Checklist: van idee tot aanvraag

Structureel, vanaf de start, in iedere fase van het onderzoek en gericht op zo groot mogelijke betrokkenheid. Wat ZonMw betreft zijn dat de uitgangspunten van participatie in een project of onderzoek. Natuurlijk moeten de plannen ook uitvoerbaar zijn. Dat betekent reservering van voldoende tijd en geld voor participatie.

Wetenschappers kunnen bij ons aanvragen, maar ook ervaringsdeskundigen zelf kunnen de kar trekken en een project indienen. In deze checklist nemen we per fase de aandachtspunten voor een geslaagde aanvraag door.

• Komt het te ontwikkelen idee vanuit een maatschappelijke behoefte?
• Welke doelgroepen hebben u op welke manier op het idee gebracht (bottom-up)?
• Is het idee maatschappelijk ingebed?  
• Hoe hebben ervaringsdeskundigen geholpen het onderwerp verder in kaart te brengen?

• Welke doelgroepen hebben op welke manier meegedacht met het project/ onderzoeksdesign en formulering en/ of aanscherping van de onderzoeksvraag?
• In hoeverre hebben belanghebbenden meegedacht met stellen van onderzoeksprioriteiten (veldraadpleging en advisering)?

• Hebben belanghebbenden meegedaan met het doen van de aanvraag?
• Wat was daarin hun rol en aandeel?
• Of kom de aanvraag vanuit (een van de) betrokken doelgroepen? Welke partijen hebben meegedacht?

• Maak de relevantie voor de doelgroep goed duidelijk. Op welke specifieke aandoening, ontwikkeling van een therapie of doelgroep richt de aanvraag zich? Wat gaat het project naar verwachting opleveren en wanneer? Draagt het onderzoek bij aan grotere maatschappelijke participatie van de doelgroep? Verbetert het onderzoek de kwaliteit van leven/ zorg van de doelgroep?
• Is het plan haalbaar? Is de belasting van ervaringsdeskundigen in het onderzoek aanvaardbaar? Zijn de risico’s van deelname aan het onderzoek duidelijk omschreven? Is het onderzoek uitvoerbaar?
• Op welke manier maakt u ruimte voor participatie in het project? Worden ervaringsdeskundigen voldoende betrokken in verschillende fases van het onderzoek? Houdt het onderzoek rekening met diversiteit en representativiteit? Welke werkvormen krijgen in welke fase een plek? Is participatie voldoende begroot?

• Gezamenlijk publiceren van resultaten (onderzoeker & ervaringsdeskundige/ belanghebbenden)
• Informeren en verspreiden via kanalen van alle belanghebbenden

ZonMw wil de betrokkenheid van ervaringsdeskundigen in een vroeg stadium garanderen. Daarom werkt ZonMw bij de beoordeling van subsidieaanvragen niet alleen met wetenschappelijke referenten. Met Patiëntenfederatie Nederland is een beoordelingspanel in het leven geroepen. Ervaringsdeskundigen beoordelen hier bij ZonMw binnengekomen onderzoeksvoorstellen. Daarnaast werkt ZonMw ook samen met andere patiënten- en cliëntenorganisaties, zoals de Hart en Vaatgroep en Hartstichting en Alzheimer Nederland.

• Vera Teunisse (2020) deed onderzoek naar de werkwijze van het panel van Patiëntefederate Nederland. Met als doel inzicht te krijgen in de samenstelling van het panel, de kennis van ervaringsdeskundigen en hoe deze kennis in praktijk wordt gebracht tijdens de beoordeling van aanvragen. Haar conclusie: panels van ervaringsdeskundigen inzetten bij de beoordeling van gezondheidsonderzoek heeft meerwaarde. De panelleden zelf merken op zij een bijdrage kunnen leveren aan gezondheidsonderzoek door onderzoekers te voorzien van commentaar over het algemene patiëntenperspectief en het verbeteren van de participatie in de projecten.

Lees de factsheet over de inzet van het patiëntenpanel van Patiëntefederatie Nederland bij de beoordeling van subsidieaanvragen. En kom meer te weten over de meerwaarde van het panel, hoe het panel te werk gaat en waar de panelleden op letten bij de beoordeling.

Meer informatie over de manier waarop cliënten onderzoeksvoorstellen beoordelen?

• Kijk dan naar de beoordelingsformulieren voor cliënten gemaakt door SGF.