Interview: Nieuwe voorzitter programma Langdurige Zorg en Ondersteuning

U bent bestuurder van VVT-instelling De Rijnhoven. Heeft u altijd in de ouderenzorg gewerkt?

‘Nee, dat is eigenlijk puur toeval. Ik heb in de publieke gezondheid gewerkt, zo heb ik ZonMw leren kennen. Ik heb ook op het ministerie van Landbouw gewerkt, maar van huis uit ben ik eigenlijk literatuurwetenschapper! Maar tegenwoordig lees ik alleen nog maar wat ik voor mijn werk moet lezen.’

Wat heeft u met de ouderenzorg?

‘Ik vind de ouderenzorg een prachtige sector. Ik zie er veel mensen die stuk voor stuk gepassioneerd bezig zijn. Ja, het is soms zwaar, ook emotioneel. Maar er is ook enorm veel warmte. Ik mocht vandaag een groep beginnende studenten toespreken en ik zei: “Wat een unieke kans is het om iets te betekenen voor mensen die in de laatste en meest kwetsbare fase van hun leven zijn! Zoek nog maar eens een baan waarin je dát verschil kunt maken, dan moet je ver zoeken.” Hoe moeilijk en zwaar het soms ook is, mooier werk kan je niet krijgen.’

Wat dacht u toen u gevraagd werd om voorzitter van de programmacommissie LZO te worden?

‘Ik vond het erg leuk om gevraagd te worden en was ook ernstig gevleid. Ik houd van de ouderenzorg en zie daar nog zoveel mogelijkheden. En ik vind ZonMw een hele mooie organisatie. Ik vind het dan ook heel leuk daar onderdeel van te zijn. Ik heb er veel zin in, dus ik hoop dat het mooi gaat worden.’

Wat gaat u meenemen naar het programma?

‘Ik zie bij De Rijnhoven elke dag oude kwetsbare mensen met allerlei soorten problematiek. En ik vind het zo jammer dat zij geen vitaal onderdeel zijn van onze samenleving. Ik zou deze mensen liever niet willen benaderen als een probleem waar we oplossingen voor moeten verzinnen. Ik zou willen dat we deze fase van het leven zien als een stadium dat we moeten accommoderen en waarin we, binnen de omstandigheden die er zijn, een stuk volwaardigheid kunnen beleven. Een andere benadering, dat zou ik fijn vinden.’

Hoe kan het, denkt u, dat ouderdom wordt gezien als een probleem dat we moeten oplossen? 

‘Wij zorgen er eigenlijk voor dat we in ons dagelijks leven niet met deze problematiek geconfronteerd worden. Mijn kinderen werkten vroeger wel eens mee bij mij op het werk en dan zeiden ze vaak: “Wat grappig, deze mensen zien wij normaal gesproken nooit.” De ouderen die je nog wél ziet zijn vaak nog vitaal, gaan op reis, krijgen heupoperaties en gaan daarna weer op salsa-les. Maar op het moment dat het heel kwetsbaar wordt, met ziekte en beperkingen die ervoor zorgen dat mensen (soms letterlijk) niet meer zijn wie ze vroeger waren, dan zijn ze grotendeels uit de maatschappij verdwenen. Zelfs als ze thuis wonen zitten ze meestal binnen. Dat vind ik een opmerkelijk gegeven en dat houdt me bezig.'

Kunnen we daar met het programma LZO iets in veranderen?

‘Jazeker, ik denk dat dat heel goed kan. Juist binnen dat programma kunnen we met elkaar nadenken over de vormgeving van dat laatste stadium. En dan niet zozeer over hoe je nou zo goed mogelijk omgaat met alle beperkingen van oude, kwetsbare mensen. Maar vooral ook over hoe je binnen die omstandigheden toch nog een volwaardig leven kunt leiden. Als het lukt om mensen op die manier naar de ouderenzorg te laten kijken, dan zou ik écht een gelukkig mens zijn. Dat is ook mijn motivatie om dit te doen.’

Wat is het eerste dat u gaat doen als voorzitter?

‘Binnenkort heb ik mijn eerste commissievergadering en daar kijk ik echt naar uit. Ik ga eerst eens heel goed luisteren en een beeld vormen van de ideeën die ontwikkeld zijn. Ik volg niet de eerste de beste voorzitter op (Hans Simons, red.) en je begrijpt, daar wordt ik best een beetje nerveus van. Hij was een visionair met enorm veel kennis en ervaring. Daar past met name in het begin een grote mate van bescheidenheid. Ik ga dan ook eerst bezien waar hij de commissie heeft gebracht en hoe ik dat op een goede manier kan oppakken en verder bouwen.’ 

U bent een drukbezet mens … Wat doet u eigenlijk in uw vrije tijd?

‘Vrije tijd? Dan moet ik even nadenken, dat is zo lang geleden! Nee hoor, het klopt dat ik veel dingen doe, ik vind ook zoveel dingen interessant. Maar ik vind het ook heerlijk om langs de lijn te staan bij mijn voetballende dochter en hockeyende zoon. Maar mijn allergrootste passie zijn mijn honden. Ik heb een bijzonder stel: een Saarlooswolfhond, een half wolfje, daar zou ik heel veel voor opgeven. En een Amerikaans zwervertje, door mijn dochter meegenomen toen zij daar voetbalde. Ik begin de dag met 1,5 uur met de honden wandelen en dat is heerlijk!’

ZonMw stimuleert gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. ZonMw financiert gezondheidsonderzoek en stimuleert het gebruik van de ontwikkelde kennis - om daarmee de zorg en gezondheid te verbeteren. ZonMw heeft als hoofdopdrachtgevers het ministerie van VWS en NWO.

Tekst: Mirjam Dijkema
Eindredactie: Lucinda van Ewijk