Leefstijlmonitoring, beeldschermzorg en medicijndispenser verlichten druk op wijkverpleging

Savant Zorg is een regionale zorgaanbieder in Zuidoost-Brabant; de Zorgboog biedt wonen, welzijn en zorg, in de Peelregio. Door de inzet van technologieën is de inzet van wijkverpleging in beide organisaties verminderd. 'Toen we begonnen met de SET subsidie, hadden we 25 medicijndispensers in onze organisatie staan. Nu zijn dat er meer dan 100!' vertelt een enthousiaste Richard. 'Het proces is geborgd, mensen weten hoe ze de dispenser moeten aanvragen en welke meerwaarde het kan hebben.' De adoptie van zorgtechnologie bij Savant is duidelijk groeiende, volgens Richard. 'We willen niemand de technologie opdringen; wel de meerwaarde aantonen voor de cliënten die we verzorgen. Dus hebben we beeldzorg opgestart en zijn met leefstijlmonitoring aan de slag gegaan.' De vraag naar ondersteuning met technologie vanuit zorgmedewerkers is flink gegroeid. 'Die vragen waren er 18 maanden geleden echt nog niet,' bevestigt Richard. Succesverhalen delen en vertellen wat kan het opleveren aan zelfredzaamheid voor cliënten, helpt daarbij.

Winanda is trots op wat er bereikt is ondanks coronabeperkingen die tijdens het traject opdoken. 'Als je ziet wat er in die jaren toch gelukt is! We waren zo gewend fysiek samen te werken en zijn helemaal overgeschakeld naar digitaal waar het kon. We zijn enorm blij dat onze zorgcollega’s dat allemaal omarmd hebben.'

Leefstijlmonitoring is echt een andere manier van werken. Daarover zegt Winanda: 'Zorgen dat een cliënt veilig thuis is en zorgen voor die cliënt terwijl je niet in diens huis bent. Het duurde even om daarvoor begrip te krijgen, binnen onze organisaties.' Door de inzet van beeldschermzorg ervaren cliënten nu meer eigen regie op handelingen als stomazorg en injecteren van insuline. Daardoor zijn ze niet meer continu gebonden aan het wachten op de verplegeegkundige en ervaren ze veel meer vrijheid. 'De Zorgboog gebruikt de schijf van vijf. In stap 2 daarvan is er altijd de vraag of er een hulpmiddel beschikbaar is. Dat kan ook een oogdruppelbril zijn, zodat de cliënt iets toch zelf kan.'

Uit het SET-budget dat de twee organisaties beschikbaar hadden, werd aan het eind van het traject ook nog een inspiratie-event georganiseerd in samenwerking met Vilans. Richard licht toe: 'Dat was gericht op mensen die innovaties kunnen inzetten, zoals casemanagers, wijkverpleegkundigen en verpleegkundigen kwetsbare ouderen. De leverancier van Compaan presenteerde daar een zorgmoment als voorbeeld, samen met iemand van een beeldzorgteam. Toen begrepen sommigen pas hoe het in de praktijk werkt. Wij dachten dat onze collega’s er een goed beeld van hadden, maar dat is dus nog niet zo.'

De komst van meer technologie in de zorgpraktijk is even wennen. De insteek ‘Ik zal het wel even voor u doen’, zit erg in de aard van zorgmedewerkers, zegt Winanda, ook als de cliënt de hulpvraag helemaal niet stelt. 'Dat moet je omdraaien, letterlijk afstand nemen en via beeldzorg dingen voor de cliënt doen, om diens vaardigheden te behouden. In 90% van de gevallen waarvan wij of de familie denken dat de cliënt niet digivaardig is, lukt het tóch.'

Het is een hele omslag om bijvoorbeeld een dagstructuurrobot in te zetten, voor zorgmedewerker én cliënt, vindt Richard. 'Sommige cliënten zeggen: ‘Ik luister niet naar een robot die vertelt wat ik moet doen’. En voor onze collega’s is het ook wennen als een innovatie of een technologisch hulpmiddel zaken voor ‘jouw’ cliënt overneemt. Maar ondersteunen van zelfredzaamheid met technologie levert tijd op; die kunnen ze bij andere cliënten gebruiken om welzijn te bevorderen.'

Een nadere complicerende factor bij het introduceren van innovaties vormen de zorgverzekeraars. Richard: 'We hebben afspraken rond declaratie van de inzet van technologie. Maar voor nieuwe, zelfs al bewezen technologieën moeten we terug naar de eerste stap om iets in te dienen; vragen of iets überhaupt wel vergoed wordt. Er zijn ook grote verschillen tussen verzekeraars. De een vergoed twee uur voor de inzet van een technologie, de ander een half uur. ‘We moeten in het begin niet zo moeilijk doen over een businesscase’ hoor ik wel eens. Die kun je namelijk pas schrijven op het moment dat je technologie veel inzet, en niet bij de inzet van 5 of 10 cliënten.'

Voor Savant Zorg en de Zorgboog zit het SET-traject erop. Wat gaat er nu verder gebeuren? Winanda: 'We gaan door! We blijven aandacht geven aan de technologieën waarvoor we de SET hebben aangevraagd. Zorgen dat die geborgd blijven en niet wegzakken. Ervaringen monitoren en zoeken naar nieuwe mogelijkheden om ze in te zetten.'
'Het geldt voor alle zorgorganisaties; we hebben straks minder personeel maar willen nog meer cliënten helpen,' zegt Richard. 'Zelfredzaamheid van cliënten waarborgen; dat leeft in de regio en we moeten stappen zetten om iedereen in de realisatie daarvan mee te krijgen. Zoals het organiseren van informatieavonden voor mantelzorgers, cliënten en zorgteams. Het delen van succesverhalen en informatie geven over zorgtechnologie thuis bij Alzheimer cafés.'

Winanda: 'Als je in samenwerking een innovatietraject start, houd er dan rekening mee dat processen bij andere organisaties ook lang niet altijd ingericht zijn. Er gaat tijd overheen om dingen goed af te stemmen.' Wat Savant Zorg heeft geholpen bij de adoptie van technologie, is de inzet van ‘aandachtsvelders’. De Zorgboog noemt ze I-nurses. Een groep medewerkers die affiniteit heeft met de inzet van technologie en die durft te proberen. Zij werden betrokken bij de keuze, introductie en implementatie van innovaties in het eigen team,' licht Winanda toe. 'Ze verzorgden scholingen, hebben directe lijnen met thuiszorgteams en kunnen cliënten en collega’s enthousiasmeren. Tijdens digitale vragenuurtjes en bijeenkomsten helpen ze bij vragen en problemen.'
Richard benadrukt dat je continu moet blijven investeren in collega’s als het gaat om de inzet van zorgtechnologie. 'Wij dachten genoeg gecommuniceerd te hebben, maar toch duurde het even voordat mensen doorhadden hoe het zit. Laat mensen meer zelf met technologie spelen, neem de succesverhalen van cliënten mee, ervaar wat het wijkverpleegkundigen oplevert. En laat de aandachtsvelders de ogen en oren op de werkvloer zijn.'