BrabantZorg speelt 18 FTE vrij dankzij beeldzorg: 'E-health geeft cliënt een stukje leven terug'

Zorgorganisatie BrabantZorg heeft door de urgentie van de coronacrisis beeldzorg sneller geïmplementeerd. Met behulp van SET-subsidie hebben zij inmiddels een sterke business case en weten zij wat ervoor nodig is om dergelijke e-health toepassingen te doen slagen.

BrabantZorg biedt zorg aan 11.000 cliënten in de regio Oss, Uden, Meierijstad en Den Bosch. De organisatie biedt ondersteuning, welzijn, zorg en wonen en levert beeldzorg via de Compaan. Met de Compaan kunnen cliënten gemakkelijk contact zoeken met zorgmedewerkers en familie. Beeldzorg bevordert sociaal contact, bestrijdt eenzaamheid en faciliteert meer eigen regie en veiligheid. De preventieve werking van Beeldzorg zorgt voor afname in de zorgconsumptie. Wij spraken met Lieke van Sleeuwen, wijkverpleegkundige in de gemeente Meierijstad en Jeroen Hankel, projectleider bij BrabantZorg over de resultaten en successen van hun SET-traject. 

Toen er tijdens corona urgentie ontstond om snel op te schalen met beeldzorg, pakten Jeroen en zijn collega’s de telefoon om met leveranciers te bellen over de maximale inzet van de Compaan. De SET-subsidie zorgde ervoor dat de opstartkosten gedekt waren en er op grote schaal kon worden geïmplementeerd. Dankzij de sterke fundering die zij met de SET-subsidie gelegd hebben, houden ze nu meer uren over. De bespaarde uren besteden zij aan fysieke zorg voor cliënten die echt niet zonder kunnen. Ook hoeven zij minder vaak nee te zeggen. En dat doet iemand met een zorghart goed.

De coronacrisis heeft voor velen het nut van de Compaan bewezen. Want hoe fijn is het om eenzaamheid op te lossen door te bellen met je familie en elkaar te kunnen zien en beleven? En hoe leuk is het dat je spelletjes kunt spelen op de Compaan, en tegelijkertijd even snel kunt bellen met een verpleegkundige tijdens het koken? Dat je niet thuis hoeft te blijven voor ondersteuning bij het innemen van je medicatie? Hulpmiddelen zoals de Compaan geven mensen hun leven terug, als je het Lieke en Jeroen van BrabantZorg vraagt.

Het succes van de implementatie ligt volgens Jeroen en Lieke vooral bij de medewerkers die hem gebruiken. Zij zijn de ambassadeur naar de cliënt en hun mantelzorger, maar ook naar hun collega’s. Jeroen: “Er zijn teams die je 10 Companen kunt geven en die zorgen dat het goed komt, en er zijn teams die extra overtuiging en ondersteuning nodig hebben bij de implementatie. Sommige teams hebben veel op hun bordje, die kun je niet zomaar overvoeren met extra dingen.” Nu er rust is ziet BrabantZorg dat er een goed fundament is met veel 'best practices'; “We zien dat het echt werkt en dan stap je af van de vraag ‘of’ en ga je naar de vraag ‘Hoe?’”, vertelt Jeroen.

Lieke heeft een afstudeerscriptie geschreven over de ervaring van cliënten met beeldbellen. Zij had daarom de taak om collega’s mee te nemen in de transformatie naar digitale zorg. Lieke: “Het is mooi om te zien wat voor mogelijkheden het biedt bij cliënten, het is gewoon een hele grote aanvulling. Voor cliënten in de laatste levensfase met een medische handeling zoals sondevoeding of katheterzorg, is beeldzorg bijvoorbeeld een fijn hulpmiddel. Een ander groot voorbeeld is dat we niet meer langs hoeven bij mensen die medicatie gebruiken." In sommige gevallen bespaarde beeldzorg contactmomenten met de huisarts of huisartsenpost, en kon de thuiszorg de zorgvraag oplossen. Dat is een mooie ontwikkeling die ademruimte geeft.

Jeroen en Lieke hebben voornamelijk de strategie van verleiden gekozen. Door een goed ondersteuningsaanbod en een rijk trainingsaanbod te ontwikkelen, boden zij teams veel handvaten om aan de veranderingen te wennen. Daarnaast hoeft ook niet iedereen technisch opgeleid te worden. Alleen collega's met technische kennis zullen betrokken worden bij de installatie. Ook is gespreksvoering erg belangrijk volgens Lieke: "Mensen krijgen mee dat er druk op de zorg staat en zullen daardoor ook sneller denken ‘Laten we het een kans geven’". Ook focust BrabantZorg zich op de nieuwe generatie zorgvragers, door die warm te maken voor innovatie.

De resultaten van BrabantZorg zijn positief: “Onze doelstelling was 350 unieke cliënten ondersteunen met beeldzorg. In totaal waren dat om en nabij de 375 unieke gebruikers. Actief hebben we nu 250/260 cliënten die op dit moment een Compaan thuis hebben staan. Dat is een heel mooi aantal”, laat Jeroen weten.

