Preventie 5: Deelprogramma 2 - Wonen en leven in een gezonde wijk en omgeving
Aanleiding
Gezondheid, gezond gedrag en kunnen meedoen in de samenleving worden beïnvloed door de sociale en fysieke omgeving en de sociaaleconomische status van mensen. De directe leefomgeving, de buurt of wijk met de aanwezige voorzieningen daarin, creëren kansen op of belemmeringen voor gezondheid.
Doel
Dit deelprogramma levert kennis op over:
- Effectieve aanpakken
- Preventief gemeentebeleid
- Omgevingsgerichte aanpak
- Sociaaleconomische gezondheidsverschillen
Samenwerking
Binnen de verschillende programma's van Gezonde wijk, wordt gewerkt in lokale en regionale samenwerkingsverbanden. Binnen leernetwerkbijeenkomsten delen zij hun ervaringen. De samenstelling van de consortia verschilt. Op de projectpagina's kunt u lezen welke partijen hier in samenwerken.
Verschillende programma's
Het deelprogramma Gezonde wijk bestaat uit de volgende programma's:
- Wonen en leven in een gezonde wijk en omgeving - effectieve aanpakken
- Aan de slag met preventie in uw gemeente - preventief gemeentebeleid
- Maak ruimte voor gezondheid - omgevingsgerichte aanpak
- Sociaaleconomische gezondheidsverschillen
Wonen en leven in een gezonde wijk en omgeving
Dat de directe sociale en fysieke leefomgeving en de voorzieningen daarin van grote invloed zijn op gezondheid wijzen vele studies uit. Ook factoren als opleiding en inkomen spelen een grote rol.
Lokaal kun je aan vele knoppen draaien om gezondheid van burgers te bevorderen. Onderzoekers richten zich op positieve gezondheid, burgerparticipatie, een brede integrale aanpak en gezondheidsthema’s als voeding en bewegen.
Deze elf projecten onderzoeken de effectiviteit van verschillende aanpakken:
- Food in motion
- Blauwe zorg in de wijk
- Community Wise
- Zorg-sportinitiatieven in de wijk
- Gezondheid 'publiek maken'
- SuperFIT (Healthy families in a healthy system)
- SUCCESS: burgerparticipatie initiatieven in 6 regio’s vergeleken
- De sociaal makelaar: de verbinder tussen zorg, welzijn en wijkinitiatief
- Digitaal platform voor kwetsbare ouderen: haalbaarheid en impact
- Groen in de wijk
- Positieve Gezondheid de wijk in! – Venserpolder Groeit & Leeft
Per subsidieronde wordt een afweging gemaakt wie onderdeel is van de beoordelingscommissie.
Voorzitter
- Ir. H.A.G.M. (Hetty) Linden
Vicevoorzitter
- Prof. dr. E. Buskens
Leden
- Dr. ir. I. (Ingrid) Bakker
- Dr. J. (Jeroen) Boelhouwer
- Dr. S. (Semiha) Denktas
- Mr. M.J.G. (Margriet) de Jager-Stegeman
- Dr. G. (Greta) Noordenbos
- Prof. dr. E. (Evelien) Tonkens
- Drs. R. (Rogier) den Uyl
- Dr. J.P. (Jean-Pierre) Wilken
Waarnemers
- I.H.A. (Ingrid) van Hattem-Zuiderwijk – VWS
- Drs. M. (Maurice) Nijstad – VWS
- D. (Daniëlle) de Jongh - RIVM
Aan de slag met preventie in uw gemeente
Hoe stimuleer je het gebruik van erkende interventies en hoe bevorder je een brede lerende aanpak in gemeentelijke preventieprojecten? Deze 6 lokale consortia zorgen voor kennis en inzicht voor preventief gemeentebeleid.
- Samen leren voor gezond gewicht in Rivierenland
- Vitaal ouder worden in Rijnmond en Drechtsteden, een preventieve en integrale aanpak
- Aan de slag met preventie in de Drentse gemeenten
- Wijzer in de Wijk, inwoners gezond en wel door samen te werken aan een effectieve integrale aanpak
- Bruggen naar gezond gewicht in Zaanstreek-Waterland
- Samen in beweging met kwetsbare inwoners in Oost-Nederland
Per subsidieronde wordt een afweging gemaakt wie onderdeel is van de beoordelingscommissie.
Voorzitter
- Prof. Dr. E. (Erik) Buskens
Leden
- Dr. I. (Ingrid) Bakker
- Prof. Dr. K. (Karien) Stronks
- Dr. P. (Patricia) Faasse
- Drs. M.V. (Mathijs) Tuynman
Waarnemers
- K. (Karlijn) Leenaars, RIVM
- A. (Anja) Zantinge, ministerie van VWS
- Mr. Drs. M. (Maurice) Nijstad, ministerie van VWS
Maak ruimte voor gezondheid
Wat zijn de effecten van de inrichting van de leefomgeving op gezondheid, duurzaam (on)gezond gedrag, en deelname aan de samenleving? Daarover is nog maar weinig bekend. Onderzoek gaat hier verandering in brengen. Deze 7 regionale consortia doen onderzoek naar de gezonde leefomgeving:
- UDIHiG - Wat is de invloed van woonomgeving op gezondheid in wederopbouwwijken? (Groningen)
- GO! Noord - Hoe ondersteun je plattelandsgemeenten bij het creëren van een gezonde leefomgeving? (Groningen, Friesland en Drenthe)
- Space2Move - Welke maatregelen in het ruimtelijke domein stimuleren burgers om meer te lopen of te fietsen? (Arnhem en Nijmegen)
- PARTIGAN - Hoe ‘vergroen’ je de omgeving van kwetsbare burgers? (Arnhem, Nijmegen)
- IGLO - Hoe zorg je voor kleinere gezondheidsverschillen, aan de hand van veranderingen in sociale en gebouwde omgeving? (Utrecht)
- GELIJK - Zorgen voor een gezonde leefomgeving in de ‘wijk van de toekomst’. (Helmond)
- RuimteGIDS - Hoe ondersteun je gemeenten en GGD’en om gezondheid mee te nemen in respectievelijk het ruimtelijk beleid en de omgevingsvisie? (Maastricht en Kerkrade)
Per subsidieronde wordt een afweging gemaakt wie onderdeel is van de beoordelingscommissie.
