97 vooraanstaande wetenschappers ontvangen Vidi-beurs

De grote invloed van de kleine hersenen: de rol van het cerebellum in de ontwikkeling van autisme
Dr. H.J. Boele, Erasmus MC
Dit Vidi-project heeft als doel om de relatie tussen autisme en veranderingen in de hersenen te begrijpen. We zullen gebruik maken van diermodellen om de effecten van genetische en omgevingsfactoren op de structuur en activiteit van de hersenen te onderzoeken. We gaan specifiek kijken naar de rol van de kleine hersenen, een hersengebied dat geassocieerd wordt met autisme. Ons doel is om te ontdekken wanneer en hoe deze veranderingen in de hersenen plaatsvinden en leiden tot autistisch gedrag.
The big impact of the little brain: Uncovering the role of the cerebellum in autism developmental trajectories
Dr H.J. Boele, Erasmus MC
This Vidi project aims to understand how autism is related to changes in the brain. We will use animal models and examine the effects of genetic and environmental factors on the brain's structure and activity. Specifically, we will investigate the role of the cerebellum, a brain region linked to autism risk. We hope to identify when and how these brain changes occur and lead to autism behaviors.

Navigeren van behandeleffect door middel van een biologisch kompas bij patiënten met een shocklong
Dr. L.D.J. Bos, Amsterdam UMC - locatie AMC
Er is momenteel geen goede behandeling van een acute longaanval door een shocklong, en ongeveer 1 op 3 mensen die zo'n aanval krijgt gaat momenteel dood. Dit komt onder andere doordat we niet weten welke door medicijnen uitgelokte veranderingen in het lichaam goed zijn, en welke niet. In dit project onderzoek ik welke veranderingen ervoor zorgen dat mensen minder vaak doodgaan en hoe we dit kunnen gebruiken om beter onderzoek te doen en gepersonaliseerde behandelingen te geven.
Navigating treatment response in acute respiratory distress syndrome using a biological compass
Dr  L.D.J. Bos, Amsterdam UMC - location AMC
At the moment there is no effective treatment of acute respiratory failure, and around 1 in 3 people developing it die. This is due to our lack of understanding what changes in the body by the drugs we give are beneficial, and what changes are harmful. In this project, I study which changes cause patients to survive and how we can use this to do better research and improve personal care.

Maag-slokdarmkankers als dirigent van het afweersysteem
Dr. S. Derks, Amsterdam UMC – locatie VUmc
Maag-slokdarmkanker cellen zijn kampioen in het onderdrukken van het afweersysteem: een belangrijke reden dat immuuntherapie en chemoradiotherapie vaak niet werkt. De aanvrager onderzoekt op welke manier de kankercellen nabije afweercellen inactiveren om deze kennis te gebruiken voor het testen van nieuw afweerstimulerende therapieën in van patiënt-afkomstige tumor modellen in de REACT-studie.
Targeting gastro-esophageal cancer cells to liberate immunity
Dr S. Derks, Amsterdam UMC – location VUmc
Gastroesophageal cancers behave as master repressors of the immune systems; an important reason for unresponsiveness to immunotherapy and chemoradiotherapy. This project aims to identify the mechanisms cancers use to inactive approaching immune cells. Through these studies, the applicant will test new immune activating strategies to improve outcome in this disease.

Intrinsieke afweer tegen virusinfecties van het zenuwstelsel
Dr. M. van Gent, Erasmus MC
Virusinfecties van het zenuwstelsel kunnen zeer ernstige gevolgen hebben, zoals blijvende neurologische schade bij pasgeborenen, ooginfecties die kunnen leiden tot permanente blindheid, en ontstekingen in de hersenen met dodelijke afloop. In dit onderzoek zal worden bepaald hoe zenuwcellen zich bewapenen tegen deze infecties om ervoor te zorgen dat schadelijke virussen niet kunnen binnendringen. Een beter inzicht in deze beschermende processen zal aanknopingspunten bieden voor de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen en therapieën om deze virusinfecties te bestrijden en daarmee ernstige aandoeningen aan het zenuwstelsel te voorkomen.
Intrinsic neuronal control of neurotropic virus infection
Dr M. van Gent, Erasmus MC
Virus infections of the human nervous system can have severe deleterious consequences, including neonatal infections with permanent sequelae, eye infections that can lead to permanent blindness, and potentially fatal inflammation of the brain. In this project, it will be investigated how neuronal cells arm themselves against incoming viruses to prevent infection and virus proliferation. Understanding these protective processes is a crucial step towards the development of improved therapeutics to combat virus infections and prevent serious damage to the fragile nervous system.

