Langer gezond: schadelijke cellen opruimen
Prof. dr. M. (Marco) Demaria (m), UMCG
Veroudering is het langzaam maar gestaag verslechteren van fysiologische parameters. Een belangrijke oorzaak van veroudering en het ontstaan van leeftijd-afhankelijk ziekten is de ophoping van oude – 'senescente' – cellen. Dit onderzoek wil de kenmerken van oude cellen identificeren en deze kenmerken inzetten voor de ontwikkeling van anti-verouderings interventies.
De invloed van stress op de ziekte van Parkinson
Dr. C. (Rick) Helmich (m), Radboudumc
Ik wil begrijpen waarom Parkinson patienten erg gevoelig zijn voor stress, of stress hun ziektebeloop versnelt, en of een interventie dit kan verminderen. Met hersenscans ga ik onderzoeken wat het effect is van een stressor (corona-pandemie) en een stress-reducerende interventie (mindfulness) op ziektebeloop en hersenfunctie bij de ziekte van Parkinson.
Alfastralers: een nieuwe behandelmethode voor therapie resistente kankercellen
Dr. S. (Sandra) Heskamp (v), Radboudumc
Immunotherapie is zeer effectief bij bepaalde vormen van kanker. Er zijn echter ook heel veel tumoren resistent tegen deze behandeling. De onderzoekster ontwikkelt een nieuwe methode om deze resistente kankercellen effectiever te behandelen met behulp van alfastralers. In combinatie met immunotherapie kan dit leiden tot een betere overleving van kankerpatiënten.
Uitgebreid beschermd tegen dementie
Dr.H. (Henne) Holstege (v), Amsterdam UMC, locatie VUmc
Herhalingen in de DNA-code kunnen de kans om Alzheimer te krijgen verhogen. We vergelijken herhalingen in de DNA-code van Alzheimer-patiënten en gezonde honderdplussers om te achterhalen welke herhalingen gevaarlijk zijn. Hiermee kunnen we individuele genomen gebruiken om te voorspellen wie er behandeld moet worden om hersenschade te voorkomen.
Immuuntherapie respons bij triple negatieve borstkanker onder het vergrootglas
Dr. M.K. (Marleen) Kok (v), Netherlands Cancer Institute
Een kleine groep triple negatieve borstkanker (TNBC) patiënten heeft duidelijk baat bij immuuntherapie middels immuun checkpoint remmers. Dit project richt zich op het identificeren van deze TNBC patiënten die succesvol met deze immuuntherapie kunnen worden behandeld en het vinden van nieuwe vormen van immuuntherapie voor TNBC.
Het vaatstelsel in kaart brengen voor nieuwe behandelingen tegen nierfalen
Dr. R.J.T. (Rafael) Kramann (m), Erasmus MC
Veranderingen in niervasculatuur en omliggende cellen zijn de belangrijkste oorzaken van chronische nierziekte. Met behulp van nieuwe genoom technologieën zullen onderzoekers complexe interacties en processen in dit compartiment ontrafelen om nieuwe medicijndoelwitten identificeren, met als einddoel therapieën te ontwikkelen voor patiënten die aan een nierziekte lijden.
AI bouwt bruggen voor prostaatkankerpatienten
Dr. ir. G.J.S. (Geert) Litjens (m), Radboudumc
De zorg voor prostaatkankerpatiënten kan verbeterd worden door bruggen te bouwen tussen medische disciplines. Ik ga kunstmatige intelligentie inzetten om radiologie en pathologie te integreren. Hierdoor kunnen we eindelijk begrijpen hoe het gedrag van de ziekte in de patiënt beïnvloed wordt door hoe het er onder de microscoop uit ziet.
Man-vrouw verschillen bij hartziekten verklaart
Dr. S.A.E. (Sanne) Peters (v), UMC Utrecht
Er zijn duidelijke verschillen tussen mannen en vrouwen op het gebied van coronaire hartziekten. Waardoor die verschillen komen is onduidelijk en dat belemmert de vertaling naar de klinische praktijk. Onderzoekers gaan met slimme statistische methoden op zoek naar verklaringen voor de man-vrouw verschillen bij hartziekten.
