Kennis voor een toegankelijke en inclusieve werkvloer

Kennis voor een toegankelijke en inclusieve werkvloer
Jongen met verstandelijke beperking aan het werk in een restaurant
Toegankelijkheid en inclusie op de werkvloer staan vol in de aandacht. Maar hoe krijg je dat als werkgever voor elkaar, een inclusieve werkvloer? En welke handvatten kan je als werknemer met een beperking gebruiken om jouw werkplek toegankelijker te maken? In dit artikel geven we je mooie voorbeelden en concrete tips mee.

Volop aandacht voor een inclusieve werkvloer

Er is de afgelopen tijd veel aandacht geweest voor inclusie en toegankelijkheid op de werkvloer. Zo ondertekenden ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland tijdens de Paralympische Spelen een actieverklaring. In deze verklaring geven ze aan hoe ze gezamenlijk knelpunten kunnen wegnemen, zodat de arbeidsmarkt toegankelijk wordt voor iedereen. 

Daarnaast werden recent de nieuwe bouwnormen gepubliceerd, waarin toegankelijkheid van gebouwen extra aandacht krijgt. Bartiméus en de Oogvereniging vroegen met de campagne ‘Wij willen werken’ aandacht voor mensen met een visuele beperking die niet terecht kunnen op de arbeidsmarkt. En de VN stuurde een rapport naar de Nederlandse regering, met aanbevelingen om de rechten van mensen met een beperking te verbeteren. Hierin kreeg ook de toegankelijke werkvloer de nodige aandacht. 

De rol van ZonMw: bijdragen aan toegankelijkheid

ZonMw financiert onderzoeken en projecten die op allerlei manieren bijdragen aan toegankelijkheid, zowel op de werkvloer als daarbuiten. Denk bijvoorbeeld aan onderzoeken waarin wordt bekeken hoe werkgevers werknemers met een ziekte of beperking het beste kunnen laten re-integreren. Of aan projecten waarin de overgang tussen onderwijs en werk voor jongeren met een beperking makkelijker gemaakt wordt. 

In dit artikel delen we een aantal mooie ZonMw-projectresultaten die gaan over een toegankelijke werkvloer, en over een toegankelijke leefomgeving. Ook delen we concrete tips voor als je met toegankelijkheid op de werkvloer aan de slag wil. 

ZonMw-projecten over een toegankelijke werkvloer

Op deze afbeelding staan drie jongeren die aan een lange tafel zitten. Zij kijken geïnteresseerd naar een punt rechts van de camera.
1 / 4

Het gat tussen werkgevers en werknemers met een beperking dichten

De overstap van onderwijs naar arbeidsmarkt verloopt voor jongeren met een beperking soms moeizaam. Om te voorkomen dat zij in een ‘gat’ vallen startte de gemeente Arnhem de pilot ‘Mind the Gap’. Dit project, dat werd gefinancierd door ZonMw, zette in op 3 dingen: 

  • Het koppelen van jongeren met een beperking aan inclusieve bedrijven; 
  • Het trainen van onderwijsprofessionals, waarbij ze leren hoe je jongeren met een beperking beter voorbereidt op de arbeidsmarkt; 
  • Het trainen van werkgevers, waarbij ze handvatten krijgen om jongeren met een arbeidsbeperking te begeleiden. 

Het project leverde onder andere de Harrie-Helpt-training op. Hierin leren leidinggevenden en collega’s van iemand met een beperking hoe ze een stimulerende omgeving creëren. In dit artikel vertelt Chris van Denderen hoe enthousiast zij is over de training. ‘Ik leerde hoe belangrijk het is om gewoon eens aan elkaar te vragen: hoe zit je vandaag in je vel?’

Man doet zijn gehoorapparaat in voor een videogesprek
2 / 4

Werken met een auditieve beperking

In 2019 werd de richtlijn ‘slechthorendheid en tinnitus’ gepubliceerd. Deze richtlijn is bedoeld om de omstandigheden op de werkvloer te verbeteren voor werknemers met slechthorendheid en tinnitus. In de praktijk blijkt de implementatie van de richtlijn lastig. Ook veranderingen in de maatschappij, zoals het vele online vergaderen sinds de coronapandemie, dragen niet bij aan een toegankelijke werkvloer voor als je slechthorend bent of last hebt van tinnitus. 

In het ZonMw-project Auditieve beperking en werk is onderzoek gedaan naar hoe de richtlijn uit 2019 beter geïmplementeerd kan worden. Ook brachten ze in beeld welke obstakels mensen met gehoorproblemen hebben op de werkvloer. In een speciale uitgave van HoorMij magazine gaan ze in op het werken met een gehooraandoening en geven ze tips voor zowel werkgevers als werknemers.   

