Levensreddende wonddouche op weg naar de markt

Toen hartchirurg Dave Koolbergen in 2012 in het Amsterdam UMC-UvA met zijn uitvinding voor een wonddouche naar het patentbureau stapte, besefte hij nog niet dat hem een zeer langdurig traject te wachten stond. ‘Er waren wel mensen die zeiden: “Pas op, dat gaat tien jaar duren”, maar dat zegt je dan niet zoveel.’

Koolbergen had al vaker binnen zijn vakgebied uitvindingen gedaan, maar die waren blijven liggen. Deze keer was zijn gevoel van urgentie groter. Hij wist dat zijn uitvinding, een manier om de wond na een openhartoperatie te spoelen en daarmee postoperatieve nabloedingen te voorkomen, nodig was. ‘Tijdens mijn opleiding in de jaren negentig waren er na de openhartoperaties regelmatig nabloedingen. We stonden iedere nacht borstkassen opnieuw open te maken.’ Om de oorzaak van de bloeding te vinden werd de wond met warm water gespoeld, waarna de bloedingen meestal stopten. Langzaam ontstond zo het idee van een wonddouche. 

‘Toen ik het idee besprak met mijn baas vond die het een beetje eng, omdat je bij het spoelen geen zicht had op de totale hoeveelheid bloedverlies’, zegt Koolbergen. Het idee verdween in de koelkast. In de jaren erna had hij op verschillende werkplekken opnieuw met veel heroperaties te maken. ‘Van de mensen die we opereren heeft 40 procent verklevingen rond het hart die zijn ontstaan bij eerdere operaties. Bij elke operatie staan we twee uur littekens weg te knippen, voor we kunnen beginnen. Als iemand vier of vijf hartoperaties heeft gehad, herken je daarbinnen bijna niks meer. Daardoor nemen de sterfte en de risico’s toe. Het  spoelen van de wond zou dat kunnen voorkomen. Ik ging opnieuw nadenken: hoe kunnen we het wél doen? Met de toekenning van de ZonMw-subsidie begon het ontwikkelen van een apparaat echt te lopen.’

Om de temperatuur en het bloedverlies bij het doorspoelen goed te meten, was automatiseren een oplossing. Met het idee voor een proefopstelling voor een wonddouche, de Continue Postoperative Pericardiale Flush (CPPF), ging Koolbergen naar het UvA-patentbureau. Zij hielpen met de aanvragen voor de eerste geldbeurzen en bekeken of het idee patenteerbaar was. ‘Ik ben niet iemand met een commerciële inslag’, zegt Koolbergen. ‘Maar als je investeerders wilt vinden, moet het product beschermd zijn.’ Bij het regelen van het intellectueel eigendom kon hij kiezen uit twee opties: de uitvindersregeling, met een gelijke eigendomsverdeling tussen werkgever, afdeling en hemzelf, of voor eigen risico een bedrijf beginnen met een klein percentage van de aandelen. Hij koos met de oprichting van Haermonics voor het laatste. ‘Voor je het weet heb je een bedrijfje.’

Met hulp van the European Healthtech Venture Builder (NLC), een bedrijf dat medische start-ups begeleidt, zette Koolbergen een businessteam op en ging hij op zoek naar investeerders. De volgende stap was het laten meedenken van stakeholders. Twee studenten – een klinisch onderzoeker en een medical design engineer – organiseerden een bijeenkomst waar ic-verpleegkundigen, cardiochirurgen, intensivisten en anesthesisten het experimentele spoelsysteem beoordeelden. ‘De CPPF is misschien een leuk idee van mij, maar zíj moeten ermee werken’, zegt Koolbergen. ‘Verpleegkundigen vonden het een enorme verbetering. De drainpotten op de grond zijn onhandig, je moet ze steeds in de gaten houden. Ons apparaat heeft een display op makkelijk leesbare hoogte, die het aangeeft als bepaalde niveaus overschreden worden. Dat geeft gemoedsrust.’

Daarnaast werd de gebruiksvriendelijkheid van de proefopstelling getest in zes ziekenhuizen. Er werd bijvoorbeeld gekeken of hij makkelijk van de operatiekamer naar de IC te verhuizen was. De reacties van de gebruikers waren positief, zegt Koolbergen. Ook het customer development program dat zijn team opzette om te onderzoeken hoe potentiële klanten denken over bloedverlies en wonddrainage, gaf animo om door te gaan. ‘Slechts een klein groepje hartchirurgen vindt nog steeds dat nabloedingen onvermijdelijk zijn. Dat geldt met name voor niet-academische ziekenhuizen, omdat zij minder complexe openhartoperaties uitvoeren dan academische.’ In de toegenomen belangstelling speelt ook het stijgende gebruik van bloedverdunners mee. ‘Daardoor zijn steeds meer mensen na de operatie heel “nat”’, vertelt Koolbergen.

De CPPF past in het overheidsbeleid voor medische technologie die bijdraagt aan toegankelijke, doelmatige en betaalbare zorg. Het business model rekent een kostenbesparing voor van 2000 euro per patiënt. Afgelopen mei werd een investering binnengehaald van de BOM (Brabantse Ondernemings Maatschappij) en een durfkapitalist uit Duitsland, waarmee momenteel een prototype wordt gebouwd. Daarna moet de CE-certificering geregeld worden en gaan meerdere ziekenhuizen de wonddouche beproeven. ‘We mikken op een start van onze internationale multicenterstudie in 2022. Inmiddels hebben vijf key opinion leaders in Duitsland, Frankrijk, de VS en Nederland zich aangesloten. Onderzoekers van naam gaan enorm helpen bij de acceptatie.’

Auteur: Annette Wiesman
Foto: Studio Oostrum
Publicatiedatum: 18 december 2020