Interview R. Daniëls en L. van der Heide
Samenwerking, kennisontwikkeling en implementatie in de hulpmiddelenzorg
De Academische Werkplaats Hulpmiddelen Zelfredzaamheid is een regionaal (en nationaal) netwerk dat onderzoekt of mensen met een beperking het juiste hulpmiddel krijgen, welk effect een hulpmiddel heeft, of effecten opwegen tegen kosten en hoe professionals en mensen met een beperking het beste tot besluiten over passende hulpmiddelen kunnen komen. Elk onderzoek ontstaat uit input van hulpmiddelengebruikers, zorgprofessionals en organisaties uit het netwerk. Het is de bedoeling dat kennis uit onderzoek zijn weg vindt naar het onderwijs, zorgorganisaties, beroepsverenigingen, verzekeraars, ondernemers en gebruikers.
Betrokken samenwerkingspartners
Voor deze Academische Werkplaats is er een kernteam, bestaande uit Zuyd Hogeschool, Universiteit Maastricht, Gilde Opleidingen, Sevagram, Ieder(in) en Burgerkracht. Daarnaast zijn er diverse samenwerkingspartners betrokken, zoals zorg- en welzijnspartijen vanuit Limburg. Het nationale netwerk daaromheen bestaat nog uit o.a. Vilans, Ergotherapie Nederland, V&VN, de Thuisleefgroep en de GGD Zuid Limburg.
Hulpmiddelen als belangrijk onderdeel bij langer zelfstandig wonen
Dhr. R. Daniëls vertelt: “We krijgen in Nederland steeds meer nadruk op langer thuis en langer zelfstandig blijven wonen. Hulpmiddelen zijn daarbij een heel belangrijk onderdeel om dat te realiseren. Er is echter nog weinig onderzoek naar gedaan. Het is van belang dat mensen met een beperking meer toegang gaan krijgen tot adequate hulpmiddelen. Het lijkt alsof er al heel veel bekend is, maar dat valt dus eigenlijk tegen. Het is dan ook heel mooi, dat we dit kunnen gaan onderzoeken, om te zorgen dat er de juiste match ontstaat tussen hulpmiddel en persoon. Want dit is nog tamelijk complex en komt nog niet altijd goed. Dat heeft te maken met procedures, processen en competenties. Het gaat dus niet alleen om het product, maar ook om het adviserings- en verstrekkingsproces eromheen. En daarbij zijn de ervaringen van mensen die zelf een hulpmiddel gebruiken én de professionals van belang. Wat ervaren mensen zelf aan knelpunten, welke verbeteringen stellen ze voor en waar liggen hun wensen? Dat is waar we naar op zoek zijn. We willen deze ervaringen goed in kaart brengen. Dit is ook weer input voor vervolgprojecten. Het begint met goed luisteren naar wat er in de praktijk leeft. Echt de stem van de gebruiker binnenkrijgen. Daarom zijn er ook twee cliëntorganisaties toegevoegd aan ons kernteam.”
Dhr. R. Daniëls, Projectleider Academische Werkplaats Hulpmiddelen Zelfredzaamheid en Lector Ondersteunende Technologie in de Zorg bij Zuyd Hogeschool
Omarm: voorbeeld van een lopend project
Als voorbeeld noemt hij het Omarm project, dat draait om optimalisatie en doelmatigheid van het verstrekkingsproces van hulpmiddelen voor arm- en handfunctie. Dynamische armondersteuningen en robotarmen ondersteunen mensen namelijk bij het uitvoeren van activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan mensen met een spierziekte, die hierdoor geholpen worden bij het zelfstandig eten en drinken. Ergotherapeuten hebben soms nog te weinig kennis over dit soort hulpmiddelen, terwijl juist zij een cruciale rol kunnen spelen als expert in het mogelijk maken van betekenisvolle activiteiten. Wanneer blijkt dat iemand niet het juiste hulpmiddel heeft gekregen, dan kan het omruilen daarvan complex zijn. Daarom lukt het nog niet altijd om het juiste hulpmiddel op de juiste plek te krijgen.
Meer focus, intensiever en langduriger samenwerken
Dhr. R. Daniëls voegt hier aan toe: “Het gaat om het kijken naar de hele keten, het hele proces.