Afweercellen in de buikholte werken kankercellen in de hand
Dr. J. Grootjans, Amsterdam UMC - locatie AMC
Naar het buikvlies uitgezaaide dikke darmkanker reageert slecht op behandeling en kent daarom een zeer hoge sterfte. In dit project wordt onderzocht of bepaalde afweercellen in de buikholte bijdragen aan de slechte respons op therapie. Daarnaast wordt onderzocht of het onderdrukken van deze afweercellen in de buikholte de respons op behandeling kan verbeteren, om zo de sterfte en kwaliteit van leven van patiënten met deze ziekte te verbeteren.
 Abdominal cavity immune cells facilitate cancer cells
Dr J. Grootjans, Amsterdam UMC - location AMC
Peritoneal metastasized colorectal cancer responds poorly to systemic therapy and therefore has very high mortality rates. In this project, the researchers will study whether specific peritoneal immune cells contribute to poor response to therapy. In addition, the researchers will determine whether depleting these peritoneal immune cells improves response to therapy, to ultimately improve survival and quality of life of patients with this disease.  

Methylglyoxaal stress in darmflora en humane metabole ziekten: twee zijden van dezelfde munt?
Dr. N.M.J. Hanssen, Amsterdam UMC - locatie AMC
Waarom ontwikkelen steeds meer mensen diabetes met complicaties die kunnen leiden tot blindheid, hart- en vaatziekten en amputaties? In dit project wordt onderzocht of er door stofwisseling van de giftige suikermetaboliet methylglyoxaal een wisselwerking tussen de darmflora en mens ontstaat, die hieraan ten grondslag ligt. In dit project wordt een combinatie van klinische (bevolkings)studies en laboratorium onderzoeken gebruikt om meer basaal inzicht en mogelijke aangrijpingspunten in de rol van het microbiële methylglyoxaal metabolisme voor menselijke gezondheid te verkrijgen.
Methylglyoxal stress in the gut microbiome and human metabolic disease: two sides of the same coin?
Dr N.M.J. Hanssen, Amsterdam UMC - location AMC
Why do people increasingly develop diabetes with associated complications that may lead to blindness, cardiovascular disease and amputations? In this project it is investigated whether metabolism of the toxic sugar metabolite methylglyoxal mediates an interaction between the gut microbiome and the human host, driving the diabetes pandemic. In this project a combination of clinical cohorts and laboratory studies is used to gain deeper understanding into the consequences of microbial methylglyoxal metabolism and find potential therapeutic targets.

Spelregels voor antilichaamselectie
Dr. B.A. Heesters, Universiteit Utrecht
Antilichamen verbeteren zich continue tijdens ziekte of vaccinatie. Het lichaam doet dit door heel veel verschillende antilichamen te maken en daarna de beste te selecteren. Gespecialiseerde ondersteunende cellen bepalen de regels voor dit selectieproces, maar wat deze wetten zijn blijft een mysterie. De onderzoekers gaan testen wat de spelregels zijn en hoe ze gebroken kunnen worden. Door dit immunologische spel te begrijpen, willen de onderzoekers immuunziektes overwinnen en vaccinatie-inspanningen revolutioneren.
Antibody selection, rules of the game
Dr B.A. Heesters, Utrecht University
Antibodies constantly improve during disease. The body achieves this by producing many antibodies and then selecting the best ones. However, the rules governing this selection process, set by specialized support cells, remain a mystery. In this pioneering research, the researchers aim to unveil these rules, as understanding them is crucial to breaking them. By mastering the laws of this immunological game, the researchers strive to conquer diseases and revolutionize vaccination efforts.

