Onbedoelde zwangerschap en kwetsbaar (jong) ouderschap
Aanleiding
In Nederland is één op de vijf vrouwen ooit onbedoeld zwanger geweest en was 68% van deze
zwangerschappen ook ongewenst. Onbedoeld zwanger raken is vaak een ingrijpende en emotionele gebeurtenis. Plotseling staat een vrouw en haar (eventuele) partner voor de moeilijke vraag hoe zij met deze situatie moeten omgaan. Hoewel het in Nederland beter gaat dan in bijna alle andere landen ter wereld als het gaat om anticonceptiegebruik, abortus en het terugdringen van het aantal tienerzwangerschappen, is er nog altijd veel te verbeteren.
Zo zijn er hoogrisicogroepen die meer aandacht behoeven. Met name jonge mensen, migranten en
laag opgeleiden zijn kwetsbaar en weten niet altijd de weg naar goede informatie te vinden en naar begeleiding bij anticonceptiegebruik. Voor kwetsbare (jonge) zwangere vrouwen en ouders in Nederland is het soms moeilijk om volwaardig deel te nemen aan de maatschappij en veerkrachtig met het ouderschap om te kunnen gaan. Met de Jeugdwet, Wmo en Participatiewet hebben gemeenten veel mogelijkheden om maatwerk te bieden bij jong kwetsbaar ouderschap. Uit de praktijk blijkt dat dit nog onvoldoende gebeurt.
In het Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst (2017) zijn middelen beschikbaar gesteld voor
preventie van en ondersteuning bij onbedoelde (tiener) zwangerschappen.
Doel programma
In dit programma staan preventie van en integrale ondersteuning en zorg bij onbedoelde zwangerschap en kwetsbaar (jong) ouderschap centraal. Speciale aandacht gaat hierbij uit naar de hoogrisicogroepen. Daarmee dragen we bij aan de uitvoering van verschillende punten uit het plan ‘Onbedoelde (tiener)zwangerschappen: een zevenstappenplan’ dat het ministerie van VWS samen met partijen uit het veld heeft opgesteld. Het onderdeel beleidsoptimalisatie bij jong en kwetsbaar ouderschap hangt inhoudelijk nauw samen met het actieprogramma Kansrijke Start.
Doelstellingen voor het programma zijn:
- Kennis genereren over preventie van en ondersteuning en zorg bij onbedoelde zwangerschap en kwetsbaar (jong) ouderschap;
- Het stimuleren dat de ontwikkelde kennis beschikbaar gemaakt wordt voor de praktijk;
- De lokale praktijk en beleid stimuleren om meer integraal te werken;
- Samenwerking verbeteren tussen kennisinstituten en praktijk met als doel het ontsluiten, delen en borgen van kennis.
Projecten
Binnen het programma lopen verschillende soorten projecten:
Kennissynthese Verwey-Jonker Instituut
Het programma is gestart met een Kennissynthese, uitgevoerd door het Verwey-Jonker Instituut. In het kader hiervan vond op 14 juni 2019 een expertmeeting plaats. Onderwerpen uit de Kennissynthese werden met de aanwezige experts uit het veld besproken. Hierbij was gelegenheid tot het geven van input voor verdere prioritering. Het Verwey-Jonker Instituut heeft deze input verwerkt in de Kennissynthese. We benutten de resultaten uit de Kennissynthese voor de verdere invulling en concretisering van het programma en het opstellen van een Kennisagenda.
Programmacommissie
Voorzitter
Ir. H. (Hans) de Goeij
Leden
K. (Karin) Boode MBA
Dr. P. (Pepijn) van Empelen
Dr. W. (Wim) Gorissen
Dr. J.P. (Hanneke) de Graaf
Prof. dr. R.P. (Roelof) Hortulanus
Prof. dr. M. (Marloes) Kleinjan
Dr. P. (Peter) Leusink
Waarnemers
I. (Ivy) van Dijke, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Drs. M. (Marjolein) van der Wolk-Zwart, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Programmamanagers
P. (Patty) Proost
Per subsidieronde wordt een afweging gemaakt wie onderdeel is van de beoordelingscommissie.