Reuk: Je weet pas wat je mist, als het er niet meer is
Reukverlies langer na COVID-19
In het afgelopen jaar kreeg naar schatting 2 van de 3 patiënten met een COVID-19 infectie te maken met reukverlies. Het is vaak zelfs één van de eerste symptomen. Bij een gewone verkoudheid komt reukverlies ook veel voor. Het ontstaat dan door verstopping van de neus, waardoor de geuren de reukzenuw niet goed kunnen bereiken. Als het virus verdwijnt, verdwijnt de verstopping en herstelt de reuk.
Ongeveer 6-8% houdt langdurig last
Bij COVID-19 infecties is de reuk aangetast doordat het virus dichtbij de reukzenuw binnendringt. Gelukkig herstelt de reuk bij de meeste patiënten vanzelf binnen afzienbare tijd. Maar ongeveer 6-8% houdt langdurig last. De reuk kan gaan vervormen (koffie ruikt opeens niet meer naar koffie), of men kan geuren waarnemen die er helemaal niet zijn (vaak nare luchtjes, zoals brand of zwavel). Ook de smaak kan beinvloedt zijn. En deze klachten kunnen maanden, of langer aanhouden.
Als je niet meer kunt ruiken, is het erg dan?
Zeker, stoornissen in de reuk hebben grote invloed op het dagelijks leven. Veel mensen realiseren zich dat niet. Je weet pas wat je mist, als het er niet meer is. Reuk is belangrijk voor het plezier in eten en eetgedrag, in persoonlijke hygiène en als signaal voor gevaar. Zelfs in partnerkeuze kan het een rol spelen.
Het onderzoek bestaat uit twee onderdelen
Om beter zicht te krijgen op hoe de reuk en smaak (langdurig) verandert na COVID-19 infecties en of hier behandeling voor mogelijk is, gaan we in de Sniffing out COVID studie patiënten met een recente COVID-19 infectie én reukverlies onderzoeken. Het onderzoek bestaat uit twee grote onderdelen, het COVORTS en COCOS onderzoek.
COVORTS onderzoek
In het COVORTS onderzoek (dr. Sanne Boesveldt, WUR) wordt er bij patiënten gedurende een jaar herhaaldelijk het reuk- en smaakvermogen gemeten en gekeken naar de invloed ervan op eetgedrag en kwaliteit van leven. Ook onderzoeken we het effect van de reukverandering op de hersenen. Dit doen we met bijzondere beeldvormende technieken. Met een functionele MRI scan (Dr Elbrich Postma / Dr. Wilbert Boek, Reuk en smaak centrum, Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede) wordt gekeken hoe het brein reageert op geuren. Met een TSPO PET scan (Prof. Dr. Bart van Berckel, Amsterdam UMC / Dr Nelleke Tolboom, UMC Utrecht), wordt gekeken naar de ontstekingsreactie bij de reukzenuw, maar ook verder in het brein.
De onderzoekers zijn nog op zoek naar patiënten met langdurig reukverlies. Aanmelden kan op de website van WUR.
COCOS onderzoek
In het COCOS onderzoek (Dr. Digna Kamalski, UMC Utrecht) zal onderzocht worden of een korte behandeling met ontstekingsremmers, prednisolon, zinvol is in de vroege fase van de ziekte. Prednisolon remt de lokale ontstekingsreactie bij de reukzenuw door de COVID-19 infectie. We gaan onderzoeken of hiermee ook de reuk verbetert.
Door expertises en krachten te bundelen, hopen wij de zorg en perspectief voor patienten met langdurige stoornis in de reuk te kunnen verbeteren.
Over de onderzoekers
Dr. Sanne Boesveldt werkt als Universitair hoofddocent Sensoriek en Eetgedrag aan de Wageningen Universiteit, en is sinds haar promotieonderzoek gefascineerd door de menselijke reukzin. Dr. Digna Kamalski is werkzaam als KNO arts in het UMC Utrecht. Haar aandachtsgebied is rhinologie: ziekten van neus, bijholten en reuk.
Meer informatie
In het najaar van 2021 zijn binnen het COVID-19 programma 6 onderzoeken gestart om de behandeling van COVID-19 patiënten te bevorderen. Deze onderzoeken zijn gericht op medisch specialistische zorg en hebben als doel het beantwoorden van belangrijke kennishiaten op het gebied van behandeling. Wij faciliteren deze onderzoeken om een bijdrage te leveren aan het bevorderen van optimale zorg voor COVID-19. De kennishiaten zijn geïdentificeerd door de Multidisciplinaire Wetenschapscommissie COVID-19 van de Federatie Medisch Specialisten (FMS).
Tekst en beeld: dr. Sanne Boesveldt en dr. Digna Kamalski
Eindredactie: ZonMw