DoelmatigheidsOnderzoek: 13 nieuwe onderzoeken gehonoreerd

DO beeldmerk
Begin juli 2024 is aan 13 projectgroepen subsidie toegekend vanuit de Open Ronde 2025 van het programma DoelmatigheidsOnderzoek. De financiering is bedoeld om onderzoek te doen naar welke behandelwijze het beste resultaat geeft tegen welke kosten. De projecten gaan uiterlijk eind 2024 van start.

Gehonoreerde projecten

Toevoegen van gedragsactivatie aan de behandeling van depressie bij ouderen
Projectleider: dr. A. Carlier (Pro Persona)
Depressies komen bij ouderen vaak voor, maar zijn vaak lastig te behandelen. Gedragsactivatie en repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS) zijn effectieve en breed beschikbare behandelingen voor depressie en geven weinig bijwerkingen. Gedragsactivatie zou het effect van rTMS op depressie kunnen vergroten. In deze studie worden de effecten (waaronder op kosten en kwaliteit van leven) van de toevoeging van gedragsactivatie aan een standaardbehandeling met rTMS op depressies bij ouderen (>60 jaar) vergeleken met de effecten van enkel rTMS.

Achterwege laten van re-excisie bij dun melanoom
Projectleider: dr. M.E. Straver (Haaglanden Medisch Centrum)
Jaarlijks krijgen ongeveer 3000 patiënten in Nederland de diagnose dun melanoom. Ondanks een goede prognose wordt, nadat een dun melanoom volledig is verwijderd, toch een tweede ingreep uitgevoerd: het weghalen van een ruim stuk gezonde huid (re-excisie). Het wegnemen van extra huid leidt tot grotere defecten welke gepaard gaan met meer complicaties, langer herstel en psychosociale gevolgen. Het doel van deze prospectieve registratiestudie is het aantonen dat de kans op terugkeer van het melanoom na het achterwege laten van een re-excisie zeer laag is. Daarbij is de verwachting dat er veel kosten kunnen worden bespaard.

Direct ontslag van syncope patiënten op de spoedeisende hulp
Projectleider: dr. F.J. de Lange (Amsterdam UMC)
Patiënten met een laag tot gemiddeld risico op syncope (wegraking) die zich op de spoedeisende hulp presenteren hoeven niet te worden opgenomen in het ziekenhuis, zo luidt het advies in de Europese richtlijn. Het moment waarop deze patiënten ontslagen kunnen worden is echter nog onbekend. Daarom worden op dit moment sommige patiënten pas na 24 uur observeren van het hartritme ontslagen en andere patiënten direct. In deze studie wordt onderzocht of syncope patiënten met een laag tot gemiddeld risico veilig direct naar huis kunnen en hoeveel kosten hiermee kunnen worden bespaard.

Vroeg herkennen en behandelen van complicaties na operatie voor slokdarmkanker
Projectleider: dr. B.R. Klarenbeek (Radboudumc)
Jaarlijks wordt bij ruim 2500 mensen in Nederland slokdarmkanker vastgesteld, waarvan een deel een complexe slokdarmoperatie ondergaat ter genezing. Helaas krijgt 60% van deze patiënten complicaties, zoals een naadlekkage of longontsteking, wat kan leiden tot overlijden, langere ziekenhuisopname of extra ingrepen. Het doel van deze studie is het vroeg herkennen en behandelen van deze complicaties, door het invoeren van een klinisch algoritme via een online applicatie en daarmee de uitkomsten voor patiënten te verbeteren.

Terughoudend zijn met bloedtransfusie bij patiënten die behandeld worden met een hartlongmachine
Projectleider: dr. M.C.A. Müller (Amsterdam UMC)
Bij ernstig hart- en/of longfalen, waarbij gebruikelijke therapieën zoals medicijnen niet voldoende helpen, komt een patiënt in aanmerking voor behandeling met extracorporale membraan oxygenatie (ECMO), een type hartlongmachine op de Intensive Care. Aan deze patiënten worden vaak en veel bloedtransfusies gegeven, maar dat kan leiden tot ernstige bijwerkingen. Bij deze zeer kwetsbare patiënten is het extra belangrijk om geen overbodige, potentieel schadelijke zorg in de vorm van een bloedtransfusie te geven. In deze studie wordt daarom onderzocht of terughoudend zijn met het geven van bloedtransfusie veilig (“niet slechter”) is voor de patiënt.

