Meer werkgeluk bij een klein technisch bedrijf in Limburg
Waarom wilden jullie aan de slag met het verhogen van het werkgeluk?
'We kwamen uit een situatie van corona. Het thuiswerken werd positief ontvangen bij onze medewerkers, maar veel mensen voelden zich eenzaam. Rond diezelfde tijd zagen we langdurig verzuim ontstaan. Wij moeten ons als bedrijf staande zien te houden in een concurrerende omgeving. Mensen moeten creatief zijn, innovatief kunnen denken, helder van geest en niet vermoeid zijn. Die mentale vitaliteit van onze mensen kwam dus toch wel wat onder druk te staan. Toen zei ik: ‘we zouden eigenlijk moeten kijken hoe we de psychische uitval kunnen verminderen’. Onze HR-manager is vervolgens op zoek gegaan naar geschikte subsidies, zo kwamen we uit bij ZonMw. We zijn toen in contact gekomen met JECKX , een adviesorganisatie voor duurzaam werkgeverschap, welzijn en werkgeluk en EHERO, een onderzoeksinstituut van de Erasmus Universiteit Rotterdam en die wilden dit begeleiden.'
Jullie hebben een innovatieve interventietool gebruikt voor gedragsverandering ter verbetering van werkgeluk?
'Klopt. De Erasmus universiteit heeft begin 2023 een nulmeting uitgevoerd bij ons personeel. Via wetenschappelijke vragenlijsten is in kaart gebracht hoe zij hun werk beleven en welke factoren daarop van invloed zijn. Daarnaast zijn er interviews afgenomen met medewerkers. Zij konden scores geven aan 12 gebieden: zingeving en impact, veiligheid en zekerheid, werkzaamheden en competenties, groei en ontwikkeling, waardering en herkenning, vrijheid en verantwoordelijkheid, verbondenheid en samenwerking, leiderschap en communicatie, werkdruk en belasting, werk en privé, werkplek en werkomgeving, en leefstijl en gezondheid. Op veel gebieden scoorden we hoog – tussen de 7 en 8 – maar enkele, zoals werkdruk en belasting, leiderschap en communicatie, en leefstijl en gezondheid, scoorden onder de 7. Hoewel we geen onvoldoendes hebben gekregen, was er op deze punten zeker ruimte voor verbetering.'
Via wetenschappelijke vragenlijsten is in kaart gebracht hoe onze medewerkers hun werk beleven en welke factoren daarop van invloed zijn.
Wat is vervolgens gedaan om de mentale vitaliteit van de werknemers te verbeteren?
'Na de nulmeting is samen met JECKX per afdeling besproken wat we kunnen doen om de vitaliteit te verbeteren. Daar kwam een aantal zaken uit die snel te realiseren zijn en andere zaken die meer tijd kosten. Zo bleek er behoefte te zijn aan een vrijdagmiddagborrel, wat we snel hebben kunnen organiseren. Ook hebben we bijvoorbeeld plantenbakken en zit-stabureaus neergezet. Voor sommige medewerkers bleek het verder niet duidelijk waar we met het bedrijf naartoe willen. Dan kunnen wij als directie wel denken dat dat helder is, maar daar kun je je in vergissen. Dus hebben we per afdeling bijeenkomsten gehouden om ons strategisch plan en de koers toe te lichten. Wij zijn ook met ook een project begonnen om onze werkprocessen kritisch tegen het licht te houden, op een bottom-up manier. De deelnemers waren de medewerkers die dagelijks met onze processen te maken hebben en zij gaven de knelpunten aan die aangepakt moeten worden. Hiermee willen wij de onderlinge afstemming en overdrachtsmomenten verbeteren, zorgen voor minder frustraties en zo de samenwerking en tevredenheid van onze medewerkers vergroten.'
Zijn er uitdagingen geweest tijdens het project?
