Technologie als beschermengel in de auto
Wat betekent autorijden voor senioren?
Nora: ‘Mobiel zijn en blijven is belangrijk, en autorijden staat daar symbool voor. Autorijden betekent niet alleen van A naar B gaan, maar ook: je eigen boodschappen kunnen doen, je kleindochter naar zwemles kunnen brengen en op vakantie kunnen gaan met je partner.’
‘Ouderen worden vaak onterecht gezien als brokkenmakers in het verkeer.'
‘Dat autorijden een belangrijk thema is merkten wij ook onder onze leden van KBO-PCOB . In een enquête kwam naar voren dat de meeste senioren willen blijven autorijden, tenzij het niet meer kan. Dat maakt het verlengen van het rijbewijs en de bijbehorende verplichte keuring een extra spannend moment.’
Is het wel veilig om ouderen auto te laten rijden?
Marije: ‘Ouderen worden vaak onterecht gezien als brokkenmakers in het verkeer. Tegelijkertijd kun je niet ontkennen dat met het ouder worden alles een beetje achteruit gaat. Dat heeft ook invloed op het rijgedrag: je ziet nét wat minder, reageert misschien wat trager. Maar dat hoeft niet te leiden tot onveilig rijgedrag. Senioren compenseren dit namelijk door hun rijgedrag aan te passen. Bijvoorbeeld door minder hard te rijden, of drukke situaties te vermijden. Ouderen zijn wel fragieler. Als ze betrokken raken bij een ongeluk, loopt het daarom vaker slecht af.’
'De meesten senioren vinden zichzelf ervaren chauffeurs en voelen zich ook comfortabel achter het stuur.'
Hebben senioren behoefte aan ondersteuning bij het rijden?
Nora: ‘Senioren hebben over het algemeen geen behoefte aan hulpmiddelen. De meesten vinden zichzelf ervaren chauffeurs en voelen zich ook comfortabel achter het stuur. Hooguit vinden ze het verkeer soms wat druk, of vinden ze het lastig om ’s nachts of met slecht weer te rijden.’
Marije: ‘Als je al je leven lang rijdt, ontwikkel je een eigen rijstijl, waarvan je je misschien niet meer bewust bent. Ik merkte dat ook bij de senioren die bij CARA betrokken zijn. Pas toen we ze gingen interviewen werden zij zich ervan bewust dat er veranderingen in hun rijgedrag waren geslopen.'
'Om senioren wat bewuster te maken van hun rijgedrag hebben we een zelftest ontwikkeld. En die werkt goed: 50% van de mensen die de test hebben ingevuld, lieten weten dat de test ze aan het denken heeft gezet over hun rijgedrag.’
Over de geïnterviewden
Welke technologie heeft CARA opgeleverd?
Nora: ‘Er liggen nu twee concepten waar senioren enthousiast over zijn: CARA MyCoach en CARA MyRoad.’
Wat is CARA MyCoach precies?
Nora: ‘Dat is een feedbacksysteem dat tijdens het autorijden een aantal dingen registreert, zoals snelheid, remgedrag en de afstand tot de auto voor je. Na de rit zie je hoe je hebt gescoord en of je jezelf wel aan de regels houdt. Die feedback maakt ingesleten gewoontes, zoals te hard rijden, zichtbaar.’
Waarom zijn ze zo enthousiast?
Nora: ‘Senioren vinden het een mooi hulpmiddel. En ze vinden het ook nuttig om te zien dat ze hun score kunnen verbeteren!’
Marije: ‘MyCoach drukt je wel met je neus op de feiten. We hebben CARA MyCoach met drie senioren getest in Delft. Voor één van hen was dat wel confronterend, want er waren inderdaad wat “foute dingetjes” ingeslopen.’
‘We willen zowel MyRoad als MyCoach verder ontwikkelen, hopelijk in een volgend Active & Assisted Living-project.'
En wat is CARA MyRoad?
Marije: ‘Dat is een gepersonaliseerd navigatiesysteem dat rekening houdt met de voorkeuren van de bestuurder. Sommige senioren houden bijvoorbeeld niet van het rijden op autosnelwegen. Door het systeem te laten weten wat je vervelend vindt, past de navigatie zich daarop aan en creëert het een persoonlijk profiel. Hiermee krijg je tegelijkertijd inzicht in situaties die je kennelijk wilt vermijden.’
Hoe gaan jullie nu verder met CARA?
Marije: ‘We willen zowel MyRoad als MyCoach verder ontwikkelen, hopelijk in een volgend Active & Assisted Living-project.'
'Daarnaast willen we ook meer onderzoek doen naar de rol die kinderen spelen in het dilemma “wel of niet meer autorijden”. Nu stoppen ouderen op doktersadvies of als ze het zelf niet langer verantwoord vinden. Ook het oordeel van hun kinderen blijkt belangrijk, horen we vaak. Dat is voor ons een reden om daar in de toekomst verder op in te gaan.’
Nora: ‘Technologie moet gemakkelijk zijn. Ongeveer de helft van de senioren zegt dat autotechnologie zou helpen. Tegelijkertijd vinden ze complexe technologie ook een reden om te stoppen met autorijden. Het idee dat een robot je auto overneemt wordt niet als prettig ervaren. Het is daarom belangrijk om samen met senioren geschikte en eenvoudige technologie te ontwikkelen’.
Over CARA
Ondanks de gevolgen die het ouder worden met zich mee brengt, willen de meeste senioren graag blijven rijden. Het CuARdian Angel project (CARA) doet onderzoek naar (nieuwe) services om senioren te ondersteunen om op een veilige manier langer te kunnen blijven autorijden. Daarbij wordt ook gekeken naar de inzet van voertuigtechnologie om inzicht te krijgen in het rijgedrag van de oudere. CARA wordt gefinancierd door het programma Active & Assisted Living.