Er zijn verschillende patiëntgroepen waarbij het vermoeden is dat de vaccinatie tegen COVID-19 onvoldoende effect zal hebben. Deze ZonMw studies richten zich op patiënten met auto-immuunziekten die worden behandeld met afweeronderdrukkende geneesmiddelen.
Er is onvoldoende kennis over de immuunrespons van het vaccin bij patiënten waarvan bekend is dat zij een minder goed functionerend immuunsysteem hebben. Het gaat hier om patiënten met primaire immuundeficiënties of immuunstoornissen, kankerpatiënten (solide tumoren) die worden behandeld met chemotherapie en/of immuuntherapie, niergetransplanteerde en dialyse-patiënten, longgetransplanteerden en mensen met het syndroom van Down.
De huidige vaccins worden door de fabrikanten vooral bij gezonde volwassenen onderzocht. Specifieke risicogroepen zoals mensen met bepaalde ziektes of aandoeningen, met overgewicht, het syndroom van Down, zwangeren en bepaalde leeftijdsgroepen (afhankelijk van de maximumleeftijd die is opgenomen in de vaccinstudie) worden maar heel beperkt in deze vaccinatiestudies meegenomen. Deze onderzoeken zijn aanvullend op onderzoek uitgevoerd door de vaccinfabrikanten, waarbij de nadruk ligt op het publieke en/of specifieke patiëntenbelang.
De studies werken met gestandaardiseerde protocollen en meetmethoden, waardoor overstijgend onderzoek mogelijk is. Daarnaast worden tussentijds resultaten met elkaar gedeeld, hierbij worden ook de overheidsinstanties betrokken.
Projectnummer: 10430072010009
Dr. I. Nijhof
Amsterdam UMC, in samenwerking met aangesloten ziekenhuizen, UMC Groningen, Erasmus UMC, LUMC
Bij patiënten met een onderliggende hematologische ziekte wordt vaak van vaccinatie afgezien, omdat het nog de vraag is of vaccinatie voldoende bescherming biedt. De onderzoekers van dit onderzoek willen onderzoeken of dit terecht is. Aan de hand van de resultaten verwachten ze in staat te zullen zijn om enerzijds patiëntengroepen te identificeren die tegen de verwachting in toch goed reageren op vaccinatie. Anderzijds kunnen ze voor patiënten die onvoldoende beschermd zijn na vaccinatie extra bescherming genereren door huisgenoten te vaccineren (ringvaccinatie) of patiënten zelf een ‘booster’ vaccinatie te geven (waarvan we het effect in een vervolgstudie zullen onderzoeken). Deze kennis zal daarnaast ook toegepast kunnen worden bij jaarlijkse vaccinatiecampagnes tegen griep en andere ziekteverwekkers.
Lees meer over dit onderzoek
Projectnummer: 10430072010007
Dr. Filip Eftimov, prof. dr. Marieke van Ham, prof. dr. Taco Kuijpers
Amsterdam UMC en Sanquin
Momenteel is het nog niet duidelijk of de recent ontwikkelde COVID-vaccinaties even effectief zijn in patiënten die afweeronderdrukkende medicatie gebruiken als bij gezonde mensen. Ook vragen patiënten zich af of de vaccinatie tot een toename van verschijnselen kan leiden van de onderliggende ziekten.
Lees meer over dit onderzoek
Projectnummer: 10430072010003
Dr. C.C. Van Leer Buter
UMC Groningen
Zowel long-getransplanteerden als mensen met long-falen die op de wachtlijst staan voor een longtransplantatie lopen een groter risico bij een COVID-19 infectie. Vaccinatie is de enige manier om het risico te verkleinen. De COVID-19 vaccins die momenteel zijn goedgekeurd in de EU, lijken zeer goede bescherming te bieden bij gezonde mensen. Maar deze vaccins zijn niet uitgetest in mensen met een longtransplantatie of in mensen die daarvoor op de wachtlijst staan.