Effectiviteit van een menstruatie gezondheidsapp voor adolescenten met menstruatie klachten
Projectleider: dr. R.A. de Leeuw (Amsterdam UMC)
Veel adolescenten ervaren ernstige menstruatieklachten, waardoor ze school/werk missen, vrijetijdsbesteding vermijden en een lagere kwaliteit van leven ervaren. Vaak worden deze klachten veroorzaakt door problemen die te voorkomen en te behandelen zijn. Maar deze adolescenten zoeken geen zorg, praten er nauwelijks over en gebruiken internet om informatie van lage kwaliteit te krijgen. Door het gebruik van een menstruatie gezondheidsapp zouden adolescenten kunnen leren wat normaal is, wanneer zij hulp moeten zoeken en hoe ze hun levensstijl op de juiste manier kunnen aanpassen. Dat kan ervoor zorgen dat hun school- en werkprestaties verbeteren, hun kwaliteit van leven wordt verhoogd en dat complicaties op de lange termijn, zoals onvruchtbaarheid, worden voorkomen. In deze studie worden de effecten van het gebruik van deze app onderzocht.

Effect van leefstijlinterventie bij patiënten met galstenen
Projectleider: dr. F. Atsma (Radboudumc)
Galstenen zijn gerelateerd aan overgewicht en een ongezond dieet. De standaard behandeling voor patiënten met galstenen is een galblaasoperatie. Bij 40% leidt de operatie niet tot het wegnemen van pijn en wordt de patiënt wel bloot gesteld aan het operatierisico. Dit onderzoek richt zich op patiënten met een lage kans op vermindering van pijn na de galblaasoperatie en vergelijkt standaard zorg (de patiënt kiest samen met de chirurg voor wel of geen operatie) met een gecombineerde leefstijlinterventie. De gecombineerde leefstijlinterventie richt zich onder andere op voeding, beweging, slaap en stress. De verwachting is dat door de leefstijlinterventie de kosten afnemen en zelfmanagement en de kwaliteit van leven verbetert.

Effectiviteit van een bloedtest en zelfmonitoring voor het voorspellen van pre-eclampsie en gerelateerde complicaties
Projectleider: drs. M. Wind (LUMC)
Pre-eclampsie (ook wel ‘zwangerschapsvergiftiging’ genoemd) is een van de voornaamste oorzaken van complicaties in de zwangerschap bij zowel moeder als kind. Ongeveer 10% van alle zwangere vrouwen ontwikkelt klachten die bij pre-eclampsie kunnen passen. Het is nu nog slecht te voorspellen welke zwangere vrouwen pre-eclampsie of complicaties zullen ontwikkelen. In deze studie wordt onderzocht, of een nieuwe veelbelovende bloedtest (de sFlt-1/PlGF ratio) in combinatie met digitale zelfmonitoring onnodige ziekenhuisbezoeken kan verminderen en de uitkomsten voor zowel moeder als kind kan verbeteren.

Vergelijking van artroscopie (kijkoperatie) en minimaal invasieve naaldartroscopie bij bacteriële knie artritis
Projectleider: dr. A.B. Walinga (Amsterdam UMC)
Voor patiënten met bacteriële knie artritis moet het overtollig vocht uit het kniegewricht afgevoerd worden. Dat gebeurt door het uitvoeren van conventionele artroscopie (CA), een kijkoperatie die plaatsvindt in de operatiekamer. Een nieuwe methode, minimaal invasieve naaldartroscopie (MINA), kan aan het bed van de patiënt worden uitgevoerd. Dat kan veel voordelen bieden voor de patiënt, zoals snellere behandeling, minder complicaties en kortere ligduur in het ziekenhuis. En de operatiekamer blijft beschikbaar voor andere ingrepen. In dit onderzoek wordt MINA vergeleken met CA, om aan te tonen dat MINA niet alleen even effectief is, maar ook kosteneffectief door het verminderen van het aantal operaties en een kortere ligduur.

