Leven met dementie (KIC)

Aanleiding 

Dementie heeft een enorme impact op de maatschappelijke participatie en de kwaliteit van leven van degene die eraan lijdt, maar ook op zijn of haar directe omgeving. We weten vooralsnog slechts in beperkte mate hoe hier adequaat mee om te gaan. Er valt nog veel te leren en te ontdekken door zorgvuldige verkenning en onderzoek naar mensen met (beginnende) dementie en hun omgeving. Daarom lanceerde NWO deze subsidieoproep.

Doel

De missiedoelstelling vanuit de KIA Gezondheid & Zorg is dat in 2030 de kwaliteit van leven van mensen met dementie met 25% is toegenomen. Hiervoor worden drie elementen van belang geacht:

1. Onderzoek naar mechanisme(n) van initiatie, preventie en behandeling van dementie;
2. Inzicht in werkzame elementen ten aanzien van:
   1. preventie van dementie
   2. preventie van de invaliderende gevolgen van dementie, naast (het geven van) generieke leefstijladviezen;
3. Onderzoek naar het verhogen en/of behouden van de ervaren kwaliteit van leven van mensen met dementie. Zo ook van hun mantelzorgers en de bijdrage hieraan door het formele zorgsysteem al dan niet met behulp van technologie.

In de oproep wordt gefocust op twee interdisciplinaire onderzoekslijnen waarin voor beide lijnen verbinding wordt gelegd met de sleuteltechnologie artificiële intelligentie (AI):

1. Mechanistisch onderzoek, uitmondend in kwalitatief hoogwaardige diagnostiek, prognostiek en interventies;
2. Onderzoek naar psychosociale interventies gericht op gepersonaliseerd zelf- en samenmanagement en op bruikbare technologie voor mensen met dementie en hun (in)formele zorgverleners.

Samenwerking

In deze subsidieoproep staat interdisciplinaire samenwerking centraal. Binnen één consortium werken publieke en private partijen en onderzoekers uit diverse wetenschappelijke disciplines (alfa, bèta en gamma) samen.

Gehonoreerde projecten

Young onset dementia: mechanisms of selective vulnerability and their contribution to disease presentation (YOD-molecular)

Prof. Dr. Y.A.L. Pijnenburg (KICH1.GZ02.20.004) – Amsterdam UMC
Dementie op jonge leeftijd, meestal veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer of fronto-temporale dementie, wordt vaak te laat herkend, mede door de atypische symptoompresentaties. Dit onderzoek richt zich op het béter herkennen van dementie op jonge leeftijd, door nieuwe testen te ontwikkelen om het gedrag, sociaal-cognitieve vaardigheden, taal en waarneming te meten. Ook richten we ons op het ontrafelen van het onderliggende mechanisme door biologische kenmerken van specifieke hersengebieden in kaart te brengen en met behulp van artificiële intelligentie modellen te maken waarin klinische en biologische kenmerken gekoppeld worden. Hiermee versnellen we de diagnostiek en de ontwikkeling van nieuwe therapieën.

Consortium
AmsterdamUMC, VU, HU, RUG, EMC, TUD, Winterlight Labs (USA), Immuneering (USA), BioSensics, Young-onset dementia Knowledge Center, Amsterdam Neuroscience, Royal Melbourne Hospital  (AU), FTD Lotgenoten, NL Geheugenkliniek Netwerk, Alzheimer Nederland, Team Alzheimer, LUMC

Quality of Life by use of Enabling AI in Dementia (QoLEAD)

Prof. Dr. W.A. IJsselsteijn (KICH1.GZ02.20.008) – Technische Universiteit Eindhoven
Technologische innovaties zijn dringend nodig om de kwaliteit van leven bij dementie te verbeteren. Echter, bestaande technologische oplossingen sluiten vaak niet goed aan bij individuele behoeften en zijn onvoldoende toegankelijk. QoLEAD benut de kracht van AI om passende, warme, slimme zorgoplossingen te leveren op drie kerndomeinen: 1) gezondheid, veiligheid, kwaliteit van zorg; 2) sociale participatie en sociaal contact; 3) autonomie, zingeving, zelfrespect. Mensen met dementie en mantelzorgers sturen deze innovaties in een open netwerk van praktijklocaties, kennisinstellingen en bedrijven met als ultieme impact een betere kwaliteit van leven.

Consortium
TU/e, UM, RU, TUDelft, TNO, UMCG, Fontys HS, UT/Tranzo, Rotterdam HS, UU, Alzheimer Nederland, Vilans, JAIN-TIGNL, Avoord, Zonnehuisgroep Amstelland, Tante Louise, SVRZ Servicecentrum, UMCN/UKON, CZ, VGZ

Bekijk de subsidieoproep op de website van NWO

Ga voor meer informatie over de subsidieoproep Leven met dementie naar de website van NWO.

Rol van ZonMw binnen het KIC

ZonMw is één van de domeinen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).  Dit betekent dat ZonMw en NWO nauw samenwerken. ZonMw coördineert vanuit haar kennis en expertise diverse subsidieoproepen binnen het NWO Kennis- en Innovatie Convenant (KIC).