Voorzitter
- Ing. M.F.L.A. (Mark) van Oosterhout
Vice-voorzitter
- Prof. dr. E. (Erik) Buskens
Leden
- Prof. dr. B. (Benedicte) Deforche
- Ir. T. (Tilly) Fast
- Dr. M.J.B.M. (Marleen) Goumans
- Mr. M.J.G. (Margriet) de Jager-Stegeman
- Prof. dr. D. (Dike) van de Mheen
- Dr. G. (Greta) Noordenbos
- Ing. L.B. (Bert) Schuuring
- Drs. P.J.A.M. (Piet) van der Smissen
- Ir. F. (Frank) Stroeken
- Drs. R. (Rogier) den Uyl
Waarnemers
- I.H.A. (Ingrid) van Hattem-Zuiderwijk – VWS
- Drs. I. (Ilse) Strom – RIVM
Per subsidieronde wordt een afweging gemaakt wie onderdeel is van de beoordelingscommissie.
Voorzitter
- Ir. H.A.G.M. (Hetty) Linden
Vice-voorzitter
- Prof. dr. E. (Erik) Buskens
Leden
- Dr. J. (Jeroen) Boelhouwer
- Prof. dr. M.J. (Martin) Dijst
- Ir. T. (Tilly) Fast
- Dr. M.J.B.M. (Marleen) Goumans
- Mr. M.J.G. (Margriet) de Jager-Stegeman
- Prof. dr. D. (Dike) van de Mheen
- Dr. G. (Greta) Noordenbos
- Ing. L.B. (Bert) Schuuring
- Drs. P.J.A.M. (Piet) van der Smissen
- Drs. R. (Rogier) den Uyl
Waarnemers
- Dr. J.P.G. (Jeroen) van Leuken – VWS
- Drs. I. (Ilse) Strom – RIVM
Sociaaleconomische gezondheidsverschillen
De meest kwetsbare groepen in de samenleving, burgers met een lage sociaaleconomische status (SES), hebben vaker gezondheidsproblemen en een minder lange (gezonde) levensverwachting. Hoe kunnen we gezondheidsachterstanden verklaren, voorkomen en verkleinen?
Deze zes lokale netwerken ontwikkelen effectieve integrale aanpakken:
- Healthy Ageing en wijkverbetering in stad Groningen
- Effect- en evaluatieonderzoek naar ‘Kansrijk Opgroeien’ in de gemeente Rotterdam
- Twaalf jaar Zwolle gezonde stad
- Kinderen beschermen tegen roken: routekaart voor Rookvrije Generatie
- Sociaaleconomische gezondheidsverschillen in kwetsbare wijken verkleinen door Sociale Wijkondernemingen
- INDIGO: de invloed van de Groene loper en de Blauwe zorg op het verminderen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen in Maastricht
Deze vijf projecten geven met verklarend onderzoek inzicht in de mechanismen, dynamiek en interacties:
- Sociaaleconomische gezondheidsverschillen: een bewegend doel voor beleid?
- Hoe draagt de thuissituatie, de school en de buurt bij aan sociaaleconomische gezondheidsverschillen bij kinderen?
- Waarom hebben mensen met een lagere sociaal economische status (SES) vaker gezondheidsproblemen en geldt dit ook voor hun kinderen?
- Hoe komt het dat mensen in lagere sociaaleconomische groepen een slechtere gezondheid hebben? Onderzoek vanuit systeemperspectief.
- TRANSSES: het bemiddelende pad tussen sociaal economische status en gezondheid ontrafeld
Per subsidieronde wordt een afweging gemaakt wie onderdeel is van de beoordelingscommissie.
Voorzitter
- Prof. dr. E. (Erik) Buskens
Leden
- Dr. M.J.B.M.(Marleen) Goumans
- Mr. M.J.G.(Margriet) de Jager-Stegeman
- Dr. G.(Greta) Noordenbos
- Dr. K.I.(Karin) Proper
- Dr. E.C.(Erik) Ruland
- Drs. P.J.A.M.(Piet) van der Smissen
- Dr. M.(Maarten) Stiggelbout
- Prof. dr. E.H.(Evelien) Tonkens
- Drs. R.(Rogier) den Uyl
Waarnemers
- I.H.A.(Ingrid) van Hattem-Zuiderwijk - VWS
- Mr. drs. M.(Maurice) Nijstad - VWS
- Drs. J.M.H.(Annemarie) Ruijsbroek - RIVM
Per subsidieronde wordt een afweging gemaakt wie onderdeel is van de beoordelingscommissie.
Per subsidieronde wordt een afweging gemaakt wie onderdeel is van de beoordelingscommissie.
Voorzitter
- Dr. G.A.(Ardine) de Wit
Leden
- Prof. dr. E.(Eelko) Hak
- Dr. S.(Sjoerd) Kooiker
- Prof. dr. M.(Maarten) Lindeboom
- Dr. ir. L.(Lenneke) Vaandrager
Waarnemer
- A.(Anja) Zantinge - VWS