Eindevaluatie van het Citrienfonds 2: wat is er allemaal bereikt?
Resultaten van het Citrienfonds
De 2e termijn van het programma (2019-2023) is na ruim 4 jaar bijna afgerond en geëvalueerd. Op 12 april 2023 boden wij de eindevaluatie aan Minister Kuipers aan. De eindevaluatie toont in welke mate de doelstellingen van het overkoepelende Citrienfonds 2 en de 4 onderliggende programma’s Registratie aan de bron, Doen of laten, eHealth en Regionale Oncologienetwerken zijn behaald.
Het is duidelijk dat de resultaten van het Citrienfonds 2 een veelbelovende basis hebben gelegd voor landelijke implementatie en opschaling. Een toename in transmurale samenwerking en betrokkenheid tussen universitaire medische centra (umc’s) en andere individuele zorginstellingen is kenmerkend voor dit Citrienfonds. Samen werd breed draagvlak gecreëerd voor de principes, werden effecten aangetoond in pilots en kwam er zicht op randvoorwaardes en nog te nemen barrières voor grotere opschaling.
Geleerde lessen
Tegelijkertijd laat de evaluatie zien dat er ook nog werk aan de winkel is. De toename in samenwerking en betrokkenheid heeft vooralsnog niet geleid tot de gewenste landelijke implementatie en opschaling. De doelstellingen van het Citrienfonds 2 bleken na evaluatie dan ook te ambitieus gesteld en sloten onvoldoende aan bij de uitgangspositie, fase van innovatie en invloedssfeer van de 4 programma’s. De implementatie bleek afhankelijk te zijn van vrijblijvende in-kind investeringen van betrokken partijen. De programmaresultaten moesten breder worden opgevolgd, met de focus op meer samenhang, regie en kaders.
Aanbevelingen voor een vervolg
Met het oog op de toekomstige programmering van het Citrienfonds of soortgelijke innovatieprogramma’s zijn aanbevelingen verwoord. Daarvan is 1 om realistische doelstellingen te formuleren. Aansluiting van de doelstelling op de fase waarin de innovatie zich bevindt is essentieel. Een andere aanbeveling betreft samenwerking. (Landelijke) implementatie is beter te realiseren vanuit een tijdige brede betrokkenheid en een gedeelde ambitie. Al bij aanvang van Citrienfonds 2 maakten wij ons hier met de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) hard voor.
Nu we werken aan een nieuw programma nemen we deze aanbeveling vanaf de start mee in de randvoorwaarden en vindt er in de uitwerking nauwe afstemming plaatsvinden met relevante stakeholders zoals de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. Dit geldt zowel voor de voortzetting van de huidige programma’s als de nieuwe innovatieve thema’s.
De eindevaluatie benadrukt dat de juiste commitment nodig is om betrokkenheid op de werkvloer te realiseren en van daaruit te werken aan het opstellen en realiseren van de implementatiedoelstellingen. Samen met de NFU vinden wij dat de doorgeleiding daarvan naar individuele instellingen en afdelingen een grote uitdaging is en zijn van mening dat partijen daar gezamenlijk inspanningen voor moeten doen.
Vooruitblik
De eindevaluatie is een goed moment om zowel terug als vooruit te kijken. Nu bekend is dat het Citrienfonds een vervolg krijgt, nemen wij samen met de NFU geleerde lessen, opgedane kennis en opgebouwde netwerken van 9 jaar Citrienfonds mee. Met de ervaringen wat wel en niet werkt kunnen wij samen met ketenpartners aan de slag om een bijdrage te leveren aan de doelstellingen van het Integraal Zorgakkoord (IZA). Wij zien uit naar een vruchtbaar vervolg.
De eindevaluatie is uitgevoerd door SeederDeBoer onder begeleiding van een daarvoor ingestelde commissie.