Unieke samenwerking paramedische beroepsgroepen bij richtlijnontwikkeling
2 projecten focussen op knelpuntenanalyses voor de doelgroepen kwetsbare ouderen en mensen met dementie. Het derde project is gericht op het opzetten van een learning community.
Knelpuntenanalyses
Projectleider van de 3 projecten en beleidsmedewerker bij het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) Hilde Vreeken vertelt dat de beroepsverenigingen in de gezamenlijke knelpuntenanalyses voor kwetsbare ouderen en mensen met dementie, de belangrijkste knelpunten van de betrokken paramedische beroepsgroepen én patiënten in kaart brengen. Om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de praktijk raadplegen de beroepsverenigingen patiënten, mantelzorgers, zorgprofessionals en andere stakeholders. Deze inzichten zetten ze uiteindelijk, samen met wetenschappelijke kennis, om in uitgangsvragen. In een vervolgproject worden de uitgangsvragen beantwoord in de richtlijn.
De gezamenlijke knelpuntenanalyses zijn een unieke kans voor de verschillende beroepsverenigingen om samen kennis en expertise op te bouwen.
Bij de doelgroepen kwetsbare ouderen en mensen met dementie is er vaak sprake van multiproblematiek. De gezamenlijke knelpuntenanalyses zijn daarom een unieke kans voor de verschillende beroepsverenigingen om samen kennis en expertise op te bouwen. En om te inventariseren welke gemeenschappelijke vraagstukken er zijn en welke interventies elkaar mogelijk versterken. Daar kunnen de beroepsverenigingen in het vervolgtraject van richtlijnontwikkeling hun voordeel mee doen.
Learning community vergroot kennis en expertise
‘Het doel van de learning community is om de kennis en expertise op het gebied van richtlijnontwikkeling binnen de paramedie te vergroten. Op dit moment staan het inrichten van het proces van een knelpuntinventarisatie, de analyse van knelpunten en de vertaling naar concept-uitgangsvragen voor de ontwikkeling van een richtlijn centraal in de learning community’, zegt Vreeken.
Richtlijnprojecten begeleiden
De paramedische beroepsgroepen hebben wisselende expertise en ervaring met het ontwikkelen en de actualisering van richtlijnen. En bij een aantal verenigingen is er een tekort aan beroepsprofessionals en procesbegeleiders die hiervoor zijn opgeleid. Binnen de learning community leren deelnemers onder begeleiding van het KNGF met en van elkaar om richtlijnprojecten te begeleiden in de rol van richtlijnadviseur.
Kwaliteitscyclus
‘Tot nu toe ontbrak een continue kwaliteitscyclus om de opgebouwde richtlijnkennis te borgen. De learning community biedt de mogelijkheid om de kennis en expertise binnen de paramedische zorg op het gebied van de ontwikkeling van kwaliteitsstandaarden, richtlijnmethodologie in het algemeen en de voorbereiding en uitvoering van een knelpuntenanalyse in het bijzonder te vergroten en toe te passen’, zegt Conijn.
Gezamenlijk ontwikkelen
Bij de ontwikkeling van kwaliteitsstandaarden heeft tot voor kort weinig samenwerking of afstemming plaatsgevonden tussen de verschillende paramedische beroepsverenigingen. Uitzondering hierop waren de VvOCM en het KNGF die sinds 2018 in samenwerking richtlijnen ontwikkelen. Beide beroepsgroepen richten zich op beweegzorg en halen vaak dezelfde knelpunten op. Remijnse: ‘Maar met de start van de bestuurlijke afspraken en de uitvoering van het ZonMw-programma Paramedische Zorg zijn de paramedische beroepsverenigingen nog meer met elkaar gaan samenwerken en zoeken we naar de mogelijkheden om efficiënt en effectief met elkaar op te trekken met als doel de zorg voor de patiënt te verbeteren’.
Samen optrekken bij de ontwikkeling van richtlijnen heeft een grote meerwaarde. Zowel in het leren van elkaar bij richtlijnontwikkeling, het toewerken naar (nieuwe) praktijkgerichte modules als ook in het inhoudelijk verbinden van paramedische zorg.
Bij de 3 nieuwe projecten vindt samenwerking, uitwisseling en overleg plaats in een online projectomgeving en er zijn wekelijkse online bijeenkomsten. Doordat de 3 projecten gelijktijdig lopen staat de learning community dicht bij de praktijk, wordt nieuwe informatie direct toegepast en bespreken ze praktijkvoorbeelden gezamenlijk. De beroepsverenigingen willen deze projecten ook gebruiken om te verkennen hoe ze hierin toekomstbestendig met elkaar op kunnen blijven trekken. De learning community zorgt bijvoorbeeld voor borging van de gezamenlijke kennis over richtlijnontwikkeling.
Resultaten
De knelpuntenanalyse resulteert in concept-uitgangsvragen per beroepsgroep en een raamwerk voor een te ontwikkelen richtlijn, als startpunt voor een vervolgproject. Bij de concept-uitgangsvragen over paramedische zorg voor kwetsbare ouderen en dementie komt een advies over het vervolg van deze eerste fase, bijvoorbeeld de ontwikkeling van een beroepsspecifieke of juist een gezamenlijke richtlijn. Deelnemers van de learning community zijn na afloop van het project in staat om zelfstandig in de rol van richtlijnadviseur een knelpuntenanalyse uit te voeren.
‘Met het opzetten van de learning community en het delen van expertise wil het KNGF de ontwikkeling van richtlijnen binnen de paramedische zorg stimuleren’, licht Vreeken toe. ‘Door de intensieve samenwerking kunnen de verschillende beroepsverenigingen elkaar gemakkelijk vinden en daar waar mogelijk samen optrekken en de krachten bundelen.’
Meer en sterke paramedische richtlijnen verbeteren de kwaliteit van de paramedische zorg en bevorderen de communicatie binnen de paramedie én daarbuiten.
Programma Paramedische Zorg 2019-2022
In maart 2021 zijn er binnen het ZonMw-programma Paramedische Zorg 3 projecten van start gegaan die gericht zijn op het gezamenlijk ontwikkelen van richtlijnen. Het doel van het programma Paramedische Zorg is het stimuleren van de kwaliteit en transparantie in de paramedische zorg. Hiermee leveren we een bijdrage aan de verbetering van de patiëntenzorg en de gezondheid van patiënten. Het programma bestaat uit 2 onderdelen: kennisvergroting en onderzoek. In het eerste onderdeel doen we onderzoek naar kennisvragen uit de kennisagenda’s van de betrokken beroepsgroepen. In het tweede onderdeel werken we aan ontwikkeling van kwaliteitsstandaarden, (stroomlijning van) richtlijnontwikkeling en het verbeteren van transparantie van zorg.
Colofon
(Eind)Redactie: ZonMw