In gesprek over het onbekende - een interdisciplinair perspectief op communicatie over onzekerheid in de gezondheidszorg
Dr. M.A. Hillen, Amsterdam UMC - locatie AMC
Onzekerheid is overal in de gezondheidszorg, variërend van onduidelijke screeningsresultaten tot ambiguïteit over diagnose en onvoorspelbare effecten van behandeling. Zorgprofessionals moeten zulke onzekerheden tegenwoordig met patiënten bespreken. Maar het ontbreekt hen aan begeleiding in hoe ze dat het beste aanpakken zonder patiënten te schaden. Dit project zal in kaart brengen hoe zorgprofessionals onzekerheid het beste met patiënten kunnen bespreken in verschillende medische contexten. Het onderzoek leidt tot communicatie-aanbevelingen en trainingsinterventies waarmee zorgprofessionals en patiënten worden geholpen bij het herkennen, bespreken en omgaan met onzekerheid. 
Discussing the unknown - an interdisciplinary perspective on communicating uncertainty in health care
Dr M.A. Hillen, Amsterdam UMC - location AMC
Uncertainty is everywhere in medicine, ranging from unclear screening results, through ambiguous diagnosis, to unpredictable treatment effects. Healthcare professionals nowadays need to discuss such uncertainties with patients, but lack guidance in how to do so optimally and without harming patients. This project will map how clinicians can optimally discuss uncertainty with patients in multiple clinical contexts. It will result in practice recommendations and training interventions to support healthcare professionals and patients in recognizing, discussing and managing uncertainty.

De andere kant van ADHD
Dr. M. Hoogman, Radboudumc
Mensen met ADHD ervaren ook positieve kanten van ADHD, maar willen we deze aspecten gebruiken op school, op het werk en in de zorg, dan moeten we eerst nog meer over ze weten want onze huidige kennis is nog te beperkt. In dit project wordt onderzocht hoe anderen (leraren, werkgevers) tegen positieve kanten van ADHD aankijken, welke neurobiologische factoren ten grondslag liggen aan deze aspecten zodat we ze beter kunnen begrijpen en hoe omgevingsfactoren een rol spelen bij de positieve aspecten van ADHD. Dit zal bijdragen aan een gebalanceerder beeld van ADHD, wat kan leiden tot een inclusievere benadering van ADHD. Strengths in ADHD: Looking at it from a different angle
Dr M. Hoogman, Radboudumc
People with ADHD also experience positive aspects of ADHD, but before these aspects can be used at school and work or in clinical care, we need to learn much more about them, because our current understanding is limited. In this project we will investigate: 1. How others (e.g. teachers, employers) see strengths in ADHD to go beyond the self-reported strengths in ADHD, 2. Which neurobiological factors are related to these strengths, and 3. How environmental factors play a role in strengths in ADHD. The outcomes will contribute to a more balanced picture of ADHD, facilitating a more inclusive approach to ADHD.

VACCINAGE: het begrijpen van de verminderde effectiviteit van vaccinaties in ouderen
Dr. S.P. Jochems, Leids UMC
Naarmate we ouder worden, neemt onze vatbaarheid voor infecties toe. Tegelijkertijd zijn vaccinaties die kunnen beschermen tegen ziektes zoals longontsteking minder effectief bij ouderen. Dit project gebruikt nieuwe immunologische onderzoeksmethoden om de onderliggende oorzaken hiervan te ontdekken met als uiteindelijk doel bij te dragen aan het verbeteren van de effectiviteit van vaccins bij ouderen.    
VACCINAGE: understanding reduced vaccine responses in older adults
Dr S.P. Jochems, Leiden UMC
As we age, our susceptibility to infections increases. At the same time, vaccinations that can protect against disease such as pneumonia are less effective in older adults. This project uses state-of-the-art immunological methods and unique sampling to identify the underlying causes, which can contribute to improving vaccine effectiveness in older adults.

