Gewoon Bijzonder 2024-2027

In 2015 zorgden verschillende veranderingen in de samenleving en in het beleid ervoor dat het Nationaal Programma Gehandicaptenzorg werd opgericht; inmiddels beter bekend onder de titel “Gewoon Bijzonder”. In juli 2023 kreeg ZonMw de opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om een programmavoorstel te ontwikkelen voor een derde fase (2024-2027) van Gewoon Bijzonder. Tijdens deze nieuwe fase zijn het ontwikkelen van nieuwe kennis, het bundelen van bestaande kennis en het stimuleren van de toepassing van deze kennis, nog steeds onverminderd van belang. Hiermee hopen we bij te dragen aan de oplossing van maatschappelijke opgaven.

Gewoon Bijzonder richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van bestaan van mensen met een verstandelijke beperking, meervoudige beperking of niet-aangeboren hersenletsel. Dit hopen we te bereiken door betere zorg en ondersteuning te realiseren, ook voor hun naasten.

Hoe willen we dit bereiken?

• Door het stimuleren van praktijkgericht onderzoek. Dit is onderzoek dat antwoord geeft op concrete vragen uit de praktijk.
• Door het stimuleren van kennisbenutting en implementatie van kennis in de praktijk.
• Door het bijdragen aan verdere professionalisering van de gehandicaptensector.

De derde fase van Gewoon Bijzonder bestaat uit 4 programmalijnen. Deze staan hieronder kort beschreven. Een uitgebreide toelichting hierop, vindt u terug in de programmatekst.

1. Kennisontwikkeling

Het via onderzoek (door)ontwikkelen van kennis op de belangrijkste thema’s die te maken hebben met de kwaliteit van bestaan van mensen met een beperking.

2. Kennisbenutting

Het programma stimuleert de benutting van al eerder ontwikkelde kennis en producten. Dit wordt gedaan door in te zetten op het toegankelijk maken, bundelen, verspreiden, implementeren en borgen in praktijk, beleid, onderwijs en onderzoek.

3. Leren en professionaliseren

Het versterken van het leervermogen en leerklimaat van professionals in de gehandicaptensector. Hiermee kunnen professionals, samen met naasten, waarde toevoegen aan het leven van mensen met een beperking die aangewezen zijn op langdurige zorg en ondersteuning.

4. Kennisinfrastructuur 

Het programma wil het ontstaan van een volwassen kennisinfrastructuur in de gehandicaptenzorg stimuleren. Hier wordt onder andere aan gewerkt binnen de drie bovengenoemde programmalijnen. Daarnaast wordt nauw samengewerkt met andere partijen, bijvoorbeeld in de kenniscoalitie gehandicaptenzorg.

Binnen ZonMw vindt nauwe samenwerking plaats tussen programma’s die zich richten op dezelfde doelgroepen. Voor Gewoon Bijzonder is dat bijvoorbeeld het programma Langdurige Zorg en Ondersteuning, waar mensen met een langdurige zorgvraag (dus ook mensen met een verstandelijke beperking) centraal staan.

Het Kennisplein Gehandicaptensector is een samenwerking tussen Vilans, VGN en ZonMw. In 2024 is de samenwerkingsovereenkomst vernieuwd. Voor ZonMw is deze samenwerking zeer van belang als het gaat om het delen van kennis en producten die voortkomen uit programma’s die betrekking hebben op de gehandicaptensector, waaronder Gewoon Bijzonder. 

Verder vindt er, in het kader van het opbouwen van een kennisinfrastructuur, regelmatig overleg plaats met andere relevante partijen, zoals Zorginstituut Nederland, Vilans, Trimbos-instituut