Beschrijven van praktijkvoorbeelden in de verpleging en verzorging
De focus van de 10 projecten is heel divers; bijvoorbeeld verpleegkundig leiderschap, een handreiking voor een interventie bij onbegrepen gedrag bij dementie en de 7-stappen-methodiek voor een gepersonaliseerd klinisch signaleringsplan bij een psychiatrische crisis. Projectleiders en andere betrokkenen stellen zichzelf voor en gaan kort in op het project. Wat is de relevantie van het project en welk specifiek probleem ligt eraan ten grondslag? Wat is het doel? Welke aanpak is er gekozen? En welke resultaten levert het op? Door de antwoorden op dit soort vragen te delen, leren projecten van en met elkaar.
Taakverschuiving
Hoewel de focus van de projecten divers is, zijn er ook veel gemene delers. Zo is het soms zoeken naar wat de taken van verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten zijn. In de te beschrijven goede voorbeelden vindt er soms een taakverschuiving binnen de verpleegkundige disciplines maar ook met andere disciplines plaats. De vraag is welke taken en rollen er precies zijn en welke gevolgen de taakverschuiving heeft voor alle betrokken zorgprofessionals. Breng al in het begin van het project de verschillende taken en rollen van de diverse zorgprofessionals in kaart.
Ruimte en middelen
Een andere uitdaging voor de projecten is om te zorgen dat verpleegkundigen daadwerkelijk met het goede voorbeeld aan de slag gaan. Meestal is de wil er wel, maar zijn er praktische bezwaren zoals een gebrek aan tijd en vaardigheden. Maak daarom ruimte en middelen vrij voor begeleiding bij het in de praktijk toepassen van het goede voorbeeld.
Toegankelijkheid
Wanneer alle informatie voor het goede voorbeeld is verzameld, is een belangrijk vraagstuk hoe deze informatie goed toegankelijk gemaakt kan worden zodat het bruikbaar is voor de praktijk. Houd de beschrijving van het goede voorbeeld compact; vermeld alleen de belangrijkste stappen en maak voor verdere toelichting gebruik van verwijzingen naar webpagina’s. Pas het taalgebruik aan op de specifieke doelgroep.
Verspreiding en implementatie
Hoe voorkom je dat het alleen bij de beschrijving van het goede voorbeeld blijft? Voor de implementatie van het goede voorbeeld is het zinvol om beroeps- en patiëntenorganisaties en kennisorganisaties en werkgeversorganisaties te vragen om eindproducten via hun kanalen te verspreiden. Denk ook na over het betrekken van onderwijsinstellingen; niet alleen voor de verspreiding maar ook voor het aanleren van de vaardigheden die nodig zijn voor het uitvoeren van een goed voorbeeld. Verder is het belangrijk om te anticiperen op eigenaarschap, om in de toekomst de volgende stap te kunnen zetten.
Leiderschap
Ten slotte is ook leiderschap een terugkerend thema. De kern van het daadwerkelijk gebruiken van de beschrijving van het goede voorbeeld zit in leiderschap op de werkvloer. Professioneel leiderschap helpt verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten om de steeds complexer wordende zorg te verlenen. Hiermee kunnen zij hun zeggenschap vergroten en zelf invloed uitoefenen op het beleid en de financiering in de zorg.
Rouwzorg door verpleegkundigen bij naasten van een patiënt op de Intensive Care
Wanneer iemand overlijdt op de Intensive Care (IC) is dat ingrijpend voor naasten. En de situatie op een IC is niet bevorderlijk voor een intiem afscheid. In het project Rouwzorg door verpleegkundigen bij naasten van een patiënt op de intensive care van projectleider en verpleegkundig onderzoeker Margo van Mol is een ‘goed voorbeeld’ uitgewerkt van hoe verpleegkundigen naasten kunnen bijstaan rond het overlijden van een dierbare op de IC. Bekijk de toolbox en materialen voor implementatie, zoals een e-learning over interculturele rouwzorg en een animatievideo over de toolbox.