Malaria parasieten over de tolweg
Dr. M. (Meta) Roestenberg (v), Leiden University Medical Center
Een goed werkend malariavaccin is hard nodig. Genetisch verzwakte malaria parasieten kunnen geen ziekte veroorzaken en zijn daarom heel geschikt om het immuunsysteem te trainen. Om van genetisch verzwakte malaria parasieten heel krachtige vaccins te maken, gaan de onderzoekers er voor zorgen dat de vaccin-parasiet nog beter herkend wordt.
Graven onder de oppervlakte – chroniciteit van reumatoïde artritis begrijpen
Dr. H.U. (Ulrich) Scherer (m), Leiden University Medical Center
Reumatoïde artritis is een chronische auto-immuunziekte die opvlamt als de behandeling stopt. Onderzoekers hebben ontdekt dat, ondanks behandeling, specifieke afweercellen in patiënten aanhoudend actief blijven. Onderzoekers zullen single cel technologie gebruiken om deze immunologische ziekteactiviteit te begrijpen, de cellen tot rust te brengen en zo chroniciteit van ziekte te doorbreken.
Het instortende brein bij MS: Netwerken gebruiken om klinische achteruitgang te voorspellen
Dr. M.M. (Menno) Schoonheim (m), Amsterdam UMC
Multiple sclerose (MS) is een complexe neurologische aandoening, waarbij de meeste mensen motorisch en cognitief aangedaan worden. In dit project wil ik deze achteruitgang begrijpen en voorspellen door te bestuderen hoe schade zich verspreid door het hersennetwerk. Ook zal ik deze nieuwste inzichten direct naar de klinische praktijk brengen.
Darmkanker: wanneer goed veranderd in slecht
Dr. H.J.G. (Hugo) Snippert (m), UMC Utrecht
Patiënten met vroeg ontdekte darmkanker hebben minder invasieve behandelingen nodig die vaak curatief zijn. Echter, sommige van deze patiënten ontwikkelen dan al levensbedreigende uitzaaiingen. Hoe ontstaan deze vroeg uitzaaiende darmkankers? Beter begrip, herkenning en risico-inschatting op vroege uitzaaiing zorgt dat we iedere patiënt beter op maat kunnen behandelen.
Hoe ontspoort het geheugen in de T cellen van ons afweersysteem?
Dr. R. (Ralph) Stadhouders (m), Erasmus MC
T cellen gebruiken hun geheugen om snel bacteriën en virussen, maar ook tumorcellen te vernietigen. Bij ziekten als astma en kanker functioneren deze geheugencellen niet goed meer. De onderzoekers gaan met een moleculair vergrootglas op zoek naar de oorzaak van dit ontspoorde geheugen om nieuwe aanknopingspunten voor therapieën te vinden.
Vitamine G: Groene zorgboerderijen als omgeving om het welzijn van verpleeghuisbewoners te verbeteren
Prof. dr. H. (Hilde) Verbeek (v), Maastricht University
De omgeving vormt ons gedrag, maar hoe werkt dat voor verpleeghuisbewoners met dementie? Zorgboerderijen bieden een radicaal andere omgeving en lijken hiermee het dagelijks leven van bewoners te veranderen. De onderzoekers bestuderen het functioneren en welzijn van bewoners in zorgboerderijen en reguliere verpleeghuiszorg om effectieve omgevingselementen te identificeren.
Transfusie-gerelateerde acute longschade – een adembenemend syndroom
Dr. A.P.J. (Alexander) Vlaar (m), Amsterdam UMC
Bloedtransfusie is bedoeld om levens te redden, niet om ernstige schade te veroorzaken. De belangrijkste bijwerking is acute benauwdheid na een bloedtransfusie. Wetenschappers willen in dit VIDI-project een antwoord vinden hoe en waarom dit komt. Op basis van deze resultaten kunnen nieuwe strategieën ontwikkeld worden om bloedtransfusies veiliger te maken.