Aanhoudende klachten na een hersenschudding: behandelen met fysio-/ergotherapie, telefonisch begeleiden of afwachten?
Projectleider: dr. B. Jacobs (UMCG)
In Nederland lopen jaarlijks 68.000 mensen een traumatisch hersenletsel op als gevolg van een val of een klap tegen het hoofd. Meestal is er sprake van een hersenschudding. Een groot deel van de patiënten heeft een half jaar na het ongeval nog klachten en een kwart van hen heeft de dagelijkse activiteiten dan nog niet hervat. De verwachting is dat door een vroege behandeling de klachten zullen afnemen, patiënten eerder hun werk en/of studie kunnen hervatten en dat de kwaliteit van leven zal verbeteren. In deze studie worden twee verschillende vroege behandelingen (een op klachten gerichte behandeling door fysio- en/of ergotherapie; en psychoeducatie over klachten door telefonische begeleiding) onderzocht en vergeleken met de gebruikelijke zorg (afwachtend beleid).

Borstreconstructie en radiotherapie, optimaliseren van de borstkankerzorg
Projectleider: prof. dr. L.J. Boersma (Maastricht UMC / MAASTRO)
Als bij borstkanker de hele borst verwijderd wordt, zijn er verschillende opties voor een borstreconstructie. Alle opties hebben een verhoogd complicatierisico als de patiënt bestraald is of zal worden. Er is nog maar weinig bekend over de patiënttevredenheid en complicatierisico’s wanneer zowel rekening gehouden wordt met timing (voor of na bestraling) als met type reconstructie (prothese of eigen weefsel). In deze landelijke retro- en prospectieve studie worden verschillende strategieën voor borstreconstructie in combinatie met bestraling met elkaar vergeleken, Het doel is om de borstkankerzorg te optimaliseren door de gezamenlijke besluitvorming en de kosteneffectiviteit te verbeteren.

Acute urineretentie bij mannen: katheter verwijderen na 3 of 14 dagen?
Projectleider: dr. L.P.W. Witte (Isala)
Bij mannen met acute urineretentie (ophoping van urine in de blaas door het niet meer kunnen plassen) wordt een katheter geplaatst om de urine weg te laten stromen. De katheterduur (hoe lang een katheter blijft zitten) varieert sterk tussen de Nederlandse ziekenhuizen. In deze studie wordt een korte (3 dagen) met een lange (14 dagen) katheterduur met elkaar vergeleken. Het is de verwachting dat de kans op rekatheterisatie (opnieuw plaatsen van een katheter) niet groter is na 3 dagen ten opzichte van 14 dagen en dat een korte katheterduur de kwaliteit van leven verbetert en de zorgkosten vermindert.

Gepersonaliseerd pijn herstelprogramma bij terugkerende endometriosepijn
Projectleider: dr. J.C. Leemans (Máxima Medisch Centrum)
Endometriose is een chronische en ongeneeslijke aandoening bij 10% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Bij deze aandoening zit er weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoederholte. Hierdoor ervaren vrouwen vaak ernstige (chronische) pijn, vruchtbaarheidsproblemen en vermindering van kwaliteit van leven. Ondanks een behandeling houden veel patiënten na een operatie pijn. In deze studie wordt een gepersonaliseerd pijn herstelprogramma onderzocht, waarbij wordt gekeken of het programma helpt bij vermindering van pijn en verbetering van kwaliteit van leven, functioneren, werkvermogen, stress-hantering, en zorgbudget gebruik.

DoelmatigheidsOnderzoek

Deze projecten zijn gehonoreerd binnen de Open Ronde 2025 van het programma DoelmatigheidsOnderzoek. Het programma levert waardevolle kennis op over de doelmatigheid van interventies in de gezondheidszorg. Deze kennis is belangrijk om de gezondheidszorg te verbeteren en ervoor te zorgen dat deze toegankelijk en betaalbaar blijft.