Nurses in the Lead: leiderschapsprogramma voor wijkverpleegkundigen
In het project Nurses in the Lead: leiderschapsprogramma voor wijkverpleegkundigen zijn aspirant-trainers (ervaren wijkverpleegkundigen) getraind om het leer- en verbeterprogramma Nurses in the Lead binnen de eigen organisatie uit te voeren. Gerrie Bours, universitair docent bij de Universiteit Maastricht en hoofddocent bij Zuyd Hogeschool: ‘De zorg wordt steeds complexer en de rol van de wijkverpleegkundige verandert. En daar is leiderschap voor nodig.’ Michelle Meertens, wijkverpleegkundige bij Envida, geeft aan wat dit programma betekent voor de praktijk. Er is een digitale cursisten en trainershandleiding ontwikkeld en in totaal zijn er 4 wijkverpleegkundigen opgeleid in een train-de-trainersprogramma.
Qwiek.up ADL interventie
De Qwiek.up is een kantelbare mobiele projector waarmee beelden op de muur of het plafond worden geprojecteerd, begeleid door rustige of juist activerende muziek. Het doel van deze interventie is om onbegrepen gedrag bij mensen met dementie in Algemeen Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL) situaties te voorkomen of te verminderen. Nadine Spierts, docent en onderzoeker bij Zuyd Hogeschool, vertelt over de handreiking met 5 stappen, die is ontwikkeld voor de inzet van de Qwiek.up.
Duale Aansturing in de wijkverpleging
Henk Rosendal, lector De Gezonde Wijk bij Hogeschool Rotterdam, vertelt in zijn vlog over het model van Duale Aansturing. Bij duale aansturing in de wijkverpleging werkt de wijkverpleegkundige nauw samen met de zorgmanager. Uit het onderzoek blijkt dat het model van Duale Aansturing heeft geleid tot meer arbeidstevredenheid, minder verzuim en verloop en een verbetering van de doelmatigheid. Om andere organisaties die hiermee willen gaan werken te ondersteunen, is er in dit project een stappenplan voor implementatie ontwikkeld.
Naar een Klinisch Signaleringsplan op de HIC in 7 stappen. De KSP7s Methodiek.
Suzanne Verschueren (docent en onderzoeker bij Hogeschool Utrecht) en regieverpleegkundigen op de High & Intensive Care (HIC) bij Altrecht Robert Eijpe en Marlies van de Pas, bespreken de 7-stappen-methodiek voor een gepersonaliseerd klinisch signaleringsplan. Dit plan helpt verpleegkundigen op een acute psychiatrische opnameafdeling om crisissignalen te herkennen en een op de patiënt afgestemde interventie in te zetten. De beschrijving van dit goede voorbeeld bestaat uit een handleiding met 3 hoofdstukken:
- een wetenschappelijke literatuurstudie met beschrijvingen van de inhoud en implementatie van crisissignaleringsplannen
- de uitleg van het goede voorbeeld: de 7 stappen die medewerkers van High- en Intensive Care afdelingen in de psychiatrie kunnen doorlopen om tot een gepersonaliseerd crisissignaleringsplan te komen
- aandachtspunten voor andere High- en Intensive Care afdelingen met betrekking tot implementatie en evaluatie
Lees meer over het project Naar een Klinisch Signaleringsplan op de HIC in 7 stappen. De KSP7s Methodiek.
De verpleegkundig specialist in de huisartsenpraktijk: specialist én generalist
Demografische en maatschappelijke ontwikkelingen vragen voortdurend om aanpassingen in het zorgaanbod in de eerste lijn. Hoe geeft de verpleegkundig specialist, werkzaam in de huisartsenpraktijk, haar generalistische en specialistische taken vorm? Nienke Bleijenberg, lector bij Hogeschool Utrecht en senior-onderzoeker bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht, bespreekt het praktijkvoorbeeldenproject De verpleegkundig specialist in de huisartsenpraktijk: specialist én generalist waarin onderzoek wordt gedaan naar deze gecombineerde rol van de verpleegkundig specialist. Uit het project komen 5 succesfactoren voor de verdere implementatie en ontwikkeling van de verpleegkundig specialist in de huisartsenzorg naar voren:
- een goede voorbereiding
- ontwikkelen van een visie
- combineren van generalistische en specialistische taken
- klinische en niet klinische taken combineren
- ontwikkelingsgerichte teamsamenwerking
Deze succesfactoren zijn beschreven in een concrete handreiking.