Een witte vrouw in een rolstoel verlaat een kantoorpand, met een laptop op haar schoot
3 / 4

De transitie van opleiding naar werk in het hoger onderwijs

Hbo-studenten met een beperking of ondersteuningsvraag ervaren vaak belemmeringen bij het doorstromen naar de arbeidsmarkt. In het ZonMw-project ‘Transitieroutes van opleiding naar werk in het hoger onderwijs’ werden deze belemmeringen weggenomen door deze in samenwerking tussen hbo-instellingen, gemeenten en bedrijven aan te pakken. Speerpunten daarbij waren coaching en empowerment van studenten. 

Het project leverde naast een soepelere overgang ook een handreiking over de overgang van onderwijs naar arbeidsmarkt op. Ook werd een manifest met 10 aanbevelingen voor gemeenten, onderwijsinstellingen en werkgevers gepubliceerd. Op 23 juni 2022 zijn deze producten gepresenteerd aan de ministeries van Onderwijs (OCW), Sociale Zaken (SZW) en Volksgezondheid (VWS) en is voormalig minister Dijkgraaf hierover met jongeren in gesprek gegaan.  

Een werknemer in een rolstoel en een geel hesje.
4 / 4

Meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk

Het aannemen van mensen met een arbeidsbespreking staat binnen het sociaal domein steeds meer in de belangstelling. Maar welke rol spelen professionals binnen het sociaal domein bij het verbeteren van de samenwerking tussen werkgevers en werkzoekenden met een arbeidsbeperking? In 5 projecten onderzoeken professionals, werkgevers en onderzoekers dit vraagstuk. 

Week van de Toegankelijkheid: tips voor een toegankelijke werkvloer

In 2024 draait de Week van de Toegankelijkheid om een toegankelijke werkvloer. Op de website van de Week staan een aantal handige tips om met dit onderwerp aan de slag te gaan, zoals: 

  1. Schouw je werkplek; 
  2. Vraag subsidie aan voor het toegankelijk maken van jouw werkplek;
  3. Doe mee aan de online actie #ToegankelijkeWerkplek;
  4. Ga in gesprek over jouw werkplek.

Ook delen ze een document met tips over hoe je op een prettige manier contact legt en samenwerkt met collega’s met een beperking.

Meer tips

Er zijn meer organisaties die tips geven over werken met een specifieke beperking. Op deze pagina deelt Bartiméus tips voor als je een visuele beperking hebt. En het overheidsprogramma Doe onbeperkt mee! geeft tips om het gesprek over een toegankelijke werkvloer en een toegankelijke sollicitatieprocedure te starten. 

Een toegankelijke leefomgeving is net zo belangrijk

Een inclusieve werkvloer is belangrijk, maar betekent weinig als de route naar die werkvloer toe niet toegankelijk is. Daarom financieren we bij ZonMw ook projecten die zich richten op bijvoorbeeld toegankelijk vervoer of een toegankelijke leefomgeving. Zo adviseren ervaringsdeskundigen binnen het ZonMw-project ‘Met z’n allen de straat op’ over de toegankelijkheid van hun gemeente. In de gemeente Amersfoort leverde dat bijvoorbeeld het boekje ‘Zo voel ik me welkom’ op, waarin inwoners tips krijgen om mensen met een beperking zich welkom te laten voelen. 

Videopodcast: hoe toegankelijk is jouw gemeente?

Veel gemeentes worstelen met het vormgeven van toegankelijkheid en het betrekken van ervaringsdeskundigen bij het ontwikkelen van beleid. In deze videopodcast gaan 3 ervaren beleidsmakers in op de problemen en oplossingen: waar loop je tegenaan bij het vormgeven van toegankelijkheid in je gemeente, en hoe betrek je ervaringsdeskundigen bij je beleid?

Hoe maakt ZonMw de eigen werkvloer toegankelijk?

Ook op ons kantoor in Den Haag doen we ons best om de werkvloer zo toegankelijk mogelijk te maken. In onderstaande video vertelt implementatiespecialist Kris Pelleboer hoe haar werkplek toegankelijk is gemaakt. Kris is blind en gebruikt daarom hulpmiddelen zoals synthetische spraaksoftware en een brailleleesregel zodat ze digitale teksten kan lezen. Als Kris op haar kamer aan het werk is, ligt haar geleidehond Jade hier rustig te slapen in haar eigen bench.

Ieder mens is anders en bij het inrichten van een werkplek moet je daarover nadenken. Kris geeft als hierbij de tip: 'Ga open en eerlijk met elkaar in gesprek om te kijken hoe werknemers met een beperking zo goed mogelijk tot hun recht kunnen komen op het werk.'

Meer informatie

Wil je meer weten over het leven met een beperking? Volg dan onze LinkedIn-pagina, abonneer je op de nieuwsbrief ‘Leven met een beperking’ of bekijk de volgende themapagina’s: 

Tekst: ZonMw, Fotografie: Sietske Raaijmakers, CNV Jongeren, Shutterstock (Reshetnikov_art, Halfpoint, Robert Kneschke).

Onderwerpen

Inclusieve samenleving
Arbeidsmarkt
Arbeidsparticipatie
Diversiteit en Inclusie
Inclusieve samenleving
Toegankelijkheid
Werk

Gerelateerde projecten

Gerelateerde programma's