Lees meer over dit onderzoek
Projectnummer: 10430072010004
Prof. dr. L. Bont
UMC Utrecht
In hoeverre bieden de COVID-19-vaccins bescherming aan mensen met down syndroom? Het UMC Utrecht doet onder leiding van Louis Bont (kinderarts en hoogleraar luchtweginfecties) met andere Nederlandse onderzoekers en de Stichting Down Syndroom onderzoek naar de afweerreactie op het COVID-19 vaccin in de populatie.
Lees meer over dit onderzoek
Projectnummer: 10430072010002
Dr. J.S.F. Sanders, prof. dr. R. Gansevoort
UMC Groningen
Biedt het COVID-19-vaccin voldoende bescherming bij patiënten na niertransplantatie die afweer onderdrukkend medicijnen gebruiken en patiënten met ernstige nierfalen? In dit onderzoek willen de onderzoekers in 2 studies de werkzaamheid en veiligheid van COVID-19 vaccinatie bij deze patiënten onderzoeken.
Lees meer over dit onderzoek
Projectnummer: 10430072010008
Prof. dr. K. Brinkman
OLVG, locatie West
De immuunrespons bij personen die leven met hiv (PLHIV) op een van de SARS-CoV-2-vaccins die geïmplementeerd zullen worden voor gebruik in Nederland is momenteel onbekend. Zoals waargenomen bij andere vaccins, kan deze immuunrespons zijn verminderd door de immuunstatus van PLHIV. Met dit onderzoek zal de immuunrespons op SARS-CoV-2-vaccins bij PLHIV in Nederland worden bestudeerd in 22 ziekenhuizen waar zij 2x per jaar onder controle zijn voor hun hiv infectie. In Nederland zullen PLHIV vervroegd worden opgeroepen voor de vaccinatie op basis van hun medische indicatie, naar verwachting vanaf eind Februari 2021. Bij deelname aan het onderzoek, zal kort voor en 4 weken na de vaccinatie extra bloed worden afgenomen, waarmee kan worden aangetoond of vaccinatie geleid heeft tot goede immuunrespons, waaronder de antistofreactie. Tevens zullen deelnemers met behulp van een dagboek de bijwerkingen na de vaccinaties worden bijgehouden. Vervolgens zal gedurende de jaren daarna het verloop van de immuunrespons worden bestudeerd, alsook het eventueel optreden van SARS-CoV2 infecties, tijdens de normale controle bezoeken voor hun hiv infectie. De antistofrespons bij 4 weken na de vaccinaties zal worden vergeleken met de antistofrespons bij mensen zonder hiv. Verder zal gekeken worden welke factoren een rol spelen bij eventueel verminderde respons (zoals de status van het immuunsysteem van de deelnemers, gemeten aan de hoogte van CD4 cellen). In een subgroep zullen anti-SARS-CoV-2 specifieke T-celresponsen en neutraliserende antilichaamresponsen worden gemeten.
Lees meer over dit onderzoek
Projectnummer: 10430072010006
Dr. V.A.S.H. Dalm
Erasmus MC
Deze studie richt zich op meer inzicht krijgen in hoe Covid-19 vaccinatie werkt bij kwetsbare patiënten met aangeboren afweerstoornissen. Vanwege het verhoogde risico op infecties is effectieve bescherming tegen COVID-19 voor hen cruciaal.
Lees meer over dit onderzoek
Projectnummer: 10430072010005
Prof. dr. E.G.E. de Vries
UMC Groningen en NKI-AVL
Biedt het COVID-19-vaccin ook voldoende bescherming bij patiënten met kanker die worden behandeld met immunotherapie en/of chemotherapie? Dit onderzoek richt zich op het beoordelen van de immuunrespons en bijwerkingen na toediening van één goedgekeurd vaccin tegen COVID-19 bij deze patiënten.
Lees meer over dit onderzoek