Nieuwe onderzoeken naar sekse- en genderverschillen in preventie

Rond september starten 6 nieuwe projecten met aanvullend onderzoek naar sekse- en genderverschillen binnen het preventiedomein. Het doel van deze projecten is meer inzicht en kennis opbouwen over de invloed van sekse- en genderverschillen tussen mannen en vrouwen die leiden tot andere gezondheidsuitkomsten of andere belangrijke uitkomsten zoals (maatschappelijke) participatie binnen het preventiedomein.

Deze 6 projecten zijn gehonoreerd:

Sekse- en genderverschillen in leefstijlinterventie bij beginnend knieartrose met overgewicht

Bij knieartrose en overgewicht is een gezonde leefstijl van groot belang. In de behandeling wordt nog geen onderscheid gemaakt tussen sekse en gender, ondanks dat bekend is dat de pijnbeleving voor mannen en vrouwen verschillend is. In dit project wordt de invloed van sekse en gender bij de acceptatie en effectiviteit van een leefstijlprogramma onderzocht om tot een meer gendersensitieve zorg te komen. Tegelijkertijd wordt in een ander project gekeken naar de kosteneffectiviteit van deze leefstijlinterventie.

De rol van sekse en gender in beleving gezondheid van ouderen met lage sociaaleconomische status

De eerder ontwikkelde Community Wise interventie  is gericht op het verbeteren van de gezondheid voor ouderen die wonen in kwetsbare wijken. Ouderen die in deze gebieden wonen en laag opgeleid zijn, leven namelijk korter in goede gezondheid, vergeleken met ouderen met een hoge opleiding. In dit project wordt de rol van sekse- en genderverschillen in de perceptie op gezondheid onderzocht. Met deze kennis kan de interventie worden aangepast aan de behoeften van ouderen op het gebied van gezondheid, gebaseerd op hun sekse en gender.

Interventie om suïcidaliteit onder transgender en transdiverse jongeren te voorkomen

Suïcidaliteit bij de Nederlandse transgender jeugd is 7 tot 10 keer hoger dan bij jongeren waarvan het geboortegeslacht overeenkomt met de genderidentiteit. In dit project wordt een web-based interventie voor cognitieve gedragstherapie ontwikkeld om de suïcidaliteit onder transgender en genderdiverse jongeren te voorkomen. Dit project bouwt voort op een eerder project.

Denk jij aan zelfdoding? Of maak je je zorgen om iemand andersBel 113, bel gratis 0800-0113 of chat via 113.nl

Preventie gezondheidsproblemen en armoede diverse groep zorgmedewerkers

Veel zorgmedewerkers hebben financiële problemen. In dit project wordt de inzet van een pilot gevolgd waarin medewerkers hun gewenste contracturen krijgen en er rekening wordt gehouden met hun voorkeuren bij de inroostering. Wat is de impact van de pilot op de financiën, werk-privébalans en werkbeleving van de medewerkers? Dat wordt in dit project gevolgd.  Eerder onderzoek toonde al aan dat gender, leeftijd, sociaal-economische positie en etniciteit een rol spelen. Daarom wordt een diverse groep zorgmedewerkers gevolgd om te leren hoe preventie van gezondheidsproblemen en armoede voor een diverse groep zorgmedewerkers kan plaatsvinden.

Dit project is in opvolging van ProudWoman’ , en in samenwerking met de projecten ‘Negotiating Health’ en ‘Verminderde arbeidsparticipatie tijdens de overgang’.

Gendersensitieve ondersteuning bij stoppen met roken of problematisch alcoholgebruik

Het is van groot belang voor de volksgezondheid dat roken en alcoholgebruik worden teruggedrongen. Bij de ondersteuning in stoppen met roken en verminderen van problematisch alcoholgebruik wordt nog nauwelijks rekening gehouden met genderspecifieke behoeften en praktijken. In dit project wordt onderzoek gedaan naar hoe ondersteuning gendersensitief kan worden toegepast voor mensen met een lage sociaaleconomische positie en oudere volwassenen. Samen met hen worden gendersensitieve oplossingen ontwikkeld voor de (toekomstige) praktijk en beleid.

Dit project bouwt voort op twee eerdere projecten:

De rol van sekse en gender bij gezondheidsverschillen | Syndemische kwetsbaarheid

In wijken met veel zorgen over inkomen, wonen en werk is vaak een stapeling van factoren die de gezondheid negatief beïnvloeden. Hoe deze opeenstapeling verschilt voor mannen en vrouwen en in hoeverre hier genderverschillen werk, zorgtaken, financiële situatie en gezondheidsgedrag een rol spelen, is minder bekend. In dit project worden gegevens verzameld om in kaart te brengen of en hoe sekse en gender een rol spelen bij de opeenstapeling van gezondheids- en sociale problemen en vervolgens bij het hebben van een slechtere gezondheid. Met als doel het ontwikkelen van preventieprogramma’s die beter aansluiten bij sekse en gender.

Vervolg op eerdere ronde Gender en preventie

De 6 gehonoreerde projecten komen voort uit de tweede subsidieronde van Gender & Preventie. In de eerste ronde (2019) zijn 12 projecten gehonoreerd op verschillende thema's zoals o.a. hart- en vaatziekten, werk en psychische gezondheid. De resultaten van deze projecten tonen duidelijke meerwaarde aan voor de preventiepraktijk en methodologische ontwikkeling van sekse- en genderonderzoek. 

Het is van belang dat onderzoek naar gender- en sekseverschillen duurzaam verankerd wordt in de onderzoeksprogrammering. Daarom is besloten een tweede subsidieronde open te stellen voor aanvullend onderzoek naar gender- en sekseverschillen. Met de nieuwe projecten wordt er meer inzicht en kennis vergaard over de invloed van sekse- en genderverschillen op gezondheidsuitkomsten en wordt (maatschappelijke) participatie gestimuleerd.

Gender en Preventie

De ronde Gender en Preventie 2022 is onderdeel van de programmalijn Innovatie, van het Preventieprogramma 2019-2022 ‘Integraal en met kennis aan de slag’. Binnen deze programmalijn stimuleren we onderzoek naar innovatieve en (technologische) vernieuwing.

De tweede subsidieoproep voor aanvullend onderzoek naar sekse- en genderverschillen over Gender en Preventie komt voort uit een samenwerking tussen het Preventieprogramma en de taakopdracht vanuit het kennisprogramma Gender en Gezondheid.

Deze taakopdracht stimuleert duurzame aandacht voor de integratie van sekse en gender in onderzoek en onderzoeksprogrammering in gezondheid en zorg.