Dementieonderzoek: subsidies toegekend voor nieuwe, grensverleggende onderzoeken
Focus van de onderzoeken
Deze fellowshipronde sluit aan bij de onderzoeksthema’s van het Onderzoeksprogramma Dementie.
- Fundamenteel onderzoek
- Risicoreductie – leefstijl
- Diagnostiek (en prognostiek)
Onderzoeksprogramma Dementie
Met het Onderzoeksprogramma Dementie stimuleren we onderzoek en samenwerking, met als stip op de horizon om dementie de wereld uit te krijgen. Ook werken we aan een betere kwaliteit van leven voor mensen met dementie. Het programma financiert gedurende 10 jaar onderzoeken om de mechanismen van dementie verder te ontrafelen en therapieën te ontwikkelen om de ziekte te voorkomen, te behandelen en de diagnostiek te verbeteren.
Gehonoreerde projecten
Fine-tuning microglia activation in Alzheimer’s disease via the TREM receptor family
Projectleider Kim de Kleijn – Amsterdam UMC
Microglia zijn de immuuncellen die de hersenen gezond houden. Tijdens de ziekte van Alzheimer verliezen zij het vermogen om de hersenen gezond te houden. Doel van dit onderzoek is om met een nieuwe aanpak te onderzoeken hoe de activatie van microgliacellen geremd kan worden, via het aanpakken van de TREM-receptor familie.
Methylation matters: A new view on the role of myelination and memory in Alzheimer’s disease
Projectleider Assia Tiane – Maastricht University
Recente literatuur identificeert myelineschade als een nieuw en relatief onbekend kenmerk van de ziekte van Alzheimer. Myelinisatie is essentieel voor leer- en geheugenprocessen. Het is aangetoond dat de myelineschede, de beschermende en isolerende laag rond de zenuwcellen, beschadigd is bij Alzheimer patiënten en dit draagt bij aan de progressie van de ziekte. In dit project wordt het gedrag van oligodendrocyten onderzocht.
More than meets the eye - Unveiling hidden MRI tissue markers for disease progression in dementia
Projectleider Gerhard Drenthen – Universiteit Maastricht
In de praktijk en uit onderzoek is gebleken dat dementie geen eenduidig ziektebeeld heeft, maar dat de ziekte zich voor elke patiënt anders ontwikkelt. Deze variaties tussen patiënten maken het moeilijker om een goede voorspelling te maken van het ziekteverloop en ook om vervolgens de optimale behandeling te bieden aan deze patiënten. Deze studie beoogt vroege voorspellers van dementie met behulp van MRI te vinden om hiermee een beter prognose van het ziektebeloop te verschaffen.
Unraveling the astrocyte-microglia crosstalk in Alzheimer's disease
Projectleider Elena Daoutsali – UMC Utrecht
ApoE is een gen dat specifiek is voor gliacellen en de ApoE4 variant verhoogt het risico op de ziekte van Alzheimer. Dit onderzoek richt zich op veranderingen in gliacellen, microglia en astrocyten, in relatie tot het ApoE-genotype. Het is niet precies bekend hoe microglia en astrocyten tijdens de ziekte met elkaar communiceren. In dit project willen we dit onderzoeken met behulp van humaan post-mortem hersenmateriaal en geavanceerde 3D-celmodellen van dragers van het ApoE3 en E4 gen.
Preventing Cognitive Decline and Dementia: Co-designing and pilot-testing a New Approach to Measure and Promote Social and Cognitive Behavior in Senior Citizens
Projectleider Jeroen Bruinsma – Maastricht University
Er worden leefstijl-programma’s ontwikkeld om dementie te voorkomen. Er is daarin weinig aandacht voor sociaal en cognitief gedrag, bijvoorbeeld afspreken met familie of de krant lezen. Er wordt een vragenlijst ontwikkeld om dit gedrag te meten. Ook wordt er een gesprekstool ontwikkeld om verbeterpunten te bespreken en ondersteuning die helpt dit toe te passen in het dagelijkse leven.
Fellowshipsubsidies
Een fellowshipsubsidie bij ZonMw ondersteunt talentvolle, individuele onderzoekers. Het biedt onderzoekers de mogelijkheid zich verder te specialiseren, nieuwe onderzoekslijnen te verkennen en hun onderzoeksvaardigheden te ontwikkelen.