Bevorderen van Verantwoorde Onderzoekspraktijken

Verantwoord onderzoek bevorderen
Verantwoord onderzoek is robuust, betrouwbaar en relevant. Onderzoek dat aan deze eisen voldoet, bevordert het vertrouwen in de wetenschap en de impact van onderzoeksresultaten. Het is echter niet vanzelfsprekend. Reflectie op de werking van het onderzoekssysteem, de onderzoeksculturen en -praktijken is daarom nodig. Zo kunnen we leren hoe we verantwoorde onderzoekspraktijken verder kunnen bevorderen en daarmee betrouwbare wetenschappelijke kennis kunnen waarborgen.
Daarnaast zijn er nieuwe bewegingen zoals open acces publiceren, toegankelijk en herbruikbaar maken van data, Citizen Science en het nieuwe Erkennen en Waarderen, die de manier van onderzoek doen veranderen. Dit vraagt om nieuwe inzichten zodat verantwoorde onderzoekspraktijken worden gewaarborgd, nu en in de toekomst.
Verantwoorde onderzoekspraktijken begrijpen en bevorderen
Het programma Bevorderen van Verantwoorde Onderzoekspraktijken kende drie doelstellingen:
- Een overzicht bieden van de Nederlandse initiatieven voor het bevorderen van verantwoorde onderzoekspraktijken en inzicht bieden in de manier waarop deze initiatieven functioneren in de organisaties.
- Begrijpen hoe systematische, culturele en individuele factoren verantwoorde, twijfelachtige en frauduleuze onderzoekpraktijken beïnvloeden.
- Bijdragen aan effectieve maatregelen om op het niveau van het systeem, de cultuur en het individu verantwoord onderzoek te stimuleren en twijfelachtige en frauduleuze parktijken te voorkomen.
Binnen dit programma zal ZonMw geen nieuwe subsidierondes organiseren. De beoogde opvolger is het programma Promoten van Goede Wetenschap.
Samenwerking
5 organisaties droegen financieel bij aan het programma Bevorderen van Verantwoorde Onderzoekspraktijken: ZonMw, de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), de Nederlandse Federatie van Universitair medische centra (NFU), Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en het Diabetes Fonds.
Pijlers van het programma Bevorderen van Verantwoorde Onderzoekspraktijken
Het programma bestond uit 4 pijlers.
- Open Ronde met de gehonoreerde projecten
De onderzoeksprojecten bieden kennis over verantwoorde onderzoekspraktijken en twijfelachtige onderzoeksprojecten. Zulke praktijken kunnen op meerdere niveaus plaatsvinden: het wetenschapssysteem, de cultuur binnen een vakgroep, faculteit of instituut en het individu.
Naar Open Ronde
Overzicht projecten - Nationale Inventarisatie
Het onderzoek is gericht op het inventariseren van verantwoorde onderzoekspraktijken binnen Nederland en het identificeren van best practices. Daarnaast worden er aan de hand van de opgedane kennis verbeteringen doorgevoerd.
Naar project INSPIRE
- Levensloopproject
Door het in kaart brengen van beslismomenten en acties binnen de hele levensloop van een onderzoek (subsidieaanvraag – experiment – analyse – archiveren – beleid/toepassing) vergroot dit project de kennis van de levenscyclus van onderzoeksprojecten. Het doel is onderbouwd verbeteringen doorvoeren.
Naar studie 'Wat is verantwoord onderzoek in de dagelijkse praktijk?'
- Nationale Enquête
In 2021 is een nationale enquête naar integriteit binnen (wetenschappelijk) onderzoek gehouden. Centraal stond de vraag hoe we inzicht krijgen in de aard en de oorzaken van twijfelachtige onderzoekspraktijken.
Naar de Nationale Enquête
Commissieleden
De commissie bestond uit onderzoekers uit verschillende wetenschappelijke terreinen. Zij adviseerden over de kwaliteit en het beheer van de projecten.
Nieuws
Artikelen
-
Integriteit in beeld brengen: een wetenschappelijke en persoonlijke uitdaging
Fenneke Blom (Amsterdam UMC) verzamelde samen met haar collega’s...