Verpleegkundig onderzoek naar pijn bij brandwondzorg

Pijn is ook waar je als brandwondverpleegkundige veel mee te maken hebt. Vaak veroorzaken zij pijn tijdens de wondzorgprocedures. Tegelijkertijd is het hun taak om pijn te bestrijden. Om pijnbestrijding te kunnen evalueren is het essentieel pijn te kunnen meten. Zonder het meten van pijn is het niet goed mogelijk na te gaan of interventies bijdragen aan pijnreductie. Onze patiëntenpopulatie is erg heterogeen. Daarom hanteren we daarvoor ook diverse meetinstrumenten. Die moeten wel aan een aantal criteria voldoen. Ze moeten valide, betrouwbaar en klinisch bruikbaar zijn.

We zijn begonnen met volwassenen, die ons hun eigen ervaringen over pijn konden rapporteren. Dat kan echter niet iedereen. In deze gevallen heb je ‘gestructureerde pijngedragsobservatieschalen’ nodig. Daarom hebben we bestaande schalen getest om te bepalen of ze bruikbaar waren in onze specifieke omgeving. Om te beginnen bij een groep, die we veel zien in de brandwondencentra, namelijk jonge, preverbale kinderen. Zij zijn vaak nog niet in staat om een numerieke beoordeling van hun pijn te geven. De schaal met de beste kwaliteiten is momenteel in gebruik in alle Nederlandse brandwondencentra. Daarnaast loopt nu een onderzoek naar de meest geschikte pijnobservatieschaal bij volwassenen op de brandwonden Intensive Care. Zij zijn meestal ook niet in staat een zelfrapportage van pijn te geven.

Pijnmanagement is per definitie multimodaal: een combinatie van diverse medicijnen met een verschillend werkingsmechanisme, aangevuld met niet-farmacologische interventies, en op maat voor de patiënt. We hebben een multidisciplinaire werkgroep, die zich richt op het verzamelen van een reeks evidence-based comfort verhogende interventies, zodat we die aan onze patiënten kunnen aanbieden. We onderzoeken ook zelf welke interventie het beste bij een individuele patiënt past. Hierbij bleek de aanwezigheid van een ouder bij de wondzorg van een kind erg belangrijk. Het moet hierbij wel een keuze van zowel ouder als kind zijn. Als ouders aanwezig zijn, moeten ze een duidelijke rol hebben tijdens de procedure. Daarnaast moeten ze hierin voldoende ondersteuning krijgen.

Alette de Jong is sinds 1985 betrokken bij de brandwondenzorg vanuit het Brandwondencentrum van het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk. Hier werkt ze als verpleegkundig onderzoeker. Haar onderzoeksthema's zijn gericht op pijnmanagement, en in het bijzonder op pijnmeting en comfortverhogende interventies. Vanaf januari 2019 neemt zij deel aan het verpleegkundig leiderschapsprogramma Leaderschip in Mentoring Nursing Research (LMNR) 2.0.

Het brandwondencentrum is een uitdagende zorgomgeving. Hier komen verpleegkundigen voor een groot aantal complexe verpleegproblemen te staan. Pijn bij brandwonden is zo’n probleem. Het doel van haar onderzoek is om pijn bij brandwonden zoveel mogelijk te reduceren, zodat patiënten en hun naasten na ontslag het leven weer zo goed mogelijk kunnen oppakken.

We willen onze onderzoekslijn voortzetten met een nieuw, kwalitatief onderzoek bij volwassenen met brandwonden. Hierbij gaan we ons richten op ervaringen van patiënten, naasten en verpleegkundigen rondom contextuele factoren die van invloed kunnen zijn op de pijnbeleving. In het bijzonder richten we ons op de aard van de zorgomgeving, de verstandhouding tussen patiënt en verpleegkundigen en op support van naasten rondom de wondzorg. We zijn ook van plan om patiënten in de projectgroep op te nemen, die in het verleden zelf slachtoffer van brandwonden zijn geweest.

Het uiteindelijke doel is om bij te kunnen dragen aan excellente brandwondverpleegkunde in het algemeen. Dat leidt tot tevredenheid bij patiënten en hun naasten, verpleegkundigen en organisatie. En daarnaast is persoonsgerichte, pijnvrije wondzorg het doel in het bijzonder, zodat we de gevolgen van pijn op de korte en lange termijn kunnen beperken. De nieuwe kennis wordt teruggekoppeld naar de praktijk en onderwijs. We veronderstellen dat het brandwondenmodel het meest pijnlijke is. Daarom denken we dat de uitkomsten ook goed bruikbaar zullen zijn buiten de brandwondencentra bij wondzorg anders dan brandwonden.

Marjorie Holtus werd 30 jaar geleden met brandwonden opgenomen tijdens de dienst van Alette de Jong. Marjorie is nu terug bij het brandwondencentrum en gaat met Alette in gesprek. Wat doet een verpleegkundig onderzoeker? En hoe kan de zorg voor patiënten met brandwonden verder verbeterd worden? Bekijk hun vlog op YouTube:

Afbeelding

Tekst en vlog: Alette de Jong (aeedejong@rkz.nl) en Marjorie Holtus 
Eindredactie: ZonMw