'Wij zijn een bedrijf vol met techneuten – communicatie is niet altijd vanzelfsprekend bij engineers. Ook zijn wij in Limburg niet zo direct en uitgesproken als mensen in andere delen van het land. Niet alle medewerkers vonden het makkelijk om hun mening te gegeven tijdens dit onderzoek. Hier heeft het bureau JECKX een aantal sessies over georganiseerd. Uit de nulmeting bleek ook dat de communicatie op momenten van overdracht tussen afdelingen beter kon. JECKX heeft onze werkprocessen in kaart gebracht en bottom-up aan mensen gevraagd waar ze tegenaan lopen als ze te maken hebben met andere afdelingen. Ook hebben ze bekeken hoe we ervoor kunnen zorgen dat mensen actie ondernemen als iets niet goed loopt.'
Wat vonden de medewerkers van het onderzoek naar mentale vitaliteit en veerkracht?
'Een groot deel vond het positief. Een klein deel vond het wat zweverig – mensen die niet zo gewend zijn over dit soort dingen te praten of zich liever niet kwetsbaar opstellen. Naast de vragenlijst, interviews en sessies hebben we bijvoorbeeld een dag van het werkgeluk georganiseerd, waar je kon leren over goede voeding, mee kon doen aan een bootcamp en een workshop mindfulness kon volgen. De een staat daar open voor, de ander vindt het niks.'
De werkdruk bij de salesafdeling is afgenomen doordat we efficiënter omgaan met aanvragen van potentiële klanten. Volgens 35% van de medewerkers heeft het programma een positieve invloed gehad op de mentale vitaliteit en 8% vindt die invloed zeer positief.
In hoeverre zijn de doelstellingen behaald?
'Eind 2023 is een eindmeting geweest, waaruit bleek dat de werkbelasting is verminderd. De werkdruk bij de salesafdeling is bijvoorbeeld afgenomen doordat we efficiënter omgaan met aanvragen van potentiële klanten. Volgens 35% van de medewerkers heeft het programma een positieve invloed gehad op de mentale vitaliteit en 8% vindt die invloed zeer positief. EHERO bevestigde dat onze scores in vergelijking met andere organisaties zeer goed zijn. Hoewel een periode van 10 maanden kort is om grote veranderingen te realiseren, vooral omdat we bij de nulmeting al hoog scoorden, zijn de resultaten veelbelovend. We zijn nu nog heel druk bezig om onze interne communicatie te verbeteren. Zo zijn we samen met een externe partij als pilot met een scrum-werkmethode aan de slag gegaan bij een heel groot project voor de Verenigde Staten. Hierbij hou je met korte sprints de voortgang in de gaten en moet je elkaar zo nodig op dingen aanspreken. Ons ziekteverzuim is nu 7,4% (peildatum 31 mei 2024), in belangrijke mate nog altijd door long covid klachten. Denk hierbij aan vermoeidheid, benauwdheid, concentratieverlies, hoofdpijn, slaapproblemen, etc. Voor corona lag dit tussen de 3 en 4%.'
Welke tips wil je meegeven aan andere onderzoekers om de mentale vitaliteit van werknemers te verbeteren?
- Besteed voldoende aandacht aan het inwerkprogramma (onboarding) van nieuwe medewerkers. Ook als het verloop, zoals bij ons, laag ligt.
- Denk als management niet dat je het allemaal goed doet: durf je kwetsbaar op te stellen.
- Zorg ervoor dat je enthousiaste mensen hebt (intern en extern) die het traject kunnen begeleiden en er genoeg tijd voor hebben. Dat heeft bij ons een hele positieve invloed gehad.
- Luister goed naar de behoeften van je medewerkers: wat vinden ze belangrijk, waarop willen ze invloed hebben? Sommige veranderingen zijn klein, maar toch heel belangrijk.
- Om als werkgever aantrekkelijk te blijven moet je je medewerkers de ruimte geven een goede werk-privébalans te creëren. Zo hebben we de mogelijkheid van een 4-daagse werkweek gecreëerd bij de productie.
Colofon
Tekst: Thessa Lageman
Beeld: Paul Pouwels
Eindredactie: ZonMw