Effectieve aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling vergt voortdurende aandacht

Sinds 2016 coördineert ZonMw praktijkgericht onderzoek naar het signaleren, voorkomen en het aanpakken van de gevolgen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Er is veel bereikt, maar er liggen ook openstaande kennisvragen. In dit artikel bieden we een inkijkje in de opbrengsten van de afgelopen jaren én de uitdagingen voor de toekomst rondom deze maatschappelijk opgave.

Het door ZonMw gecoördineerde onderzoeksprogramma Geweld hoort nergens thuis (GHNT) komt voort uit het gelijknamige actieprogramma waarmee de Rijksoverheid huiselijk geweld en kindermishandeling wilde terugdringen. In aansluiting op het in 2016 gestarte ZonMw-programma Veilig opgroeien, heeft GHNT tussen 2019 en nu veel mooie resultaten opgeleverd. Niet alleen op het gebied van kennisontwikkeling (zie daarvoor de 3 specials van Augeo Magazine). Maar juist ook in de regionale samenwerking tussen relevante partijen die een rol spelen bij de complexe problematiek van gezinnen die kampen met geweld.

Het landelijke actieprogramma GHNT is in 2022 opgegaan in het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming. Dit initiatief biedt een mooi platform voor de continuering van een aantal activiteiten, maar voorziet niet in een gerichte programmering op onderzoek. Uit de praktijk komen geluiden dat kennisproducten nog niet voldoende landen, nog veel kennisvragen onbeantwoord zijn en dat het ontbreekt aan een duidelijke kwaliteitsnormering. Eind 2023 hebben experts uit het veld in 3 brainstormbijeenkomsten kennis en casuïstiek rond de thema’s Samenwerken, Signaleren en Trauma bijeengebracht. Welke vervolgstappen zijn nodig, wie kan welke stappen concreet zetten en wat is daarvoor nodig? In deze publicatie met 4 artikelen en een interview, schetsen we zowel de opbrengsten van de afgelopen jaren als de uitdagingen voor de toekomst.

Ontwikkelingen vanuit kwaliteitsperspectief

Het onderzoeksprogramma Geweld hoort nergens thuis (GHNT) heeft veel kennis aangereikt over het tegengaan van kindermishandeling en huiselijk geweld. In de systeemgerichte aanpak van het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming staan gezinnen centraal. De vanuit GHNT opgebouwde infrastructuur is daarbij van grote waarde, mits we werken aan de implementatie van beschikbare kennis en aan een kwaliteitssysteem.

Afbeelding

Implementatie van beschikbare kennis

Er is veel kennis beschikbaar, maar slechts een deel wordt landelijk of regionaal gebruikt. Implementatie van kennis, protocollen, instrumenten of interventies vraagt om gerichte implementatie-activiteiten en onderzoek op dat terrein. In een lerend systeem zijn monitoring op uitvoering en impact cruciale onderdelen.

Lees het artikel >
Afbeelding

Het opzetten van een kwaliteitssysteem

In de zorg maken de betrokken partijen gewoonlijk samen afspraken over kwaliteitsstandaarden en meetinstrumenten. Op het gebied van huiselijk geweld en kindermishandeling is het nog lastig te meten of de hulp goed is. Wat is er nodig voor een goed kwaliteitssysteem?

Lees het artikel >

Continuïteit in onderzoek

Kennis over de effectiviteit van interventies en instrumenten is belangrijk in de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld. Wetenschappelijke kennis en ervaringskennis moeten daarbij samenkomen. In deze artikelen gaan we in op kennis die in de afgelopen jaren is ontwikkeld én we beschrijven waar nog behoefte aan is.

Afbeelding

Onderzoek naar versterking van sociale infrastructuur

Er is veel winst te behalen met kennis die het professionele handelen wetenschappelijk onderbouwt. Een urgent thema is de versterking van de sociale infrastructuur. Hoe kunnen organisaties, diensten en voorzieningen beter samenwerken in de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld?

Lees het artikel >
Afbeelding

Onderzoek naar effectieve hulp bij kindermishandeling

Gedegen onderzoek naar de vraag ‘wat werkt voor wie?’ is nodig om te kunnen werken aan maatwerk en gepersonaliseerde hulp bij kindermishandeling en huiselijk geweld. Onderzoek heeft al veel vragen beantwoord over effectieve hulp, maar er zijn ook nog duidelijke kennislacunes.

Lees het artikel >

‘We zijn samen aan zet om de opbrengsten verder te brengen’

Een belangrijk resultaat van 8 jaar programmatisch werken aan kennisontwikkeling rond kindermishandeling en huiselijk geweld: de verbinding in het veld. Dat zegt Valesca Kuling, programmamanager van het ZonMw-onderzoeksprogramma Geweld hoort nergens thuis (GHNT). ‘Geweld in gezinnen is een blijvende maatschappelijke opgave. Alleen samen kunnen we daar iets aan doen.’

Afbeelding
Het zou mooi zijn als langer lopend praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek een duidelijke plek houdt.
Valesca Kuling
Senior Programmamanager ZonMw

Colofon

Tekst: Marc van Bijsterveldt
Beeld: Hans Oostrum, Studio Oostrum