Verpleegkundig specialist in de wijk
'De zorg in Nederland verschuift steeds meer van ziekenhuis en verpleeghuis naar mensen thuis. Voor verpleegkundigen en verzorgenden in de wijk betekent dit dat zij te maken krijgen met hoge complexe zorg. De huidige teams zijn vaak nog onvoldoende hiervoor toegerust,' vertelt Anneke van Vught, associate lector Organisatie van Zorg en Dienstverlening aan de HAN University of Applied Sciences. Een mogelijke oplossing voor deze uitdaging is het toevoegen van een verpleegkundig specialist aan de wijkverpleging. Uit dit onderzoek bij Buurtzorg blijkt dat verpleegkundig speciaisten (VS’en) bijdragen aan hoge kwaliteit van zorg, continuïteit van zorg, toegankelijke zorg, beheersbare kosten en loopbaanmogelijkheden voor verpleegkundigen dichtbij de patiënt.
Leerafdelingen als innovatieplatform voor vitaal leren en werken
'Het tekort aan verpleegkundigen is momenteel zichtbaarder dan ooit. Om de kwaliteit van zorg nu en in de toekomst te waarborgen is het cruciaal dat er voldoende, goed opgeleide verpleegkundigen zijn die met plezier naar hun werk gaan. De beschrijving van dit goede voorbeeld draagt daaraan bij,' zegt Pepijn Roelofs, universitair docent Arbeid en Gezondheid bij het Universitair Medisch Centrum Groningen. Roelofs is als projectleider verbonden aan het project Leerafdelingen als innovatieplatform voor vitaal leren en werken dat wordt uitgevoerd vanuit het penvoerderschap van lector en hoogleraar Verplegingswetenschap en Onderwijs Evelyn Finnema. De resultaten van het project zijn gebundeld in een handleiding waarin de theoretische, didactische en praktische basis van leerafdelingen beschreven staat. Deze handleiding dient als kader voor zorg- en onderwijsinnovatie en onderzoek naar toekomstbestendige verpleegkundige zorg in een gezond leer- en werkklimaat en biedt handvatten voor het succesvol opzetten en door ontwikkelen van leerafdelingen.
Verpleegkundigen geven het Goede Voorbeeld voor transitiezorg
'In Nederland groeien meer dan 1 miljoen kinderen op met chronische aandoeningen en bij hun transitie naar volwassenheid en volwassenenzorg komt uitval uit de zorg regelmatig voor,' zegt AnneLoes van Staa, lector Transities in Zorg bij Hogeschool Rotterdam. Hoe komt een goede praktijkbeschrijving van een transitiepoli tot stand? Download de resultaten van het project Verpleegkundigen geven het Goede Voorbeeld voor transitiezorg: een podcastserie, praatplaat, de aangepaste Transitie Toolkit en een 7-stappenplan voor het opzetten van een transitiepoli.
Verpleegkundige Hartzorg op Afstand
Hartzorg op Afstand van Isala Harthuis is een innovatieve manier van zorg verlenen aan patiënten met hartfalen die in de thuissituatie werken aan hun herstel. Het is een vorm van zorg verlenen die de kwaliteit van zorg kan verbeteren en die zich goed leent om ook in andere zorgsettingen gebruikt te worden. In hun vlog bespreken senior-onderzoeker Annemarie van Hout en onderzoeker Loes Bulle-Smid, van het lectoraat ICT-innovaties in de Zorg bij Windesheim, hoe ze hebben achterhaald wat goede voorbeelden van verpleegkundige hartzorg op afstand zijn. De handreiking die zij hebben ontwikkeld en alle kennis die is opgedaan in het project vindt u terug op de website Verpleegkundige Hartzorg op Afstand.
Programma Verpleging en Verzorging
De 10 projecten zijn gefinancierd vanuit het programma Verpleging en Verzorging. De goed beschreven praktijkvoorbeelden kunnen verdere navolging krijgen in volgende subsidierondes van het programma. Daarin zal bijvoorbeeld ruimte worden geboden voor verdere onderbouwing en/of bredere implementatie van de goed beschreven praktijkvoorbeelden en andere reeds bestaande en beschreven interventies. De 10 goede voorbeelden projecten zijn dus niet gericht op het (verder) onderbouwen van de effectiviteit van interventies.