Leergemeenschap over zinvolle dagactiviteiten voor mensen met dementie: wees welkom!

Introductie door prof. dr. Tineke Abma
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat dagactiviteiten aansluiten bij de wensen en behoeften van thuiswonende mensen met dementie? Het project 'Zinvolle dagactiviteiten voor mensen met dementie: Kennissynthese met participatieve leergemeenschap' wil in een leertraject antwoord geven op deze vraag. Prof. dr. Tineke Abma vertelt u meer over het project.

Dagactiviteiten voor mensen met dementie zijn van grote waarde. Ze bieden niet alleen een betekenisvolle invulling van de dag, maar ook een kans op sociale interactie dicht bij huis. Bovendien kunnen deze activiteiten zorgen voor meer verbinding met én ondersteuning van mantelzorgers. Maar hoe zorgen we ervoor dat deze activiteiten écht aansluiten bij de behoeften van mensen met dementie en hun naasten? 

Om onder andere deze vraag te beantwoorden startte recent het project 'Zinvolle dagactiviteiten voor mensen met dementie: Kennissynthese met participatieve leergemeenschap', gefinancierd vanuit het ZonMw-programma ‘Dagactiviteiten voor thuiswonende mensen met dementie’. Hiervoor opende in 2024 de subsidieoproep 'Begeleidings- en leertraject Dagactiviteiten voor thuiswonende mensen met dementie'.

Afbeelding
We weten dat deelname aan dagactiviteiten helpt om geactiveerd te blijven en andere mensen te ontmoeten. Ook geven ze mantelzorgers respijt.
prof. dr. Tineke Abma
hoogleraar Ouderenparticipatie LUMC, hoogleraar Kunst & Zorg ESHPM, en directeur-bestuurder van Leyden Academy on Vitality and Ageing

Het project is een samenwerking tussen Erasmus School for Health Policy and Management, Leyden Academy on Vitality and Ageing, Cordaan en Museum van de Geest. Een bijzondere samenwerking, met een mix van praktijkkennis, wetenschappelijke expertise én een partij die op een vernieuwende manier de bevindingen kan delen met een breed publiek. 

In onderstaande video vertelt prof. dr. Tineke Abma - hoogleraar Ouderenparticipatie LUMC, hoogleraar Kunst & Zorg ESHPM en directeur-bestuurder van Leyden Academy on Vitality and Ageing - meer over het begeleidings- en leertraject.

Tekst gaat verder onder de video.

Waar richt het begeleidings- en leertraject zich op?

De projectgroep focust op twee belangrijke doelen: het bundelen, analyseren, verrijken en delen van lokale praktijkkennis en het opzetten van een participatieve leergemeenschap. In deze leergemeenschap worden gemeenten, aanbieders en andere samenwerkingspartners begeleid, geïnspireerd en verbonden bij het ontwikkelen van dagactiviteiten die afgestemd zijn op de behoeften van mensen met dementie en hun mantelzorgers.

Dynamische kennissynthese

Om de lokaal beschikbare kennis onder woorden te brengen wordt een dynamische kennissynthese uitgevoerd. Een van de innovatieve methoden die het project daarvoor inzet, is een photovoice-workshop. Hierin krijgen mensen met dementie de kans om via fotografie hun ervaringen en stem te laten horen. Dit geeft waardevolle inzichten in hun dagelijks leven, hun wensen en hun behoeften.

Naast de photovoice-workshop haalt de projectgroep in het voorjaar via focusgroepen kennis op bij deelnemers van het leertraject. Tijdens groepsgesprekken wordt ingezoomd op knelpunten, succesfactoren en werkzame elementen in de ontwikkeling van dagactiviteiten voor mensen met dementie.  Gedurende het leertraject werkt de projectgroep aan het analyseren en bundelen van de opgedane inzichten, inspirerende praktijkvoorbeelden, wetenschappelijke literatuur en praktische handvatten. Deze opgehaalde kennis presenteren zij tijdens een feestelijk kennisfestival. De resultaten worden ook gedeeld op een nog te ontwikkelen website.

Participatieve leergemeenschap: iedereen is welkom!

In het begeleidings- en leertraject is ook een participatieve leergemeenschap opgezet. Alle gehonoreerde projecten uit de ZonMw-subsidierondes 'Doorontwikkelen en versterken aanbod dagactiviteiten' en 'Aan de slag met dagactiviteiten voor thuiswonende mensen met dementie in uw gemeente' nemen deel aan dit leernetwerk.  

In de leergemeenschap werken gemeenten, zorg- en welzijnsprofessionals, sociaal ondernemers, kunstenaars, wijkbewoners, vrijwilligers, mensen met dementie en hun naasten nauw samen, en bouwen gezamenlijk kennis op over dagactiviteiten voor thuiswonende mensen met dementie. Wat werkt en wat werkt er niet? En waar lopen zij met hun aanpak tegenaan?

Iedereen die zich bezighoudt met dagactiviteiten voor thuiswonende mensen met dementie in een gemeente kan zich aansluiten bij de leergemeenschap. Bent u geïnteresseerd? U bent van harte welkom bij onderstaande bijeenkomsten.

Belangrijke data:

15 april 2025

14:00 - 17:00 uur          

Groepsbijeenkomst in het Centraal Museum Utrecht met alle deelnemers. Tijdens deze bijeenkomst wordt ingezet op onderling contact en uitwisseling. U kunt verschillende workshops volgen, onder andere over respijtzorg en verbinding. Humanitair activist Teun Toebes, bekend van o.a. de documentaire Human Forever is aanwezig als hoofdspreker. . Teun reisde de wereld af om te kijken hoe er binnen andere culturen wordt omgegaan met mensen met dementie. Hij laat zien dat echte inclusie van mensen met dementie vraagt om een verandering van hoe we naar zorg kijken. 

17 juni 2025

14:00 - 17:00 uur

Digitale groepsbijeenkomst met alle deelnemers. Er is tijdens deze bijeenkomst aandacht voor de morele dilemma’s die je tegen kan komen bij de ontwikkeling van dagactiviteiten.
6 oktober 2025Feestelijk kennisfestival in Museum van de Geest in Haarlem, waar de onderzoeksresultaten worden gepresenteerd. 


Op dit moment wordt gewerkt aan de volledige programma’s voor bovenstaande bijeenkomsten. Deelnemers van de leergemeenschap worden via inspiratiemails op de hoogte gehouden van het laatste nieuws, best practices en praktijkvoorbeelden. Aanmelden voor de inspiratiemail of één of meer bijeenkomsten kan via knibbe@eshpm.eur.nl .

Colofon

Tekst: ZonMw, Leyden Academy on Vitality and Ageing
Beeld: Cinedoc 
Video: Cinedoc
Eindredactie: ZonMw