Impact bereiken, de geleerde lessen

Elk assessment hanteerde het ZonMw Impact Assessment Framework (ZIAF). Het ZIAF schetst vier productieve interacties - samenwerking met relevante belanghebbenden, cofinanciering, levering van relevante kennisproducten en gerichte verspreidings- en implementatieactiviteiten - als de route naar effectief gebruik van kennis in beleid, praktijk, onderwijs en verder onderzoek. Daarnaast omvatten alle assessments interviews met projectleiders als belangrijkste methodologie.

Doelmatigheidsonderzoek

Uit de analyse werd duidelijk dat samenwerking met relevante belanghebbenden van belang was voor effectieve kennisbenutting. Vooral de vroege betrokkenheid van partners droeg bij aan een verhoogde kennisbenutting. De verspreiding van kennis vond voornamelijk plaats via wetenschappelijke artikelen. Het toepassen van kennis in beleidsvorming en gezondheidszorgsystemen bleek vaak een voortdurend proces te zijn, vaak als gevolg van obstakels tijdens de implementatie van interventies in de praktijk. Een goede implementatie vergt vaak tijd, financiële middelen en expertise die niet altijd direct beschikbaar zijn binnen een onderzoeksproject. Extra financiering voor implementatie is soms essentieel om dit proces te bevorderen.

The Joint Programming Initiative - A Healthy Diet for a Healthy Life (JPI HDHL)

De uit JPI HDHL-gefinancierde projecten bereikten over het algemeen een hoog niveau van korte termijn wetenschappelijke impact vanwege de hoge kwaliteit van het onderzoek, de gespecialiseerde consortia met unieke kennis en een gevarieerd gebruik van verschillende (communicatie)middelen om projectresultaten te presenteren en te verspreiden. En de productieve samenwerking tussen gespecialiseerde partners leidde tot kwalitatief hoogstaand onderzoek. Daarnaast blijkt dat bijna de helft van de respondenten de projectgegevens en nieuw ontwikkelde tools uit deze JPI HDL-projecten gebruikt in vervolgonderzoek. Uiteindelijk werden er geen significante verschillen gevonden tussen projecttypen (traditionele subsidierondes en knowledge hubs) in geteste indicatoren. Knowledge hubs gebruikten wel een breder scala aan kennisproducten en verspreidingsroutes, en bereikten belanghebbenden buiten de wetenschap beter.

COVID-19

Ook binnen het COVID-19 project was er een hoge mate van kennisbenutting. De context van de lopende COVID-19-pandemie vergrootte de relevantie van onderzoeksresultaten, wat ook bijdroeg aan kennisbenutting, vooral in praktijk, beleid en vervolgonderzoek. Door de hoge mate van samenwerking met de relevante belanghebbenden bleken ook hier kwalitatieve samenwerking en netwerken van belang. Dit omdat er op deze manier toegang is tot relevante besluitvormers die in staat zijn om specifieke kennis daadwerkelijk te benutten. De opgeleverde Kennisproducten zijn vooral gericht op informatieverspreiding (voornamelijk academische publicaties en presentaties, evenals rapporten en nieuwsartikelen). Hierdoor kan implementatie hinder ondervinden, omdat de implementatie van onderzoeksresultaten vaak wordt beschouwd als iets dat buiten het bereik van onderzoekers ligt. Onderzoekers hebben vaak niet de middelen of capaciteit om ervoor te zorgen dat hun bevindingen worden geïmplementeerd. Dit toonde aan dat de verantwoordelijkheid voor implementatie niet duidelijk is.

Deze diepgaande evaluaties hebben enkele waardevolle lessen voor ZonMw naar voren gebracht:

• Productieve interacties versterken impact: Deze impact assessments tonen aan dat de productieve interacties, zoals beschreven in het ZIAF een effectieve manier zijn om impact te vergroten.
• Samenwerking als sleutel: Het belang van samenwerking werd herhaaldelijk bevestigd, waarbij het vroegtijdig betrekken van partners en het koppelen van projecten aan elkaar de impact kunnen vergroten.
• Ondersteuning voor implementatie: De behoefte aan meer ondersteuning voor implementatie werd duidelijk blootgelegd. De verantwoordelijkheid voor implementatie moet worden aangepakt.
• De rol voor ZonMw: ZonMw zou zich kunnen inzetten als kenniscentrum of samenwerken met een kennismakelaar om ondersteuning te bieden gedurende het implementatieproces en de verbindingen met relevante belanghebbenden te vergemakkelijken.

Deze impact assessments bevestigen: ZonMw realiseert impact met kennis. De drie impact assessments hebben nieuwe inzichten opgeleverd over kennisbenutting binnen verschillende programma's. Ze bieden echter ook waardevolle suggesties voor verbeteringen die ZonMw kan implementeren om in de toekomst onderzoek te blijven financieren met grote impact.