Het effect van gender-, sekse- en andere subgroepverschillen op tabaksbeleid

Het effect van gender-, sekse- en andere subgroepverschillen op tabaksbeleid
Tabaksbeleid en campagnes werken mogelijk niet voor iedereen even goed. Dit project onderzoekt gender-, sekse-, leeftijd- en sociaaleconomische verschillen in effecten van tabaksbeleid en campagnes op rookgedrag.

Sekse en gender in onderzoek

Hoe zijn sekse en gender geïntegreerd binnen dit onderzoek? Gera Nagelhout en Nikita Poole vertellen erover.

Wat was de belangrijkste onderzoeksvraag, en welke rol zouden sekse of gender gerelateerde aspecten daarin kunnen spelen?

‘Tabaksbeleid en campagnes werken mogelijk niet voor iedereen even goed. Het is bekend dat vrouwen meer moeite hebben om stoppen met roken vol te houden dan mannen. Mensen met een lagere sociaaleconomische positie hebben ook vaak meer moeite om succesvol te stoppen met roken. Verder weten we dat jongvolwassenen minder stopondersteuning gebruiken dan oudere rokers. Er was echter nog weinig bekend over gender-, sekse- en andere subgroepverschillen in effecten van tabaksbeleid en campagnes. Het doel van ons onderzoek was daarom om inzicht te krijgen in gender-, sekse-, leeftijd- en sociaaleconomische verschillen in effecten van tabaksbeleid en campagnes op rookgedrag.’

Hoe heb je sekse en/of gender geoperationaliseerd binnen dit project?

‘We hebben sekse uitgevraagd door te vragen ‘welk geslacht kreeg u bij uw geboorte toegewezen, op uw originele geboortecertificaat?’ met de opties vrouw, man, interseks, een sekse die niet in dit rijtje staat (namelijk…), wil ik niet zeggen, en weet niet.
De genderidentiteit hebben we uitgevraagd door te vragen ‘wat is uw huidige gender-identiteit?’ met de opties vrouw, man, niet-binair, genderqueer, een gender die niet in dit rijtje staat (namelijk…), wil ik niet zeggen, en weet niet.
De genderrollen hebben we uitgevraagd met de Traditional Masculinity-Femininity (TMF) scale (Kachel, Steffens, & Niedlich, 2016). Dit zijn zes items die gescoord kunnen worden op een zevenpuntsschaal van zeer mannelijk naar zeer vrouwelijk (of weet niet). De Cronbach’s alpha binnen onze dataset was 0.99.

We hebben de vragen over sekse, genderidentiteit en genderrollen gecombineerd om verschillen te onderzoeken tussen cis-vrouwen, cis-mannen en genderminderheden. Genderminderheden operationaliseerden we als personen die interseks, niet-binair, genderqueer of een sekse/gender die niet in het rijtje staat hebben ingevuld, en/of wiens genderrollen niet vrouwelijk of mannelijk waren, of wiens genderidentiteit en/of genderrollen niet congruent waren met hun sekse toegewezen bij hun geboorte.’

Welke onderdelen in de operationalisatie van sekse en/of gender werkten goed? En welke minder goed?

‘We hebben bovenstaande vragen uitgezet via een online vragenlijst, waarbij we geen rechtstreeks contact hadden met de respondenten. Daardoor weten we niet hoe ze de vragen ervaren hebben. Slechts 36 van de 1823 respondenten vulden ‘wil ik niet zeggen’ of ‘weet niet’ in bij één of meerdere van de vragen over sekse en gender. Het ging om 12 personen bij de vraag over sekse, 10 personen bij de vraag over genderidentiteit en 27 personen bij de vragen over genderrollen. Van de 1787 respondenten die de vragen over sekse en gender hadden beantwoord, categoriseerden we 670 als cis-vrouwen, 897 als cis-mannen en 220 als genderminderheden.’

Welke tips wil je meegeven aan andere onderzoekers om sekse en/of gender te integreren in hun onderzoek?

Mijn 4 tips voor onderzoekers:

  1. Vraag sekse en gender apart van elkaar uit in minimaal twee verschillende vragen.
  2. Overweeg of het voor je onderzoeksvraag nuttig is om meerdere aspecten van gender uit te vragen (bijvoorbeeld genderidentiteit en genderrollen).
  3. Wees transparant in je wetenschappelijke artikelen over wat je precies uit hebt gevraagd, met welke items en antwoordcategorieën en wat de antwoorden per categorie en de hoeveelheid missende waarden waren.
  4. Verken of het nuttig en mogelijk is om in je analyses een combinatie te maken van de antwoorden op de vragen over sekse en gender, zodat je verschillen kan analyseren tussen cis-gender personen en genderminderheden.
     

Meer informatie

Onderwerpen

Gender
Leefstijl
Roken

Gerelateerde programma's