In onze aanpak brengen we alle stakeholders bij elkaar en kijken we ook naar hun belangen. En hoe komen we tot verbeteringen, die uiteindelijk ook uitvoerbaar en betaalbaar zijn? Daarna kunnen we ook kijken naar de doelmatigheid van de producten. Levert het ook op wat men verwacht? Pas als gebruikers het juiste hulpmiddel krijgen, kunnen we vervolgens kijken naar de kosteneffectiviteit.
Deze academische werkplaats is een voortzetting van samenwerking die al in de regio plaatsvond, maar hiermee creëren we meer focus en werken we intensiever en langduriger samen. We bepalen samen de koers voor komende projecten. En door onderzoek te doen, komen we tot allerlei inzichten die doorgeleid kunnen worden richting professionals en het onderwijs.”
Het ZonMw-programma Goed Gebruik Hulpmiddelen thuis (GGH) stimuleert kennisontwikkeling om de kwaliteit en doelmatigheid van hulpmiddelenzorg in de thuissituatie te verbeteren. Academische werkplaatsen en fellowships bevorderen een stevige kennis- en onderzoeksinfrastructuur.
Academische werkplaatsen
In de academische werkplaats gaan verschillende partijen samenwerken om maatschappelijk relevante onderzoeksvragen in de praktijk van hulpmiddelenzorg in de thuissituatie te prioriteren, te onderzoeken en de daarbij ontwikkelde kennis te implementeren in de praktijk. De werkplaats zorgt voor een betere samenwerking tussen praktijk, onderzoek en onderwijs.
Fellowships
De Fellowship subsidie biedt zeer getalenteerde kandidaten de mogelijkheid om de uitwisseling van vragen uit de praktijk en het toepassen van academische kennis in de thuispraktijk te versterken. Hierbij krijgen zij toegang tot de expertise, het netwerk, relevante academische werkplaatsen en instellingen van het hulpmiddelenzorg-veld en nemen zij deel aan onderwijs. Een fellow is ambassadeur binnen het veld van hulpmiddelenzorg in de thuissituatie, draagt bij aan netwerkvorming en aan het versterken van de kennis- en onderzoeksinfrastructuur binnen dit werk- en onderzoeksveld, met als doel om aan het einde van het programma een echte expert in dit veld te zijn.
Fellowship ingebed in de Academische Werkplaats Hulpmiddelen
In de Academische Werkplaats Hulpmiddelen wordt een Fellowship ingebed. Mw. L. van der Heide vervult deze rol en is werkzaam bij Zuyd Hogeschool als docent en onderzoeker bij het lectoraat Ondersteunende Technologie in de Zorg. Ze promoveerde op het onderwerp ‘armondersteuningen’.
Ondersteuning en coördinatie
De fellow ondersteunt de inventarisatie en selectie van relevante onderzoeks- en praktijkvraagstukken binnen de Academische Werkplaats, coördineert (mede) onderzoekaanvragen en treedt op als projectleider. Tijdens het fellowship gaat specifieke aandacht uit naar optimalisatie van verstrekkingsprocessen en passende meetmethoden. Een concreet projectidee betreft het evalueren van de advisering en verstrekking van eet- hulpmiddelen voor mensen met verschillende beperkingen.
Mw. L. van der Heide, Fellow en Postdoctoraal onderzoeker lectoraat ondersteunende technologie in de zorg
Belangrijke rol als community manager
“Als fellow ben ik de community manager. Ik leg verbinding met andere onderzoekers over de vraagstukken die er nu spelen, om goed onderzoek te kunnen doen en samen verder te komen. Bijvoorbeeld op het gebied van passende methoden voor onderzoek naar doelmatigheid. Als fellow heb ik de ruimte om dit verder te verkennen en te inventariseren. De kennis rondom onderzoek doen naar hulpmiddelenzorg wordt zo nog verder verstevigd. Als lid van het kernteam van de Academische Werkplaats ben ik betrokken bij projectaanvragen en leg ik ook de verbinding met mensen buiten ons netwerk, bijvoorbeeld met de andere academische werkplaatsen. Daarbij komt het goed van pas dat ik ben verbonden aan de hogeschool. Het gaat in de werkplaats ook om de vertaalslag van wetenschap naar praktijk. Momenteel zijn er twee lopende ZonMw doelmatigheidsonderzoeken, namelijk het Omarm project en het project #HASHTEK. Opgedane kennis en ervaring uit deze twee projecten kan ik mooi meenemen in mijn rol binnen de Academische Werkplaats.” aldus Mw. L. van der Heide.
Publicatiedatum: 1 september 2022