbij onderzoeksconsortia in 1 klap € 750.000,- kregen om 5 jaar te kunnen "bouwen". Het idee was dat er een overkoepelend plan was waaronder diverse met elkaar samenhangende projecten uitgevoerd konden worden. Ook wilden we minimaal 1 verpleegkundig promotieonderzoek per onderzoekslijn. En toen gebeurde wat we al hoopten: deze opzet bleek een enorme succesformule. De consortia werden groter, er trad een soort van zwaan-kleef-aan-effect op. Projecten die al liepen, en dus niet door ZonMw gefinancierd werden, gingen erin mee. Zo werd de onderzoeksinfrastructuur enorm versterkt. Uit 6 consortia volgden 25 promoties. Inmiddels zien we groepen terugkomen in vervolgprogramma’s; de universiteiten en hogescholen weten elkaar steeds beter te vinden. Al met al is er op deze manier dus veel meer bereikt dan was gebeurd met een paar "losse" projecten.'

Dineke besluit haar loopbaan met een cursus 'Pensioeninzicht' met als thema 'Anders actief'. Want achter de geraniums zitten is niet haar ding. Eerst is het tijd voor de grote reis naar de VS, die door corona al meerdere keren werd uitgesteld. Daarna ziet ze wel wat er op haar pad komt. Hobby’s, vrijwilligerswerk, misschien mensen coachen. Maar eerst even niks. Want we kunnen rustig stellen dat Dineke het druk heeft gehad de afgelopen jaren.

Collega Denise Temmink volgt Dineke op als programmamanager voor het ZonMw-programma Verpleging en Verzorging. 'In Denise kan ik me geen betere opvolger wensen. Ze is een gepromoveerde verpleegkundige die een paar jaar terug een ander programma van me overnam. Ze is praktisch en analytisch tegelijk. Weet wat doorpakken is, begrijpt de wetenschap, maar snapt ook wat een programma nodig heeft. Ze past in ons team en weet hoe ze projectleiders moet begeleiden én beschermen. De afgelopen tijd heeft ze vanuit de luwte al kennis gemaakt met relevante stakeholders en ze heeft zogezegd alle bagage om het stokje over te nemen. Ik kan dus met een gerust hart met pensioen.’

Heb je nog een persoonlijk bericht voor Dineke? Neem dan contact met haar op via LinkedIn. Voor alle andere vragen kun je contact opnemen met Denise via verplegingenverzorging@zonmw.nl of 070 349 54 66.

Tekst: Marieke Stegenga (tegengas communicatie)
Eindredactie: ZonMw
Fotografie Dineke Abels:  Milou Oomens | Doelgroep in Beeld
Fotografie Denise Temmink: Studio Oostrum