De impact van deze e-health oplossing reikt verder dan enkel het instrument zelf. Op de vraag of mensen zelf naar de Compaan vragen vertelt Lieke: “Mensen vragen nog niet zelf naar de Compaan, maar wij zijn 'm nu wel actief aan het introduceren bij huisartsen en praktijkondersteuners".

BrabantZorg ontdekt steeds meer handigheden en toepasmogelijkheden. Jeroen: "Op het moment dat we enigszins een ingang voelen proberen we het. Ook als je niet weet of het een succes gaat worden. Stiekem kunnen mensen namelijk best wel veel.” Voor een vrouw die steeds vergat om haar medicatie in te nemen en te eten is beeldzorg bijvoorbeeld ingezet zonder fysieke zorg te hoeven verlenen. Inmiddels is de beeldzorg opgehoogd naar 2 keer per dag. Lieke: "Ik verwachtte dat deze vrouw op den duur wel in zorg zou komen, maar we hebben het dusdanig ingezet dat fysieke zorg dus nog steeds niet nodig is”. 

In 12 maanden hebben er 60.000 beeldzorgsessies plaatsgevonden. Daarmee werden er 10 minuten reistijd en 8 minuten zorgtijd per zorgmoment vrijgespeeld, wat bij Brabantzorg 18 FTE (fulltime werknemers) betekent. Jeroen: "Het scheelt ongeveer 85 uur per client per jaar die we anders kunnen inzetten”. Een fantastisch resultaat dat de kwaliteit van de zorg ten goede komt.

Jeroen gaat binnenkort alle teams vragen of ze kunnen meekijken naar de cliëntenpopulatie, voor het inzetten van digitale zorg. Jeroen: “Men moet zelf voelen en inzien dat men er iets aan heeft". Zo zijn er bijvoorbeeld cliënten die direct met steunkous-ondersteuning zijn begonnen toen dat beschikbaar kwam en nu helemaal geen zorg nodig hebben. Ook wil hij bij revalidatiezorg mensen eerder thuiskrijgen met behulp van beeldzorg.

Jeroen denkt dat BrabantZorg nu wel een punt heeft bereikt waar er vertrouwen is om te kunnen opschalen. “Ik denk dat ik het meest trots ben op de medewerkers en mijn consulenten zorgtechnologie, die de schouders eronder hebben gezet om er een succes van te maken. Het zijn de zorgmedewerkers die het doen.” Ze zien ook dat andere organisaties veel aankloppen voor het samen ontwikkelen: “Je ziet de ontwikkeling van samen leren".  Zo zit Jeroen in een regionale samenwerking innovatiekerngroep. Hij denkt dat niet willen concurreren de sleutel tot succes is. Niet iedereen hoeft volgens hem namelijk dezelfde zoektocht te doorstaan.  Jeroen: “Wij hebben het ook geleerd bij Sensire, die weer een stap op ons voorliep". Innoveren is ook leren van de best practices van anderen.

Wanneer het implementatiestuk voorbij is, gaat BrabantZorg borgen. En dat is spannend volgens Lieke: “Bij de implementatie zit al het personeel er bovenop en bij borging moet je het echt zelf gaan doen. En als mensen dan die noodzaak, of de wil minder hebben moet je daar heel erg aan trekken". Dan is het een kunst om te zorgen dat iedereen bijblijft en een kwestie van communiceren en blijven promoten.

BrabantZorg heeft ook een innovatie lab genaamd T-Huiz. Het team van ZonMw is daar recentelijk nog wezen kijken en was erg onder de indruk van de technologieën die daar tentoongesteld worden. T-Huiz is bedoeld voor medewerkers, cliënten, bewoners, mantelzorgers en andere instellingen en ook voor studenten om geïnspireerd te raken. “Adoptie is en blijft de grootste uitdaging. Een belangrijke poot zijn leerlingen, dus de toekomstige professional die al opgevoed wordt met technologie. Je probeert daar eigenlijk een beetje het fundament te leggen”, vertelt Jeroen.

Afsluitend heeft Lieke nog een advies voor andere zorg innovatoren: “Ga gewoon dingen uitproberen. Ga zoeken naar mensen die de technologie kunnen gebruiken en die daarmee echt een stukje leven terugkrijgen. Als je kunt kiezen tussen een Compaan die je overal mee naartoe kunt nemen om te bellen voor je medicatie, of een verpleegkundige die iedere dag voor je deur staat, dan denk ik dat iedereen toch wel kiest voor de Compaan.” 

Jeroen laat verder nog weten: “De SET heeft ons heel erg geholpen om deze basis te bouwen. En dat is natuurlijk superfijn want bij innovatie, zeker in het begin, is geld een zorg".

Onlangs bezocht ZonMw T-Huiz, een initiatief van BrabantWonen en BrabantZorg, in samenwerking met het Koning Willem I College. Twee volwaardige woningen in ‘s-Hertogenbosch en Oss zijn ingericht met meer dan 70 hulpmiddelen en innovatieve zorgtechnologie. Bij T-Huiz kunt u zelf ervaren hoe iemand met behulp van deze middelen (langer) comfortabel thuis kan blijven wonen. Zorgorganisaties, cliënten, mantelzorgers en studenten zijn van harte welkom om langs te komen.