Kwetsbare bewoners in beweging via Welzijn op Recept

Deze 6e leernetwerkbijeenkomst in Kampen werd georganiseerd door het project Samen in beweging met kwetsbare bewoners.

Met pitches, een inspiratiesessie over Positieve Gezondheid, speeddates tijdens een natuur- of cultuurwandeling en een werkbezoek aan Welzijn op Recept kregen de projectleiders ruimschoots de kans om te leren van en met elkaar.

Deze publicatie geeft een indruk van de (inhoudelijke) sessies van de dag. Liever direct naar het deel-artikel van één van de sessies? Ga meteen naar:

Hanzestad

Dagvoorzitter Annemien Haveman  (GGD Noord- and Oost-Gelderland en Wageningen Universiteit) bijt tijdens de bijeenkomst op dinsdag 17 mei het spits af. “Kampen was vroeger een Hanzestad, een stad die in verbinding stond met de rest van de wereld. Ook nu is er ontmoeting en uitwisseling, net als vroeger.” Doel van de bijeenkomst is dan ook: inspiratie halen en brengen. De circa 20 afgevaardigden van de projecten worden vervolgens welkom geheten met een inspirerend filmpje van wethouder Gezondheid Jan Peter van der Sluis en een welkomstwoord van Pauline Mourits, senior programmamanager ZonMw: “Volgend jaar is alweer de slotbijeenkomst van deze mooie projecten. Het is tijd om de resultaten te bundelen, in samenhang te analyseren en verder te implementeren.”

De projectleiders gaven in een korte pitch een update van hun project met de belangrijkste successen en uitdagingen.

In het project Samen in beweging met kwetsbare bewoners werken verschillende Overijsselse en Gelderse gemeenten, GGD’en en een aantal kennisinstellingen samen. Eenzaamheid onder ouderen blijkt een van de grootste gezondheidsuitdagingen in de regio te zijn. “We willen kwetsbare bewoners letterlijk en figuurlijk in beweging krijgen, bijvoorbeeld met vrijwilligerswerk of een wandelgroepje. Tegen eenzaamheid helpt geen pilletje, maar wel lichamelijk en sociaal actief zijn”, vertelt projectleider Siebren Groen. Ondanks het feit dat verwijzingen naar Welzijn op Recept door corona wat moeizamer op gang kwamen, spreekt Siebren van “een succesvolle samenwerking met huisartsen en andere partners. We willen onze initiatieven nu uitrollen naar alle gemeenten in de provincie.”

Afbeelding

Hieronder een beknopte update van de andere 5 projecten:

Voorlopige resultaten

Wat zijn de voorlopige resultaten van de 6 consortiaprojecten? En welke tips geven de projectleiders? Lees meer in onze digitale projectencatalogus. 

Hoe kun je Positieve Gezondheid inzetten in de gemeentelijke praktijk. Dat stond centraal in de inspiratiesessie van gezondheidsbevorderaar Leontien Hommels.

Inmiddels neemt de helft van alle gemeenten in Nederland Positieve Gezondheid als uitgangspunt voor beleid om de gezondheid van haar burgers te bevorderen. Tegelijkertijd is het voor veel gemeenten lastig om over te gaan tot actie. “De groei van de zorg in Nederland is onhoudbaar en er is genoeg draagvlak voor Positieve Gezondheid” stelt Leontien. “De vraag is: hoe gaan we dat in de praktijk vormgeven? Wat kun jij praktisch en concreet aan positieve gezondheid doen? Vandaag doe ik een appel op jullie: we hebben elkaar nodig, we moeten onze krachten bundelen.”

Afbeelding

Afbeelding

Niet praten, maar doen

Marielle van Ooijen van de gemeente Rotterdam ziet haar gemeente worstelen met het onderwerp. “Beleid is steeds meer gericht op brede welvaart. Er is meer plaats voor welzijn, en Positieve Gezondheid kan daarbij een mooi instrument zijn.” Maar, zo benadrukt Marielle, het wordt vaak als politiek-strategisch instrument ingezet, en niet daadwerkelijk geïmplementeerd in de praktijk. “We moeten er niet over praten, we moeten het gaan doen!”

