Sessie 2: Van kennisexplosie naar beleidsrevolutie

Na de komst van de vaccins begin 2021 kwamen er al gauw wereldwijd distributie problemen naar voren. Vanuit de gedachte ; is het niet mogelijk om te vaccineren met vaccins wat op dat moment voorhanden is, zijn er meerdere randomized controlled trials opgezet om deze vraag te onderzoeken, maar geen daarvan nam Janssen als vaccin mee. De SWITCH studie is een Nederlands onderzoek waarin de effectiviteit en veiligheid van het wisselen tussen verschillende COVID-19 vaccins als booster na eenmalig Janssen werd onderzocht. Deze informatie kwam precies op tijd voor de besluitvormende (internationale) gremia om mee te nemen in hun advies met betrekking tot de booster na Janssen. Naarmate de pandemie zich verder ontwikkelde, werd duidelijk dat aangepaste booster-vaccinaties nodig waren om immuniteit op peil te houden en bescherming te bieden tegen nieuwe varianten van het virus. Dit bracht in de loop van de tijd een nieuw onderzoek; SWITCH ON studie waarin werd gevaccineerd met de nieuwe variant vaccins en werd bekeken hoe lang je zou kunnen wachten met het geven van nieuwe booster vaccins door een vroege booster groep te vergelijken met een latere booster groep. Het doen van deze onderzoeken tijdens een pandemie gaf veel uitdagingen zoals bijvoorbeeld steeds snelle benodigde aanpassingen van onderzoeksprotocollen. De resultaten van deze studies hebben bijgedragen aan het informeren van de vaccinatie strategie in Nederland, waarbij er meer flexibiliteit werd toegestaan in het toedienen van verschillende vaccins als booster. Nog steeds wordt er een cohort gevolgd en hebben we ook inzichtelijk wat de bijdrage is van een infectie in plaats van een vaccinatie. De kracht van het onderzoek zat in de combinatie van uitermate fanatieke onderzoekers, een team van ZonMw dat actief en voortvarend meedacht in het kader van maatschappelijke relevantie en een tijdsframe waarin diverse muren geslecht konden worden. Het geheel heeft bijgedragen om kennis te vergaren en beslissingen te nemen over vaccinatiestrategieën, wat essentieel is in zowel de COVID-19 pandemie  als alle nieuwe pandemieën.

Sprekers
Hugo van der Kuy, Erasmus MC
Roos Sablerolles, Erasmus MC

Roland Bal en Daan Westra coördineerden in verschillende delen van het land tijdens de pandemie onderzoeksprojecten naar de manier waarop zorgorganisaties met de crisis omgingen. In hun presentatie delen zij een aantal van de gemeenschappelijke lessen uit hun onderzoeken. Ze belichten verschillende mechanismen die zorgorganisaties helpen om te navigeren in de continu veranderende omstandigheden die een pandemie met zich meebrengt en bespreken de implicaties daarvan voor (het verbeteren van) de pandemische paraatheid van Nederland. Tijdens de sessie besteden ze bovendien aandacht aan wat er nodig is om kennis over dergelijke mechanismen te genereren, hoe het zich verhoudt tot andere kennisontwikkelingen, wat de toegevoegde waarde van die kennis is in het kader van pandemische paraatheid en hoe die kennis al dan niet een weg weet te vinden in beleidsontwikkeling.

Spreker
Roland Bal, Erasmus Universiteit
Daan Westra, Universiteit Maastricht

Snel na de uitbraak van de coronapandemie waren er zorgen over de impact van de crisis en maatregelen. Het nationale onderzoek dat daarnaar werd uitgevoerd richtte zich niet op naasten van mensen met een verstandelijke beperking en op laaggeletterden en mensen met een licht verstandelijke beperking. Terwijl de sociaal-maatschappelijke effecten voor deze, grotendeels ‘onzichtbare’ groepen groot bleken; sociale restricties hadden enorme impact op hun leven, de communicatie en informatievoorziening waren niet altijd begrijpelijk en naasten stonden voor de keuze ‘zorgen’ of ‘zwaaien’. Wat leren we hiervan om pandemisch paraat te zijn? 

Het Nivel en de AW AMPHI Integraal Gezondheidsbeleid & AW Sterker op Eigen Benen hebben hier gedurende de crisis op meerdere momenten onderzoek naar uitgevoerd. Momenteel wordt de lange termijn impact onderzocht. Dit doen en deden zij samen met de doelgroepen; inclusief onderzoek. Tijdens onze sessie vertellen wij over de lessen voor de toekomst die dit onderzoek ons heeft geleerd en hoe je doelgroepen volwaardig betrekt bij het formuleren van aanbevelingen voor beleid en praktijk.

Spreker
Monique Koks-Leensen, Radboud UMC 
Ellen Zonneveld, Nivel

Non-invasieve ademhalingsondersteuning, zoals High Flow Nasal Oxygen en non-invasieve beademing (NIV) zijn frequent ingezet bij patiënten met hypoxemie tijdens de COVID-19 pandemie. Gerandomiseerde studies in hypoxemische patiënten met COVID-19 zonder behandelrestrictie laten genuanceerde effecten zien op intubatie- en mortaliteits-risico. Het NORMO2 project maakt gebruik van beschikbare databronnen om te bepalen wat het effect is van HFNO/NIV op klinische eindpunten in patiënten met COVID-19 en welke patiënten-kenmerken voorspellend zijn voor therapie succes. Tijdens deze sessie bespreken we de voorlopige resultaten, ook in de patiëntengroep met behandelrestricties en wat we hiervan kunnen leren voor toekomstige inzet van deze intensieve therapieën. Richtinggevende overwegingen die in aanbod komen zijn gerelateerd aan de inzet op de verpleegafdeling, het potentiaal voor andere types hypoxemisch lijden, en welke eindpunten anders dan mortaliteit en intubatie-risico relevant(er) zijn.

Spreker
Evert-Jan Wils, Franciscus Gasthuis & Vlietland