De voorwaarden voor succesvolle preventie van obesitas
Dr. J.D. Mackenbach, Amsterdam UMC – locatie VUmc
De huidige aanpak ter preventie van obesitas heeft maar beperkt effect. Er zijn aanwijzingen dat commerciële voedingsbedrijven de invoering van effectieve beleidsmaatregelen zoals een suikertaks proberen tegen te houden. Hoeveel invloed die commerciële strategieën daadwerkelijk hebben in vergelijking met andere factoren, zoals publieke opinie en bereidheid tot regulering door de overheid, is onbekend. In dit project ontrafelen onderzoekers de manieren waarop commerciële bedrijven beleid gericht op de preventie van obesitas beïnvloeden, en de voorwaarden waaronder de overheid (mogelijk) strengere beleidsmaatregelen invoert.    
Prevention of obesity: from failure to success
Dr J.D. Mackenbach, Amsterdam UMC – location VUmc
The current approach to obesity prevention is failing. One important but underexposed reason is that public health interventions aimed at reducing the consumption of unhealthy foods are diametrically opposed to commercial strategies aimed at maximizing the sales and consumption of unhealthy foods, and policy makers are reluctant to intervene. In this project, researchers will unravel the ways in which commercial companies influence whether or not effective obesity prevention policies such as a sugar tax are adopted, and identify the conditions under which governments opt for stricter obesity prevention policies.

Hoe suikers gebruikt kunnen worden voor bloedcel transfusies en bestrijding van bloedkanker
Dr. A.E. Marneth, Radboudumc
Suikers zijn onmisbaar voor cellen in ons bloed. Suikers leveren cellen niet alleen energie binnenin cellen, maar zijn ook aanwezig aan de buitenkant van cellen en spelen daar een belangrijke rol in het ontvangen van groeisignalen. Dit project zal aantonen hoe suikers die aan de buitenkant van cellen vastzitten, de groei van bloedkankercellen stimuleren. Daarnaast wordt bestudeerd of het verminderen van specifieke suikers de groei van bloedkankers remt als mogelijke nieuwe therapie voor bloedkanker.
Using sugars for blood cell transfusions and treatment of blood cancer
Dr A.E. Marneth, Radboudumc
Sugars are indispensable for the cells in our blood. Sugars do not only provide energy to cells, but are also present on the outside of cells where they play an important role in receiving growth signals. This project will elucidate how sugars present on the outside of cells, stimulate growth of blood cancer cells. Additionally, it will show whether reduction of specific sugars inhibits the growth of blood cancer cells and could be used as a potential novel way of treating blood cancer.

Een natuurlijke metaboliet om diabetes te behandelen
Dr. E. Rampanelli, Amsterdam UMC - locatie AMC
De prevalentie van diabetes mellitus type 1 en 2 (DM1, DM2) neemt elk jaar toe, waardoor deze chronische aandoeningen een steeds belangrijker gezondheidsprobleem vormen. Ontsteking en dysfunctie van insuline producerende bètacellen in de alvleesklier spelen een centrale rol in het ontwikkelen van zowel DM1 als DM2. Mijn onderzoeksgroep heeft een natuurlijk voorkomende metaboliet ontdekt die wordt uitgescheiden door bacteriën in de darm en zowel de functie van bètacellen bevordert als ontsteking remt. Deze studie heeft als einddoel om te onderzoeken of deze metaboliet kan worden ingezet als natuurlijk therapeutisch middel tegen het verergeren van DM1 en DM2.
A natural metabolite to treat diabetes
Dr E. Rampanelli, Amsterdam UMC - location AMC
Type 1 and 2 diabetes (T1D, T2D) are highly prevalent diseases, representing a huge burden to the healthcare system. Systemic inflammation as well as malfunction of the pancreatic beta-cells, which produce insulin, are part of the causes of T1D and T2D. My research group has discovered a new natural metabolite, which is produced by gut bacteria and can counteract inflammation as well as stimulate the function of beta-cells. This project has the final goal to determine if this metabolite represents a new natural therapeutic agent against the progression of T1D and T2D.