Denk groot en begin klein

Gemeenten die al werken vanuit Positieve Gezondheid geven als tip om het te koppelen aan een maatschappelijk thema of het op te nemen in het beleidskader. Zo werk je vanuit het idee ‘denk groot en begin klein’. Daarin ziet Dorien van der Kant van Aan de slag met preventie in de Drentse gemeenten inderdaad kansen. “Positieve Gezondheid wordt vaak te groot gemaakt, terwijl er veel kleine dingen zijn in het dagelijks leven die een mens gelukkig kunnen maken. Ik word bijvoorbeeld heel blij van sporten en wil die passie doorgeven aan anderen. Het zijn de kleine dingen die het grote geluk bepalen.”

Eenzaamheid onder ouderen is een grote gezondheidsuitdaging in Kampen. Bij het project Welzijn op Recept zijn aandacht en activiteit het medicijn.

Inmiddels wordt in 5 gemeenten in Overijssel en Gelderland, waaronder Kampen, de interventie Welzijn op Recept uitgevoerd. Hierbij is het concept van Positieve Gezondheid omarmd. Heeft een (oudere) inwoner bijvoorbeeld last van lichamelijke klachten die geen medische oorzaak hebben, somberheid, stress of angst? De huisarts verwijst door naar Welzijn op Recept. Met de inzet van een welzijnscoach krijgt de inwoner ondersteuning bij het vinden van nieuwe zingeving in het leven. Denk hierbij aan een beweeg- of culturele activiteit, een welzijnsactiviteit of vrijwilligerswerk.

Grote winst

Bij gezondheidscentrum de Hanze vertelt praktijkverpleegkundige Janneke Boone over haar ervaringen met Welzijn op Recept. “De problematiek van eenzaamheid is complex. Je moet vertrouwen winnen en regelmatig terugkomen. Daar hebben huisartsen niet altijd de tijd voor.” De lijnen met de welzijnswerkers zijn heel kort, al kan de terugkoppeling volgens Janneke wel regelmatiger plaatsvinden. “Bij doorgaande psychische problemen moeten we natuurlijk doorverwijzen naar professionele hulp. Maar onze praktijk deelt de visie dat een pilletje niet altijd helpt. We hebben geen harde cijfers die het succes bevestigen, maar wel verhalen. We horen dat mensen elkaar los van het project ontmoeten en wekelijks bij elkaar koffie gaan drinken. Dat is voor ons al grote winst.”

Kleur geven

In het multifunctioneel centrum horen de deelnemers het inspirerende verhaal van Marjanne. Door corona moest ze ineens veel thuis werken. Ze kwam langzaam in een isolement en daarmee in een depressie terecht. Ze doorbrak het taboe op eenzaamheid en kwam via Welzijn op Recept in contact met welzijnscoach Margriet Last. Door gesprekken met haar pakte ze de draad weer op en ging in een verpleeghuis als vrijwilliger aan de slag. Marjanne: “Ik sta weer positief in het leven en kan weer genieten van de kleine dingen.” Anneke Westerhof, projectleider WIJZ Welzijn Kampen: “Anderen ontmoeten, gewoon meedoen in de samenleving, geeft kleur aan ieders leven. We meten geluk niet, maar als ik iedere dag weer al die glimlachen zie, weet ik dat we een succesproject hebben!”

Gemeenten spelen een belangrijke rol in een betere gezondheid van hun inwoners en in het verkleinen van gezondheidsverschillen tussen wijken. ZonMw wil hen met het programma Aan de slag met preventie in uw gemeente ondersteunen in de dagelijkse uitvoeringspraktijk, onder meer door het gebruik van erkende interventies te stimuleren. Deze zijn veelal ontwikkeld met financiering van ZonMw.

Samen leren

Preventie vraagt een integrale aanpak met naast zorg ook aandacht voor ruimtelijke ordening, welzijn, inkomen, onderwijs, participatie, milieubeleid en wijkvoorzieningen. In elke regio werken gemeenten, GGD’en, Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheid en Werkplaatsen Sociaal Domein daarom samen. Zo kunnen de partijen van elkaars kennis en ervaring profiteren en aldoende tot nieuwe inzichten komen.

Leernetwerk

Een overstijgend leernetwerk stimuleert uitwisselen van kennis en ervaring tussen de verschillende regio’s. Dit vergroot het lerend vermogen en voorkomt dubbel werk.

Voorlopige resultaten

Wat zijn de voorlopige resultaten van de 6 consortiaprojecten? En welke tips geven de projectleiders? Lees verder in onze digitale projectencatalogus.  

Meer informatie

• Abonneer u op onze nieuwsbrief Preventie en volg ons op LinkedIn