Wijzer in de Wijk, inwoners gezond en wel door samen te werken aan een effectieve integrale aanpak

Samenvatting Wijzer in de wijk, inwoners gezond en wel door samen te werken aan een effectieve, integrale aanpak INTEGRALE AANPAK Een integrale preventieve aanpak met aandacht voor inwoners in wijken en hun omgeving is voor de gemeenten Alphen aan den Rijn, Leiden en Den Haag actueler dan ooit. Een belangrijke drijfveer om samen op te willen trekken. Het doel van de regionale samenwerking is met een gezamenlijke visie op gezondheid al lerend van elkaar te komen tot een integrale, preventieve aanpak met meerwaarde voor inwoners, partners in de wijk en beleidsmakers. Positieve gezondheid, met zes dimensies, lijkt een vliegwiel om handen en voeten te geven aan de uitdagingen waarvoor gemeenten zich gesteld zien. Ook met de omgevingswet zijn er kansen om, naast milieuaspecten, ook nadrukkelijk aandacht te vragen voor de fysieke en sociale omgeving. Dat vraagt veel beter zicht op data uit andere domeinen, een actieve betrokkenheid van inwoners en het verbinden van de gemeentelijke stelsels. WIJKPROFIELEN VERRIJKT MET DATA UIT ANDERE DOMEINEN Gemeenten hebben, naast eigen data en die van GGD Haaglanden en GGD Hollands Midden, ook andere data uit domeinen zoals werk en inkomen, ruimtelijke ordening, sociaal domein, nodig om beter zicht te krijgen op wat er in de wijken echt speelt en daarbij aan te sluiten. Niet alleen kwantitatieve data maar vooral ook kwalitatieve info is van groot belang om inwoners en andere partners in de wijk te boeien en te binden. De verrijkte wijkprofielen uit het 1e jaar helpen gemeenten om zicht te krijgen op prioriteiten en keuzes te maken uit de juiste interventies en te komen tot een integrale aanpak, in de drie jaren daarna. Daarbij gebruiken we zoveel mogelijk erkende interventies en gevalideerde tools. ACTIEVE BETROKKENHEID VAN INWONERS, OOK MET GEZONDHEIDSACHTERSTAND Ervaring van de gemeenten leert dat het nog niet zo makkelijk is inwoners (blijvend) te betrekken. Dat geldt nog meer voor inwoners met een gezondheidsachterstand. Interventies, al dan niet erkend, kunnen lang niet altijd rekenen op hun belangstelling. Er is binnen de gemeenten nog veel winst te behalen door de juiste inwoners te werven, initiatieven beter met elkaar te verbinden en van elkaar te leren. Een ander gesprek in de wijk over gezondheid, welbevinden, veerkracht, betekenisvol leven etc. kan al tot hele andere handelingsperspectieven leiden. De werkplaats Sociaal domein, samen met Zorgbelang Zuid Holland, hebben een belangrijke rol om zo’n proces via co-creatie vorm te geven en leernetwerken op te zetten. GEMEENSCHAPPELIJKE INZET VOOR DE WIJKEN Gemeenschappelijk voor Wijzer in de wijk is breed kijken naar gezondheid en blijvende actieve inbreng van inwoners en partners uit de wijken. Die inzet vraagt een vertaalslag om de leefwereld van inwoners en de verrijkte data te kunnen duiden, erkende interventies te kiezen, integraal te werken en met elkaar wijzer te worden in de wijken. Voor Alphen aan den Rijn: Alphen Noord een wijk met oudere inwoners met een migrantenachtergrond. Voor Leiden: Stevenshof: een wijk met veel oudere inwoners en verborgen problemen. Voor Den Haag: Zuidwest, een samenvoeging van Bouwlust, Vrederust, Moerwijk en Morgenstond, een wijk met inwoners met zichtbare gezondheidsachterstanden. AAN DE SLAG MET PROJECTPARTNERS Gemeenten en projectpartners zien veel mogelijkheden om met Wijzer in de wijk aan de slag te gaan. Iedere gemeente heeft een procesbegeleider/gezondheidsmakelaar die zorgt voor bestuurlijk commitment, ambtelijk draagvlak en realisatie van fase 1 in samenspraak met de projectleider en inwoners en partners in de wijk. Ook zorgen zij voor randvoorwaarden en besluitvorming als resultaat van fase 1 met uitvoering van fase 2 als vervolg. De werkplaats Sociaal Domein richt zich op een lokaal lerende uitvoeringspraktijk. Zorgbelang Zuid Holland zet in op verduurzamen van perspectief van inwoners. De beide GGD-en nemen hun regierol via de academische werkplaats Publieke gezondheid. De epidemiologen/onderzoekers van de GGD-en verzamelen relevante data vanuit integraal perspectief en stellen die beschikbaar. De projectleider is eindverantwoordelijk voor het projectresultaat, ofwel implementatieplan fase 1. POLITIEK BESTUURLIJKE CONTEXT Afgelopen jaren hebben de drie gemeenten al de nodige stappen gezet, mede ingegeven door decentralisaties en aandacht voor participatie. Als de nieuwe collegeakkoorden weten in te zetten op het verbinden van de gemeentelijke stelsels en toewerken naar een integrale aanpak, dan kan Wijzer in de wijk ook een belangrijke bijdrage leveren aan het realiseren van de maatschappelijke opgaven van de gemeenten op gebied van preventie. Een continue dialoog tussen beleid en praktijk is cruciaal in een lerende uitvoeringspraktijk. Wijzer in de wijk zet in op het ontwikkelen van een lerende kennisinfrastructuur die echte vernieuwing mogelijk maakt zodat inwoners daadwerkelijk geholpen worden.