Onderzoek naar therapeutische toepassingen van psychedelica

Psychedelische middelen als ketamine, MDMA of psilocybine inzetten voor de behandeling van mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen?

Dat is lang taboe geweest, maar binnen ZonMw wordt, in opdracht van het ministerie van VWS, verkend hoe subsidie voor onderzoek naar de toepassing van psychedelica in combinatie met psychotherapie effectief ingezet kan worden.

Psychedelica wanneer andere behandelingen niet of onvoldoende werken

Uit recent klinisch wetenschappelijk onderzoek lijken psychedelica in combinatie met bepaalde vormen van psychotherapie verbetering te kunnen opleveren voor mensen met specifieke psychiatrische aandoeningen, in het bijzonder wanneer bestaande behandelingen niet of onvoldoende werken. Omdat dit onderzoek versnipperd en te kleinschalig is uitgevoerd, en teveel verschillende middelen en vormen van psychotherapie bevat, is meer grootschaliger en gestandaardiseerd onderzoek nodig om te bepalen of bepaalde combinaties van psychedelica en psychotherapie daadwerkelijk veilig en effectief zijn bij specifieke psychiatrische aandoeningen. Bij positieve resultaten is de verwachting dat een deel van de patiënten met behandelresistente psychiatrische aandoeningen hier baat bij zou kunnen hebben.

 

Signalement Therapeutische Toepassingen van Psychedelica

ZonMw signaleerde deze kennisbehoefte en bracht in 2023 het ‘Signalement Therapeutische Toepassingen van Psychedelica’ (TTP) uit. Het signalement beschrijft de prangende zorgvraag van patiënten met een therapieresistente psychiatrische aandoening, kennishiaten en aandachtspunten die belangrijk zijn bij eventuele verdere implementatie in de ggz.

2,6 miljoen voor onderzoeksprogramma

De overheid ziet het belang van dergelijk onderzoek en heeft het initiatief genomen tot stimulering hiervan. Er is namelijk een grote zorgvraag binnen Nederland op dit gebied en de markt, waaronder de farmaceutische industrie, zet hier onvoldoende op in. Het ministerie van VWS stelde 1,6 miljoen euro ter beschikking voor onderzoek naar de ontwikkelingen van psychedelica als behandeling. ZonMw vult dit bedrag met 1 miljoen euro aan. 


 

Afbeelding
overhandiging signalement psychedelica Ernst Kuipers en Véronique Timmerhuis

Subsidie Therapeutische Toepassingen van Psychedelica

De hieruit voortkomende subsidieoproep bestaat uit 2 delen. 
Fase 1 zal leiden tot het opzetten van één landelijk breed gedragen samenwerkingsverband (consortium) van expertisecentra in de ggz en andere relevante partijen met expertise van therapeutische toepassingen van psychedelica. Het doel van dit consortium is om het traject voor het verkrijgen van een handelsvergunning te coördineren voor – in beginsel – één psychedelicum voor één psychiatrische indicatie. Hiervoor zal het consortium een ontwikkelingsplan (clinical development plan) voor registratie en vergoeding opstellen van de beoogde combinatiebehandeling van een psychedelicum en psychotherapie, voorafgaand aan de klinische studie.

De oproep voor deze fase staat open en de deadline voor het indienen van het consortium en plan van aanpak van het ontwikkelingsplan is 26 november 2024, 14.00 uur. 
Voor het kandidaat consortium dat uiteindelijk geselecteerd wordt om het ontwikkelingsplan uit te werken is de deadline 4 november 2025, 14.00 uur. De collaboratieve tweedaagse workshop maakt deel uit van Fase 1. Het totaal beschikbare subsidiebudget in deze subsidieronde voor Fase 1 (consortium en ontwikkelingsplan) bedraagt € 750.000,-. Dit subsidiebudget is beschikbaar voor de oprichting van maximaal één consortium met een maximale looptijd van 72 maanden. 

Fase 2 is gericht op het financieren van de klinische studie(s) en zal via een nieuwe (open) subsidieronde in 2026 (onder voorbehoud) van start gaan nadat het ontwikkelingsplan door ZonMw is goedgekeurd.

Tijdlijn subsidieoproep Therapeutische Toepassingen van Psychedelica

Afbeelding
De tijdlijn voor de subsidieoproep TTp

Klik op de afbeelding voor de volledige tijdlijn 

Collaboratieve tweedaagse workshop

Op 1 en 21 oktober 2024 organiseert ZonMw een tweedaagse collaboratieve workshop. Tijdens de workshop zal vorm gegeven worden aan het consortium en het opstellen van het plan van aanpak voor het ontwikkelingsplan. 

Deze tweedaagse workshop is bedoeld voor organisaties met expertise in de ggz en therapeutische toepassingen van psychedelica zoals kenniscentra, universitaire centra, onderzoeksinstituten, patiëntenorganisaties, belangenorganisaties, et cetera. Wilt u als organisatie aansluiten bij een consortium, dan raden wij uw aanwezigheid bij deze workshopdagen nadrukkelijk aan. Op dag 1 zal/zullen de hoofdaanvrager(s) worden bepaald. Voor de mogelijke hoofdaanvragers is deelname aan de beide workshopdagen verplicht. Vooraf aanmelden voor de 2 workshopdagen is verplicht. 

N.B: Tijdens de workshop is er plaats voor maximaal 30 personen. In het aanmeldformulier vragen we daarom naar uw expertise en mogelijke inhoudelijke bijdrage. Als het aantal aanmeldingen het maximum overschrijdt zullen we uiterlijk 23 september contact met u opnemen.

Inschrijven voor de workshop is mogelijk tot 23 september 09.00 uur. 
Aanmelden kan uitsluitend nog telefonisch of via geneesmiddelen@zonmw.nl.

Programma workshopdag

Data: dinsdag 1 oktober 12.00 – 17.30 uur en maandag 21 oktober 12.00 – 17.30 uur
Op beide dagen ziet het programma er als volgt uit:

12.00 - 12.30 uurOntvangst en lunch
12.30 uurStart workshops met pauze
17.00 - 17.30 uurNetwerkborrel (op 1 oktober) / afsluitende borrel (21 oktober)

 

Commissie Therapeutische Toepassingen van Psychedelica (TTP)

De commissie voor deze subsidieronde bestaat uit: 

Voorzitter: 
Prof. dr. R.J. (Rutger Jan) van der Gaag

Commissieleden: 
Prof. dr. F.G.M. (Frans) Russel (vicevoorzitter)
Prof. dr. J.G. (Anske) van der Bom
D. (Denise) Bosma, Patiëntvertegenwoordiger
Prof. dr. C.D. (Carmen) Dirksen
Prof. dr. J.M.A. (Joop) van Gerven
Dr. G.S.F. (Ge) Ruigt
Prof. dr. H.G.J.M. (Eric) Vermetten
Ass. prof. R. (Roos) van Westrhenen

Dr. J.I. (Joanna) Udo de Haes (waarnemer VWS)

Relevant nieuws rondom therapeutisch toepassingen van psychedelica