Zeven groepen burgerwetenschappers ontvangen financiering voor Samen aan de hartSlag

De Hartstichting en ZonMw slaan de handen ineen en werken samen op het gebied van burgerwetenschap: een methode van wetenschappelijk onderzoek waarbij burgers zelf een actieve inbreng hebben. Zeven groepen ontvangen financiering om te starten met hun onderzoek.

Burgers hebben een unieke kijk op een probleem. En zij kunnen ander soort data verzamelen dan in regulier onderzoek gebruikelijk is. Dat zijn twee redenen waarom de Hartstichting samen met ZonMw deze financieringsoproep doet voor burgerwetenschap. Uit 165 ingediende ideeën hebben 7 ideeën succesvol de selectieprocedure doorlopen. Zij ontvangen financiering tussen de 100.000 en 200.000 euro per project. De onderzoeksgroepen bestaan uit 5 tot 12 personen, waarvan minimaal één beroepswetenschapper en één burgerwetenschapper.

Gehonoreerde projecten

Sport2Heart: Kan langdurig intensief sporten de hartgezondheid schaden?

Sporten is gezond en verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Recente onderzoeken laten echter zien dat vele jaren sporten op hoge intensiteit de hartgezondheid negatief kan beïnvloeden. Deze bevindingen krijgen veel media-aandacht, waardoor sporters zich zorgen maken rondom de mogelijke negatieve effecten van sport op het hart. Wij willen vragen hierover ophalen, bij en door burgers, en vervolgens beantwoorden door de gezondheidsvoordelen en mogelijke risico’s op genuanceerde wijze te bespreken. Vervolgens zullen we op een van de thema’s, namelijk kransslagaderverkalking, inzoomen. Hiervoor zullen we een Sport2Heart platform oprichten waarin burgers hun eigen (medische) gegevens kunnen uploaden om hiermee bestaande datasets te verrijken, zodat die inclusiever en representatiever worden. Het project wordt afgesloten door een symposium gekoppeld aan een groot sportevenement waarin beroeps- en burgerwetenschappers de risico’s en voordelen van sporten in perspectief plaatsen.

Hart- en vaatziekten verminderen bij mensen die moeite hebben met rondkomen: een burgeronderzoek

Uit onderzoek blijkt dat hart- en vaatziekten vaker voorkomen bij mensen die rond moeten komen met weinig geld. Het is niet bekend waarom en bij wie dit het geval is. Er is in het bijzonder aandacht voor vrouwen die stress ervaren door het rondkomen met weinig geld. Stress-klachten lijken namelijk op de klachten van hart- en vaatziekten. Zij willen deze klachten beter herkennen en onderscheiden. De burgerwetenschappers in dit groepje hebben zelf ervaren om met weinig geld rond te komen. En velen van hen hebben zelf of in de familie een hart- of vaatziekte. Zij willen meer te weten komen over de relatie tussen moeite met rondkomen en hart- en vaatziekten. Op basis daarvan willen ze adviezen ontwikkelen.

RAMAHART: Ramadan en de invloed op hart- en vaatziekten

Mensen die meedoen aan de ramadan eten en drinken gedurende een maand niet tussen zonsopkomst en zonsondergang. Daarbij eten zij vaak dagelijks een feestelijke vet- en suikerrijke avondmaaltijd. Voor patiënten met hart- en vaatziekte is onbekend wat de gevolgen zijn van het ramadanvasten. Onderzoek toont aan dat sommige patiënten niet goed op de hoogte zijn van risico’s en de werking van medicijnen tijdens het vasten. Het doel van dit onderzoek is om een leidraad te ontwikkelen waarmee artsen en hartpatiënten geïnformeerd worden over verantwoord vasten.

Hart voor vrouwen: voedende wijsheid en de overgang in burgerwetenschap

Hartziekten zijn doodsoorzaak nummer één bij vrouwen, met unieke klachten en risico's tijdens de overgang. Vrouwen passen in deze periode vaak hun voedingspatroon aan om overgangsklachten te verminderen en gewichtstoename te beperken. Ze proberen diëten, kruiden en voedingssupplementen uit. Het is niet duidelijk wat deze veranderingen voor een effect hebben. Sommigen kunnen zelfs negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid. De burgerwetenschappers willen daarom feiten en fabels over voeding bij vrouwen in de overgang in kaart brengen. Dit project helpt vrouwen in de overgang en professionals met toegankelijke, betrouwbare en gerichte voedingsadviezen. Daarmee hopen ze overgangsklachten te verminderen en de hartgezondheid te verbeteren.

Samen beslissen over anticonceptie bij hartziekten

Voor vrouwen met een hartziekte is geen kant-en-klare aanpak bij de keuze voor een bepaalde anticonceptiemethode. Risico's dienen zorgvuldig te worden afgewogen. Voor patiënten levert dit vaak onduidelijkheid op, wat kan leiden tot een lange zoektocht zonder duidelijke antwoorden. Dit onderzoek gaat aan de hand van focusgroepen en interviews in kaart brengen wat er goed gaat en wat er beter kan. Het gaat daarbij om gesprekken over anticonceptie bij hartafwijkingen vanuit de vrouw gezien áls de zorgprofessional. Met deze informatie kunnen  adviezen worden ontwikkelen voor betere voorlichting en begeleiding. Goede informatie en advies om gezamenlijk te beslissen over anticonceptie bij hartafwijking is belangrijk. Het kan de kwaliteit van leven van vrouwen met een hartafwijking aanzienlijk verbeteren.

Aortaverwijding bij de oudere roeier: vriend of vijand?

Sporten is goed voor het hele lichaam, vooral voor hart en bloedvaten. Onderzoek laat zien dat oudere roeiers vaak een verwijde aorta hebben, dat de kans op plotseling overlijden door een gescheurde aorta zou verhogen. Alleen is het onduidelijk of het hier om een ‘zieke’ aorta gaat of om een aorta die zich heeft aangepast aan sport. En misschien niet zo gevaarlijk is als het lijkt. Daarom gaan burgerwetenschappers bij roeiers onderzoeken of hun aorta verwijd is. En of dat ook een verhoogd risico op scheuren van de aorta betekent. Dit is belangrijk voor roeiers en andere sporters die vergelijkbare belasting op de aorta hebben. Met die bevindingen kunnen ze bepalen of er reden is tot zorg. En bepalen bij wie screening zinvol is, en of een behandeling nodig is.

Integrale zorg voor patiënten met variabele bloeddruk

In Nederland zijn veel patiënten met een variabele bloeddruk die niet goed ingesteld kan worden. Deze patiënten ervaren veel stress door hun ziekte en lopen vaak vast in het zorgsysteem. Standaard bestaat de behandeling uit het verhogen van medicatie. Er zijn echter aanwijzingen dat psychosociale behandelingen, zoals een gezonde leefstijl en medische hypnose, van toegevoegde waarde zijn. Burgerwetenschappers gaan dit onderzoeken bij patiënten met lage gezondheidsvaardigheden. Het project draagt daarmee bij aan een integrale gezondheidszorg en verbetering van zelfmanagement bij deze patiëntengroep. Hierbij maken ze gebruik van bewezen effectieve eHealth behandeltools bij patiënten met hart- en vaatziektes. Ze onderzoeken of deze aanpak bijdraagt aan de kwaliteit van leven, vermindering van medicatie en een stabielere bloeddruk.

Meer weten?

Lees meer over Samen aan de hartSlag op de programmapagina.