Les aan jongeren over gezonde zwangerschap

De B voor baarmoeder, de C voor condoom, de S voor seks, en de A voor abortus – Inger Aalhuizen, beleidsmedewerker bij de beroepsvereniging voor verloskundigen KNOV, begint elke les op het ROC met het zogeheten “Seks alfabet”. ‘Het is de ideale ijsbreker voor een les over seksualiteit en zwangerschap. Na het nodige gegiechel, doet bijna altijd de hele groep mee. Tegelijkertijd geeft het mij de kans om te polsen wat de studenten al weten. Daar kan ik dan vervolgens weer verder op ingaan.’
Aalhuizen is een van de verloskundigen die het afgelopen jaar dit soort lessen op verschillende ROC-scholen in de regio Leiden heeft gegeven aan MBO-leerlingen tussen de 15 en 18 jaar oud.

Zo vroeg mogelijk

Het is belangrijk om jongeren zo vroeg mogelijk te informeren over hun eigen rol in gezond zwanger worden, het liefst als er nog lang geen sprake is van een baby. Op die manier slaan jongeren de informatie al op en zullen ze hopelijk tegen die tijd gezondere keuzes maken. De KNOV en TNO ontwikkelden daarom het lespakket Niet of wel zwanger?, dat bestaat uit een interactieve les in de klas en een website www.nietofwelzwanger.nl. De les gaat over thema’s als voeding tijdens de zwangerschap, het effect van alcohol, roken en drugs op het ongeboren kind, soa’s en andere gezondheidskwesties die van invloed zijn op de gezondheid van moeder en kind.
De inhoud van de website werd nauwkeurig afgestemd met de doelgroep zelf; in gesprekken konden ze aangeven wat zij echt belangrijk vinden. De inrichting van de site is met korte artikelen en veel beeld afgestemd op het internetgedrag van jongeren, die niet lang blijven hangen en snel weg klikken als iets niet boeiend genoeg is.

Laagdrempelige hulp

‘De informatie die we geven is bewust niet sturend of oordelend,’ zegt projectleider Pepijn van Empelen van TNO. ‘We ondersteunen informed choice; welke keuze deze jongeren uiteindelijk maken, is aan hen. Het belangrijkste voor ons is dat jongeren hun weg weten te vinden in de informatie die beschikbaar is. Via de site is het ook heel makkelijk om in contact te komen met deskundigen als ze meer informatie of advies willen.’

De lessen worden positief ontvangen, vertelt Aalhuizen.‘We gebruiken in de klas de Centering-methodiek die we ook steeds meer in verloskundigenpraktijken gebruiken om zwangeren in een groep samen te brengen. Wij hebben alleen een faciliterende rol, het is niet: ik praat en jullie luisteren. We proberen een discussie op gang te brengen, de vraag van de een roept vaak ook weer een vraag bij een ander op. Zij bepalen zo de inhoud van de lessen. Op deze manier sluit de les aan op hun eigen behoeften.’

De methode heeft effect, blijkt uit de evaluatie: ROC-leerlingen vonden de lessen leuk en leerzaam, wisten meer over de ontwikkeling van de baby in de baarmoeder en de schadelijke effecten van bijvoorbeeld alcohol en drugs. Leerlingen wisten na de les meer over de eigen invloed op een gezonde zwangerschap, en geven aan gemotiveerd te zijn om hier bij een toekomstige zwangerschap ook echt wat mee te doen.

Blik op de toekomst

Het liefst zou Aalhuizen in heel Nederland lessen verzorgen, helaas ontbreken daar op dit moment de mankracht en de financiën voor. Om toch meer jongeren te bereiken, wordt er de komende tijd hard gewerkt om het bereik van de website te vergroten. Bekende vloggers moeten de website ook buiten het klaslokaal bekender maken. Die samenwerking is nu uitgewerkt in een breder publiciteitsplan. Zie ook dit ZonMw nieuwsbericht over de '12 maanden zwanger'-campagne op social media.