De werking van schildklierhormoon in menselijke hersencellen
Dr. W.E. Visser, Erasmus MC
Schildklierhormoon is cruciaal voor de hersenontwikkeling bij mensen. Dit multidisciplinaire project bestudeert de werking van schildklierhormoon op ontwikkeling van menselijke hersenen met een combinatie van stamcel technologie en vooruitstrevende beeldvorming, om zo de rol van schildklierhormoon in gezondheid en in ziekte beter te begrijpen.    
The action of thyroid hormone in human brain cells
Dr W.E. Visser, Erasmus MC
It is well known that thyroid hormone is critical for human brain development. This multidisciplinary project uses human brain samples, stem cell technology and advanced brain imaging to better understand the actions of thyroid hormone in human brain development, both in health and disease.

De ins en outs van de epileptische bron als gids voor epilepsie chirurgie
Prof. dr. M. Zijlmans, UMC Utrecht
1 op de 100 mensen hebben epilepsie. Focale epilepsie, dus vanuit één plek in de hersenen, kan genezen worden met epilepsie chirurgie en dit kan mensen een levenslange ziekte besparen. Daarvoor moet de neurochirurg zo precies mogelijk weten waar de epilepsie vandaan komt. Dit kan volgens de onderzoeker door het elektrische hersensignaal tijdens hersenoperaties direct van de hersenschors te meten met speciale elektroden-matjes en de signalen met onder meer artificiële intelligentie te bestuderen. Epilepsie is niet alleen vervelend door de epileptische aanvallen, maar beïnvloedt ook de werking van de gezonde hersenen. De onderzoeker wil de relatie tussen gezond en ziek weefsel beter begrijpen via het elektrische signaal. Als laatste maakt dit project een stap richting de toekomst, door te kijken hoe we van buitenaf de epileptische signalen zo goed mogelijk op kunnen vangen. 
The ins and outs of the epileptic source to guide epilepsy surgery
Prof. M. Zijlmans, UMC Utrecht
1 in 100 people suffer from epilepsy. Epilepsy that starts focally in the brain can be cured by surgery and this can save people from having a lifelong disease. The surgeon needs to know exactly where the epilepsy is coming from. The researcher believes this can be achieved by recording the electric signal with special electrode grids directly from the brain's surface and with specific signal analysis including artificial intelligence. Epilepsy is not just seizures, but also effects healthy brain functioning. The researcher will increase understanding about the interaction between diseased and healthy brain through the electrical signal. A step towards the future is a new recording method that will try to capture this electrical epileptic signal signature from the outside.

Samenwerking tussen artsen en computers om betere diagnoses te stellen
Dr. L. Zwaan, Institute of Medical Education Research Rotterdam (iMERR)/ Erasmus MC
‘Computermodellen kunnen huidkanker beter diagnosticeren dan artsen’ is een kop die u in de krant kunt tegenkomen. Computers worden inderdaad steeds beter in het diagnosticeren van ziekten zoals huidkanker. Een samenwerking tussen arts en computer kan het diagnostisch proces aanzienlijk verbeteren, maar het is nog niet duidelijk hoe die samenwerking eruit moet zien. Dit onderzoek zal daar inzicht in geven.    
Rules of engagement: unraveling the best strategies for physician-computer collaboration in the diagnostic process
Dr L. Zwaan, Institute of Medical Education Research Rotterdam (iMERR)/ Erasmus MC
‘Computers outperform doctors in diagnosing skin cancer’ is a headline you might see in the newspaper. Computers are indeed reaching high levels of diagnostic performance and diagnostic accuracy can improve substantially if physicians and computers collaborate. However, it is unclear how this collaboration should occur. This project will reveal optimal ways for collaboration between computers and physicians in the diagnostic process.